DEĞERLENDİRME: İlk derece mahkemesince verilen "ihtiyati tedbir isteğinin reddi" kararının davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine dairemizce yapılan incelemede aşağıdaki değerlendirmeler yapılmıştır: Davacılar "Aydın İli, Merkez İlçesi, Orta Mahallesi, 2770 ada, 7 parsel sayılı taşınmaz ile ilgili kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince davalı yüklenicinin edimini yerine getirmediğini" iddia ederek, sözleşmenin geriye etkili olarak feshine ve ihtiyati tedbir olarak da yüklenici tarafından üçüncü kişilere devredilen bağımsız bölümler üzerindeki inşaatların durdurulmasına karar verilmesini istemiştir. Esasa ilişkin uyuşmazlık; davacı arsa sahipleri ile davalı yüklenici şirket arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklenici ediminin ne oranda yerine getirildiği, buna göre geriye etkili olarak sözleşmenin feshi koşullarının oluşup oluşmadığı hakkındadır....
Diğer taraftan, yüklenicinin 13.06.2003 tarihli ibraname ile arsa sahibini borçlarından dolayı ibra ettiği görülmektedir. Kural, sözleşmenin geriye etkili feshidir. Geriye etkili fesihte ileriye etkili fesihte olduğu gibi yükleniciye inşaatı getirdiği fiziki seviye itibariyle uygun bağımsız bölüm tapusu verilmez. Aksine, yüklenici yaptığı imalatlara karşılık ancak sebepsiz zenginleşmeye dayanarak parasal talepte bulunabilir. Sözleşme geriye etkili feshedildiğinden ve yüklenici alacakları sebebiyle arsa sahibini 13.06.2003 tarihinde ibra ettiğinden ne yüklenici ve ne de onun temlik işleminde bulunduğu üçüncü kişi bağımsız bölüm mülkiyetinin verilmesini talep edemeyeceklerinden davacının tapu iptali ve tescil davası açıklanan nedenlerle reddolunmalıdır....
Tüm bunlara göre; dava konusu dairelerin, dava dışı yüklenici Bayram Ali ve Arif adi ortalığına düştüğü anlaşıldığından davanın, yükleniciden temlik alınan şahsi hakka dayalı tapu iptal ve tescil, olamadığı taktirde alacak olarak nitelendirilmesi doğru ise de; Arsa maliki ile yüklenici arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunması nedeniyle inceleme ve araştırmanın yüklenicinin de taraf olduğu bir davada yapılması gerekir. Bu durumda, davacıya kat karşılığı inşaat sözleşmesinin yüklenicisi Bayram Ali ile Arif hakkında dava açmak üzere mehil verilerek, açılırsa o davanın eldeki dava dosyası ile birleştirilmesi, dava konusu taşınmazların başta niteliği ve adedi gözönünde bulundurularak dava şartlarından olan görev hususunun değerlendirilmesi gerekmektedir. Diğer yandan, kat karşlığı inşaat sözleşmesinin feshinin ileriye veya geriye etkili olması ayırımı önem kazanmaktadır....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ile tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 470 vd. maddeleri. 3. Değerlendirme Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri karşılıklı edimleri içeren, iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerdir. Sözleşmenin taraflarından arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek, yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde de edimi karşılığı yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmekle yükümlüdür....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ve tapu iptali tescil istemine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 24.01.2014 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 29.01.2014 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2014 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 23.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 3.6.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. ......
Dolayısıyla taraflar arasında düzenlenen söz konusu sözleşmede belirtilen edim ve yükümlülüklerin davalı yüklenici şirket tarafından yerine getirilmediği ve davalı yüklenici şirket adına yapılan tescil işleminin haksız olduğu tüm dosya kapsamından anlaşıldığından sübut bulan davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur..." gerekçesiyle; Davanın kabulüne, taraflar arasında adi yazılı şekilde yapılan 10/02/2011 tarihli kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesi ve dahili davacılar ile davalı arasında yapılan adi yazılı kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin geriye etkili olarak iptaline, Konya ili, Selçuklu ilçesi, Hocacihan Mahallesi, 4058 parsel üzerinde davalı adına kayıtlı tapu kaydının iptali ile davacıların sözleşme gereğince davalıya devrettikleri hisselere göre (mirasçılık belgesindeki hisseleri oranında) üzerindeki hacizlerin baki kalması kaydıyla iptali ile davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline, karar verilmiştir....
