DAVA : Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 09/09/2020 KARAR TARİHİ : 13/01/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 25/01/2023 Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde; 01/02/2019 tarihli bayilik sözleşmesi" ve eki taahhütnamenin taraflar arasında 5 yıllık süre için imzalandığını, ancak davalının istasyonu kapatması nedeniyle bayilik lisansının ... tarafından sona erdirilmesi nedeniyle sözleşme ve bayilik ilişkisi sona erdiğini, bu nedenle sözleşme kapsamında davalıdan kar mahrumiyeti olarak 660.770,00 TL, cezai şart olarak 1.073.550,00 TL ve ticari ilişki nedeniyle cari hesaptan kalan 104.222,69 TL'nin ödenmesi için karşı tarafa ihtarname tebliğ edildiğini, ancak buna rağmen ödeme yapılmadığını belirterek fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak şimdilik 10.000,00 TL kar mahrumiyeti, 10.000,00 TL cezai şart, 10.000,00 TL cari hesap bakiye alacağı olmak üzere...
-USD cezai şart alacağının karşılığı olan 11.738.00.-YTL’nin, yine sözleşmenin 25.maddesi gereğince kar mahrumiyeti olan 5.000.00.-YTL’nin ve 10.000.-YTL manevi tazminatın reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı cevabında, dava dışı firmaya ait tüpleri satmadığını, işyerinde bulunan tüplerin davacının dolu tüpleri satılarak değişim amacıyla alınan dava dışı firmaya ait boş tüpler olduğunu beyan ederek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, benimsenen 13.02.2009 tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda sözleşmeyi haklı olarak fesheden davacının sözleşme serbestisi ilkesi çerçevesinde taraflarca imzalanan sözleşmeye göre cezai şart isteminin kar mahrumiyeti istemesine engel olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 10.000.-USD cezai şart alacağı karşılığı 11.738.-TL ve 5.000,00.-YTL kar mahrumiyeti olmak üzere toplam 16.738....
Dava, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesi gereğince sözleşmenin haksız feshinden kaynaklanan kar mahrumiyeti ve cezai şart alacağının tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece taraflar arasındaki sözleşmenin 25. maddesi hükmü uyarınca davacı firmanın 25. maddedeki yükümlülüklere uymaması nedeniyle kar mahrumiyeti ve cezai şart isteminde bulunulamayacağı belirtilmiş ise de, sözleşmenin 25. maddesindeki hüküm taraflar arasındaki sözleşmenin davacı tedarikçi firma tarafından feshi halinde uyulması gereken maddeleri içermekte olup, söz konusu sözleşme davalı bayi tarafından herhangi bir gerekçe gösterilmeksizin feshedilmesi nedeniyle davacıdan sözleşmenin 25. madde hükmüne uygun hareket etmesi beklenemez....
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna göre, davalı bayinin sözleşmenin kurulmasından 2 ay sonra mal alımını durduğunun sabit olduğu, bu durumda sözleşmenin haklı nedenle feshedildiğinin kabulü gerektiği, davacının cezai şart, kar mahrumiyeti ve sözleşme bedelinin iadesini istemekle haklı olduğu, sözleşme bedelinin bilirkişiden farklı olarak mahkemece 183.714,81 TL olarak hesaplandığı gerekçeleriyle, davanın kısmen kabulüne, 90.985 TL cezai şart bedeli, 10.743,30 TL kar mahrumiyeti 183.714,81 TL'si sözleşme bedeli olmak üzere toplam 285.443,11 TL 'nin (davalı ... yönünden 30.000 TL limitle sınırlı olmak kaydıyla) davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, bu miktardan 1.000 TL cezai şart, 1.000 TL kar mahrumiyeti 183.714,81 TL sözleşme bedeli olmak üzere toplamı 185.714,81 TL'ye 22/03/2013 tarihinden itibaren değişen oranda avans faizi uygulanmasına, davacı ıslah dilekçesinde faiz talep etmediğinden ıslahla arttırılan kısma faiz uygulanmasına yer olmadığına, fazlaya...
