İhtiyati tedbirde asıl olan ihtiyati tedbire esas hakkın bulunması ve bir ihtiyati tedbir sebebinin ortaya çıkmasıdır. Bunlar ihtiyati tedbirin temel şartlarını oluştururlar. Maddede bu iki hususa yer verilmiş ihtiyati tedbire ilişkin hak ve özellikle ihtiyati tedbir sebebi genel olarak belirtilmiştir. Tedbir talebinin kabulü veya reddi bir kısım genel ilkeler konularak hakime bırakılmış, ancak ihtiyati tedbirin sadece uyuşmazlık konusu hakkında verileceği düzenlemiştir....
Örneğin, Bankacılık Kanununun 140/IV hükmünde kamu tüzel kişiliği olan TMSF’na, aynı kanunun geçici 13. maddesinde, sermayesinin yarıdan fazlası kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan yada hisselerinin çoğunluğu üzerinde bu kurum ve kuruluşların idare ve temsil yetkisi bulunan ve özel kanunla kurulmuş bankalara (Tasfiye Halinde T. ... Bankası A.Ş. dahil), 4603 sayılı ... ... ... Bankası, T. ... Bankası A.Ş. ve T.... Bankası A.Ş. hakkında Kanunun geçici madde 4/II hükmü uyarınca kanunun adında sayılan bankalara bu konuda istisna tanınmıştır. Bu nedenlerle kanunda açıkça tanınan istisnalar dışında teminat gösterilmeksizin ihtiyati haciz kararı verilemez. İhtiyati hacizde teminatın amacı, haksız ihtiyati haciz nedeniyle uğranılan zararın, alacaklı tarafından karşılanmaması veya karşılanamaması riskine karşı hakkında ihtiyati haciz kararı verilen borçluya veya üçüncü kişilere güvence sağlamaktır....
haciz koşullarının oluşmadığını, yaklaşık ispat şartının sağlanmadığını, ihtiyati haciz kararının mağduriyete yol açacağını, dava konusu yapılan alacağın likit olmadığını beyan ederek ihtiyati haciz kararına karşı itirazda bulunmuşlardır....
Dolayısıyla ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz kararı, henüz tahakkuk etmediği için ödenmesi gereken safhaya gelmemiş vergi ve cezaları için alınabilen, nedeni yeterli teminat gösterilmemesi olduğu takdirde, yeterli teminat gösterilmesi halinde, 6183 sayılı Yasa'nın 16. maddesi uyarınca kaldırılması gereken geçici önlemlerdendir. Kesin haciz uygulanabilmesi için kamu alacağının tahakkuk etmiş ve ödeme emri ile istenilmiş olması gerekmesine karşın, ihtiyati haciz henüz tahakkuk etmemiş veya tahakkuk ettiği halde ödeme vadesi gelmemiş veya vadesi geldiği halde henüz cebren tahsil ve takibata başlanmamış, ödeme emri düzenlenmemiş kamu alacakları için öngörülen, geçici nitelikte bir koruma önlemidir....
HUKUKİ DEĞERLENDİRME: 6183 sayılı Kanun'un "Amme Alacaklarının Korunması" başlıklı ikinci bölümünde yer alan teminat isteme, ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk işlemleri, icrai muamelelere başlamadan önce tahsile konu kamu alacağının tehlikeye girmesini engellemeye yönelik işlemlerdir. Kamu alacağının cebren tahsil ve takibiyle ilgili olmayıp korunmasına yönelik bu işlemlerin asıl muhatabı ise kamu alacağının gerçek borçlusu, diğer bir ifade ile verginin mükellefi veya sorumlularıdır. Bu nedenle, esas kamu borçlusu olmayan tüzel kişiliğin ortakları adına teminat isteme ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz gibi kamu alacağının korunmasına yönelik tedbirlerin uygulanması söz konusu olmayacaktır....
Davacı vekilince; söz konusu davada ayrıca alacağı karşılacak miktarda ihtiyati hacize karar verilmesi talep edilmiş, mahkemece ihtiyati haciz talebinin kabulüne karar verilmiş, ihtiyati haciz kararına karşı davalı vekili tarafından yapılan itirazın reddine karar verilmiş karar süresi içerisinde davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir....
Bu hükme göre, bir para alacağının vadesinin gelmesi hâlinde alacaklı ihtiyati haciz talebinde bulunabilecektir. İİK'nın 258/1. maddesinin ikinci cümlesinde "Alacaklı alacağı ve icabında haciz sebebi hakkında mahkemeye kanaat getirecek deliller göstermeye mecburdur." şeklinde yapılan düzenleme ile alacaklının ihtiyati haciz talep edebilmesi ve ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için alacağın varlığı ve istenebilir olduğunun tam ve kesin olarak ispat edilmesi gerekliliği aranmamış, bu konuda mahkemeye kanaat getirecek delillerin sunulması yeterli kabul edilmiştir. Dava konusu edilen dekontta da araç bedeli ibaresinin açıkça belirtildiği, ihtiyati haciz talebine ilişkin yaklaşık ispat hükümleri uyarınca ve İİK'nın 257. maddesinde düzenlenen ihtiyati haciz koşulları oluştuğundan ihtiyati haciz talebinin kabulü gerekirken reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı aykırıdır. Davacı istinaf talebinde haklıdır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Talep; ihtiyati haciz istemine ilişkindir. Dosyanın incelemesinde; davalılardan bir kısmının, davacı kooperatifin önceki dönem yönetim kurulu üyeleri, diğerlerinin ise önceki dönem denetim kurulu üyeleri oldukları, davalıların usulsüz işlemlerden dolayı davacı kooperatifi zarar uğradığını belirterek zararın tazmini için eldeki davanın açıldığı ve ihtiyati haciz talep edildiği, ilk derece mahkemesince ihtiyati haciz şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle ihtiyati haciz talebinin reddine karar verildiği, karara karşı ihtiyati haciz talep eden vekilinin istinaf kanun yoluna başvurduğu anlaşılmıştır. İİK'nın 257-(1) maddesi; "Rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş bir para borcunun alacaklısı, borçlunun yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır ve taşınmaz mallarını ve alacaklarıyla diğer haklarını ihtiyaten haczettirebilir"....
tedbir mahiyetinde ihtiyati haciz konulmasına karar verilmesini talep etmiştir....
maddeleri uyarınca tesis edilen ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk işlemlerinin iptali istenilmektedir....