Mahkemece, arsa sahipleri tarafından yükleniciler aleyhine “kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin geriye dönük olarak feshi talepli olarak Kuşadası 3.Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan ve bozma kararından sonra 2019/254 esas dosya sayısını alan davanın sonucunun beklenmesine karar verilmiş anılan dava 16.06.2020 tarih ve E. 2019/254- K.2020/138 sayı ile kabulle(kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin geriye dönük olarak feshi) sonuçlanmış, karar yüksek Yargıtay’ca onanmış, yüklenicilerin karar düzeltme istemleri de reddedilerek 06.09.2022 tarihinde kesinleşmiştir. 2- Kat karşılığı İnşaat sözleşmelerinin geriye dönük olarak feshi kararının kesinleşmesi sebebiyle davacı tarafın “tapu iptal tescil” ve “BK.md.113 ile ilgili Yetki verilmesi” taleplerinin konusu kalmamıştır, sadece imalattan doğan zarar-ziyan, tazminat talebi kalmıştır....
Maddesine göre de "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz." 1- Davacı arsa sahibi davalı yüklenici ile olan Osmancık Noterliğinin 329 yevmiye nolu 14.01.2016 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili feshini ve gecikme tazminatı ile taşınmaz üzerine konulan satış vaadi şerhinin kaldırılması istemli dava açmakla; her ne kadar inşaatın bitim seviyesinin alınan bilirkişi raporuna göre %40 olmakla sözleşmenin ileriye etkili feshi için inşaat seviyesinin %90 ve üzeri orana ulaşmış olması gerekse de davacı arsa sahibi tarafından bitim seviyesi %40 olmasına rağmen sözleşmenin ileriye etkili feshini istemekle geriye etkili fesih talep edebilecek olan davacı arsa sahibinin kendi iradesiyle sözleşmenin ileri etkili feshini istediği durumlarda imalatın gerçekleşme seviyesine bakılmaksızın akdin ileriye etkili feshine, sözleşmenin tasfiyesine ve teslimi gereken ileriye etkili feshin talep edildiği tarihe...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 18.10.2012 gün ve 2012/11030-12077 sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacı ... vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı davalı yükleniciler ... ile ...ve davalı arsa sahipleri arasında yapılan 22.10.1999 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciye bırakılan 455 ada 1 parsel sayılı taşınmazda A blok 4 no'lu "pansiyon" cinsli meskeni 75.000.00 Euro bedel ile yükleniciden satın aldığını, inşaat sözleşmesinin 13. maddesi gereğince inşaatın geldiği aşamaya göre tapu devri imkanı doğduğunu belirterek tapu iptali ve tescil istemiştir. Davacı dava sırasında 21.12.2006 tarihinde taşınmazı tapudan devralan ...'u ve...'...
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde arsa sahibi, yükleniciye bırakılıp onun tarafından üçüncü kişiler ya da onun talimatıyla arsa sahibi tarafından üçüncü kişilere devredilen ya da yükleniciye devrettiği tapu payları veya bağımsız bölümlerin tapu kaydının iptâl ve tescilini talep edebilir. Arsa sahibinin kendisine ait tapu payı ya da bağımsız bölümleri üçüncü kişiye satıp devretmesi halinde yaptığı muamele, kendi mülkiyetinde bulunan pay veya bağımsız bölümle ilgili feshedilen sözleşme dışında satış suretiyle yapılan tasarruf işlemi niteliğinde olduğundan sadece kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin feshedilmiş olması sebebine dayanarak arsa sahibi kendisinin sattığı bağımsız bölüm ya da arsa paylarıyla ilgili tapu iptâli ve tescil isteminde bulunamaz....
