Ancak, 1- Kamulaştırmasız el atma davası devam ederken kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası açılması halinde, asıl olan kamulaştırma davası olup, bedel tespit ve tescil yönünden inceleme yapılıp davaya devam edilmesi, kamulaştırmasız el atma davasında ise bedel tespit tescil davasının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 165. maddesi uyarınca bekletici mesele yapılarak, kesinleşmesi beklenip dosya sonucuna göre karar verilmesi gerekir (Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 18/04/2019 Tarih 2017/30245 Esas 2019/7764 Karar, 23/05/2019 Tarih 2017/33166 Esas 2019/10594 Karar, 26/06/2020 tarih 2020/1131 Esas 2020/6344 Karar sayılı emsal niteliğindeki kararları). Kamulaştırmasız el atma nedeni ile tazminat davası ile birleşen kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil istemli davalar nitelikleri itibariyle ayrı usul kurallarına tabi olduğundan birlikte görülemezler....
Kamulaştırmasız el atmadan söz edilebilmesi için kişiye ait gayrimenkulün idarece (kamu hizmetinde kullanılmak amacıyla) işgal edilmiş olması (fiili el atılmış olması) ve bu işgalin kanunda öngörülen usul ve esaslara uyularak tesis edilmiş bir kamulaştırma işlemine dayanmadan gerçekleştirmiş olması gerekmektedir. İdarenin taşınmaza müdahalesi hangi sebeple olursa olsun Hukuk dışı haksız bir eylemdir. Kamulaştırmasız el atma davalarında 09/10/1956- 04/11/1983 tarihi arasındaki el atmalarla 04/11/1983 tarihinden sonraki el atmalara farklı hükümler uygulanır. Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden dava konusu taşınmaza el atma tarihinin 1983 yılı sonrası 2007 yılı olduğu anlaşılmıştır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Taraflar arasındaki dava; Mersin ili Akdeniz ilçesi Yanpar Mahallesi 151 ada 43 parsel sayılı taşınmaz için 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun Geçici 6. Maddesinden kaynaklanan kamulaştırmasız el atma tazminat bedelinin tespiti ve tescil istemine ilişkindir. Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hükümlerle sınırlı olmak üzere yapılan inceleme neticesinde; Mahkemece, dava konusu taşınmaza 1983 yılından önce el atıldığının kabulü ile taşınmazın arazi olarak değerlendirildiği, münavebeye buğday, yazlık patlıcan ve güzlük biber alındığı, birim bedelin 55,86 m2/TL olarak hesaplandığı, bu bedele %20 objektif değer artışı uygulanarak 67 TL/m2 olarak değer biçildiği ve kamulaştırmasız el atma tazminatının toplamda 280.467,00 TL olarak kabul edildiği görülmüştür....
Kamulaştırmasız el atma davaları idarenin 09/10/1956 tarihinden sonra el koyduğu taşınmazlarla ilgili olarak açılabilir. 09/10/1956- 04/11/1983 tarihi arasındaki el atmalarla 04/11/1983 tarihinden sonraki el atmalara farklı hükümler uygulanır. Dosyadaki bilgi ve belgelerden taşınmaza el atma tarihinin 1983 yılı sonrası olduğu anlaşılmaktadır. Kamulaştırmasız el atma davalarında bilirkişi kurulunun oluşturulmasında ve raporların düzenlenmesinde Kamulaştırma Kanununun 15. maddesi hükmü bedel tespiti yapılırken Kamulaştırma Kanununun 11. maddesi göz önünde bulundurulur. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmaz, arsa vasfında kabul edilerek taşınmaza değer biçilmiştir. Dava konusu taşınmazın el atma tarihine göre imar planı içerisinde bulunması nazara alındığından arsa vasfında kabulü ile değer tespitinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı olarak taşınmaz bedelinin tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava dilekçesinde, kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı olarak taşınmaz bedelinin tahsili talep edilmiş, mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Mahkemece bilirkişi incelemesi yaptırılmışsa da alınan rapor hüküm kurmaya elverişli değildir. Şöyle ki; 1-Kamulaştırmasız el atma davalarında taşınmazın el atma tarihindeki nitelikleri esas alınarak dava tarihindeki değerinin tespit edilmesi gerekir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/651 KARAR NO : 2023/839 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : BABAESKİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 03/02/2023 NUMARASI : 2021/193 ESAS - 2023/42 KARAR DAVA KONUSU : Tazminat ( Kamulaştırmasız El Koymadan Kaynaklanan KARAR : Yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün istinaf incelemesi talep edilmiş olmakla, dairemizce dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda gereği görüşülüp düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Asıl ve birleşen dosya davacılar vekili dava dilekçelerinde özetle; davalının dava konusu taşınmaza kamulaştırmasız olarak el attığı, bu doğrultunda hesaplanacak kamulaştırmasız el atma bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmesini savunmuştur. Asıl ve birleşen dosya davalı vekili beyanlarında özetle; davanın reddine karar verilmesini savunmuştur....
Davaya konu taşınmaz hakkında kamulaştırma işlemi olup olmadığı ve buna ilişkin tüm evraklar ilgili idareden getirtilmeli taşınmaza fiili el atma tarihi sorulmalı, taşınmaza fiili el atma tarihi net olarak belirlenmeli, bu kapsamda taraflara el atma tarihi ile ilgili delillerini ibraz etmek üzere süre verilmesi gerekirse 09/10/1956 öncesi ve 09/10/1956 ila 1983 tarihleri arasında çekilmiş veya bu tarihlere yakın hava fotoğrafları getirtilip bilirkişilerden ek rapor alınmak suretiyle el atma tarihinin kesin olarak belirlenmesi gerekir....
Hukuk Dairesi Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda; ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf incelemesi üzerine bölge adliye mahkemesinin yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmünün Yargıtay’ca incelenmesi taraf vekillerince istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R - Asıl dava kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili; birleştirilen dava, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 10. maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti ve bu hakkın davalı -karşı davacı idare adına tescili istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, asıl ve birleştirilen davanın kabulüne ilişkin verilen karara karşı, taraf vekillerince yapılan istinaf başvurusu üzerine Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4....
Üstelik bu davalarda da kamulaştırma bedelinin tespiti davalarındaki yöntemle tazminatın miktarı belirlenmektedir. Mahkemeleri kamulaştırmasız el atma davalarında vekâlet ücretini ve yargılama giderlerini başvurucuya yüklemeye mecbur tutan açık bir kanun hükmü de bulunmadığına göre mahkemelerin Anayasa'nın 46. maddesindeki özel güvenceleri gözeterek yorum yapması ve 2942 sayılı Kanun'un 29. maddesinin kapsamını bu çerçevede tespit etmesi Anayasa'nın üstünlüğü ilkesiyle uyumlu olacaktır.... Kamulaştırmasız el atma sebebiyle açılan tazminat davasını inceleyen mahkemelerin idare tarafından 2942 sayılı Kanun'daki olağan kamulaştırma usulünün işletilmemesinin veya buna bağlı olarak kamulaştırma bedelinin tespiti davası açılmamasının basit bir tercih meselesi olmadığını gözönünde tutarak değerlendirme yapması gerekir. İdarenin 2942 sayılı Kanun'da öngörülen prosedürü uygulaması anayasal ve kanuni bir mecburiyettir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat istemine ilişkin olup ilk derece mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığından davacı veikilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1- b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar vermek gerekmiştir....