Anılan sözleşme hükümlerinin değerlendirilmesinde davacının davalıdan aynı zamanda cezai şart ve kar kaybı isteyebileceği sonucuna varılmıştır. Somut olayda davalı tarafça sözleşmenin yürürlükte olduğu ---- aralığına ilişkin cezai şart talebi bakımından bilirkişi tarafından belirlenen --- alacağı yerinde bulunmakla ve dava tarihi itibariyle --- olmakla dava tarihi itibariyle bu tutar --- tekabül etmektedir. Bilirkişi tarafından yıllık --- cezai şart alacağı belirlenmiştir. Bu tutar da yukarıdaki katsayı ile çarpıldığında ----etmektedir....
Mahkememizin 03/11/2020 tarihli duruşma celsesinde dosyanın mevcut bilirkişi heyeti tevdi edilerek ek rapor aldırılmasına karar verildiği, bilirkişi heyeti tarafından sunulan 22/02/2021 tarihli ek raporda sonuç ve özet olarak; kar mahrumiyeti olarak kök raporda hesaplamada kullanılan 7,14 Kar Marjı sehven hatalı olduğu ve hesaplamanın LPG ana depo fiyat cetvelinde belirtilen dağıtım şirketlerinin ton başına kar payı 255,00 TL/Ton ile çarpılması gerektiği ve '' aylık ortalama alımlar '' ile yorumlanarak düzeltilmiş olarak toplamda 226.503,237 TL kar payı olarak alacaklı olduğu, cezai şart olarak için sehven yapılan hesaplama hatasının düzeltilmiş hali ile 24.486,25 TL cezai şart olarak alacaklı olduğu, yapılan açıklamalar ve hesaplamalarda hukuki değerlendirmede takdir mahkeye ait olmak üzere, kök raporda itiraz edilmeyen tazminat hesaplamasına ilave olarak bu raporda ifade edilen kar mahrumiyeti ve cezai şart olarak hesaplamaların fesih tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi ile birlikte...
DELİLLERİN İNCELENMESİ VE GEREKÇE; Dava, sözleşmeye aykırılık nedeniyle meydana gelen kar mahrumiyeti ve cezai şart alacağı talebine ilişkindir....
davalı şirketin davacı şirketin zararını karşılamakla yükümlü olduğunu, açıklanan nedenlerle davacı şirketin 1.000.000,00 TL cezai şart, 3.211.788,20 TL kar mahrumiyeti alacaklarının faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir....
Davalı vekili, sözleşmenin kanuna aykırı olduğunu, piyasa koşullarından ve davacının kusurundan dolayı satışların düştüğünü, davacının müvekkilin faaliyet gösterdiği bölgede doğrudan doğruya indirimli satışlar yaptığını, cezai şartın koşullarının oluşmadığını, miktarının fahiş olduğunu ve tenkisinin gerektiğini ileri sürerek davanın reddini istemiştir. Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporlarına göre, sözleşmenin davacı tarafından haklı nedenle feshedildiği, bu nedenle davacının cezai şart ve kar mahrumiyeti talebinin yerinde olduğu, tüplere ilişkin cezai şart talebiyle ilgili alacağın ise ispat edilemediği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 2.000-TL kar mahrumiyeti ve 2.672-TL haksız fesih nedeniyle cezai şart talebinin kabulüne, iade edilmeyen tüp bedellerine yönelik cezai şart talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir....
Mahkemece, taraflar arasındaki sözleşmede düzenlenen kar mahrumiyeti ve cezai şart hükümlerinin birbiri ile aynı nitelikte bulunmadığı, kar mahrumiyetine ilişkin talebin davalının taahhüt ettiği miktardaki beyaz ürünün alınması ve alınan miktar karşılığında davacının karına ilişkin bulunduğu, bu bedelin menfi zarar niteliğinde olduğu, yani sözleşme ile beklenen kar alacağına ilişkin bulunduğu, cezai şartın ise sözleşmenin haksız ihlalinden kaynaklanan alacak niteliğinde olduğu, her iki bedelin de ayrı ayrı istenebileceği, davalının 1.177,71 ton beyaz ürünü eksik aldığı, davacının bunun karşılığı davalıdan, 58.885,50 ... karşılığında 105.393,27 TL kar mahrumiyeti alacağı bulunduğu, sözleşmenin 14.maddesi gereği sözleşmenin feshi halinde 100 ton kırsal motorin karşılığında cezai şartın ödeceğinin belirtildiği, bilirkişinin bu miktarı 329.220 TL olarak hesaplandığı ancak bu miktarın fahiş bulunduğundan davalının ticari kapasitesi de dikkate alınarak tenkisi gerektiği gerekçesiyle davacının...
