a hisse devrinin dayanağının davacı arsa sahibi ile aralarında imzalanmış olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi olduğu, ancak anılan sözleşmenin geçmişe etkili olarak feshedilmesi karşısında, yükleniciden hisse satın alan davalılar ... ile ... yönünden tescilin yolsuz olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile davalılar ... ile ... adına kayıtlı 1/24'er payın davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, diğer davalılara yönelik davanın ise reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshedilmesi sonucu tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir. Mahkemece, davalılar ... ve ... hakkındaki davanın kabulüne, diğer davalılara ilişkin satışların arsa sahibi davacı tarafından yapıldığından bahisle davanın reddine karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye elverişli değildir....
Temyiz müracaatı içinde tasarruf ve taleple bağlılık şartları gözetildikten sonra inceleme yaparken tarafların dayandıkları temyiz sebepleri ile bağlı olmadan inceleme yapabilme yetkisi olarak anlaşılmalıdır. Her bir dava bağımsızlığını korumaktadır. Talep ve müracatlar da her bir davaya ilişkin olarak bağımsız inceleme konusu yapılmalıdır. İddianın sürdürülüş şekline göre ilk davada arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshedilmiş (dönülmüş) olsa bile, karara bağlanan muvaza sebebine dayalı tapu iptal ve tescil davasında arsa sahibi ispat keyfiyetini yerine getiremediğinde tapu iptal ve tescil davasının redle sonuçlanması mümkündür. Geriye etkili fesih ve dönme sonucu muvaza sebebine dayalı davada tapunun da dayanılmayan sebebe bağlı olarak arsa sahibine dönmesi sonucunu getirmez. Muvaza konusunun ispat edilmesi şarttır....
İşin mahiyetine göre, bu seviyedeki fesih geriye etkili sonuçlar meydana getirir. Kural olarak eser sözleşmesi, sözleşmedeki hak ve borçların karşılıklı olarak bütünüyle yerine getirilmesi suretiyle sona erer. Fesih ise, sözleşmeyi sona erdiren özel bir durumdur. Geriye etkili fesihte taraflar, sözleşmenin yapıldığı tarihteki mal varlığına dönerler. Dolayısıyla ileriyi etkili fesihte olduğu gibi geriye etkili fesihte sözleşmenin getirildiği fiziki seviyeye paralel talepte bulunulamaz. Geriye etkili fesihte yüklenici yaptığı inşaatın seviyesine uygun parasal istemde bulunabilir ise de ne yüklenici ve ne de onun halefi durumundaki üçüncü kişiler bir bakıma eserin bedeli olan bağımsız bölüm tescili isteyemez....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi, tapu iptali ve tescil davası sonucunda verilen hükmün düzeltilerek onanmasına ilişkin Dairemizin 22.01.2016 gün ve 2014/6653 Esas, 2016/288 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davalılardan ... ve ... vekillerince istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü. - KARAR - Davacılar vekili, müvekkilleri ile davalı yükleniciler ... ve ... arasında imzalanan 18.03.2005 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde işin süresinin su basmanı vizesinden itibaren 30 ay olarak kararlaştırıldığını, kararlaştırılan bu sürenin iki katı kadar süre geçtiği halde, işin halen teslim edilmediğini ve teslim edilebilme imkânının da bulunmadığını, davalı yüklenicilerden bağımsız bölüm satın alan diğer davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali gerektiğini ileri sürerek, 18.03.2005 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ile diğer davalılar adına...
Değerlendirme 1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. 2.1.Asıl dava, taraflar arasındaki arsa payı devir ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile tapu iptali ve tescil talebine. birleşen dava ise ipoteğin fekkine ilişkindir. Asıl ve birleşen davada davacı arsa sahibi, asıl davada davalı yüklenici, birleşen davada davalı ise haciz ipotek alacaklısı bankadır. 2.2.Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahipleri tarafından tapuda yükleniciye devredilen arsa payları, sözleşme konusu inşaatın yapılabilmesi için yüklenicinin inşaata finans sağlaması amacıyla verilen avans niteliğindedir. Söz konusu arsa payları inşaatın tamamlanmasından sonra devredilebileceği gibi, inşaat sırasında veya inşaata başlanmadan önce de devredilmiş olabilir....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, bünyesinde gayrimenkul satış vaadi ve eser sözleşmesini barındıran bir sözleşmedir. Bu sözleşmede arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek; yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde ise yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmek ile yükümlüdür. Sözleşmenin diğer tarafı olan yüklenicinin edim borcu ise sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmektir. Aynı zamanda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir. Ani edimli sözleşmenin kural olarak geriye etkili feshi ve tasfiyesi mümkündür. Geriye etkili fesihte sözleşmenin tarafları verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ : İlk Derece Mahkemesi tarafından; dava konusu parsel üzerinde inşaata başlanmamış olduğu gözetildiğinde davalı müteahhidin edimini sözleşmede belirtilen sürede yerine getirmediği, inşaatın geldiği aşama dikkate alındığında müteahhide edimin yerine getirilmesi için mehil verilmesinin bir anlam ifade etmeyeceği, sözleşmede iş bitimi için kesin vadelerin belirlendiği değerlendirilmekle fiziki seviyesi itibariyle davacıların sözleşmenin geriye etkili feshini doğuracak şekilde tapu iptal tescil davası açmalarının mümkün olduğu bu nedenle açılan asıl davanın kabulüne, taraflar (davacıların murisi ile) arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshine karar verilerek karar verilerek, davacıların payı oranında tapu iptal ve tescil hükümü kurulmuş, İptali istenen hisselerin üzerinde takyidat sahibi davalılar yönüyle ise davacıların yükleniciye devrettiği payların avans niteliğinde olduğu, davacıya şahsi hak verildiği ve tapuya...
Noterliğinin 11/06/2013 tarih ve 3799 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi yoluyla kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine karar verilerek davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptaline…" karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği Yukarıda tarih ve numarası yazılı bozmaya uyularak verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı-k.davalı ... vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı-k.davalı vekili avukat ... ile davalı-k.davacı vekili ve temsilcisi gelmedi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davacı-k.davalı avukatı dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Asıl dava, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca ifaya izin ile tapu iptâli ve tescil, birleşen karşı dava ise kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi istemine ilişkindir....
Somut olayda; birleştirilen davada davacı ...’un tapu iptali ve tescil talebinin kabulüne karar verilebilmesi için, arsa sahibi ... ile yüklenici ... arasında imzalanan ... 2. Noterliğinin 11.02.1998 tarihli ve 3375 yevmiye numaralı kat karşılığı inşaat sözleşmesinin yürürlükte bulunması gerekir. ... 6. Noterliğinin 25.03.2009 tarihli ve 02157 yevmiye numaralı düzenleme şeklindeki fesihname ve ibraname ile kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshinden dolayı şahsi hak sahibi olan yüklenicinin bu hakkını başkasına temlik etmesi geçersiz hale gelecektir. Davacı ...’un dava konusu 6 numaralı bağımsız bölümde tapu iptali ve tescil isteminin hukuki dayanağı kalmamıştır....
