Açıklanan bu ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Tespit davası, kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun doğal sonucu olarak da bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Bilindiği üzere, tespit davalarının görülebilmesi için güncel hukuki yararın bulunması (6100 sayılı HMK 106/2 m) gerekir. Öğretide ve Yargıtay'ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir. Taşınmaz üzerindeki muhdesatın kim tarafından meydana getirildiğinin tespitine ilişkin davalarda, mahkemece, muhdesatın kim tarafından, hangi gelirlerle, kimin adına ve hesabına yaptırıldığının, hiçbir tereddüte yer vermeyecek biçimde ispatlanması gerekmektedir....
KADASTRO KANUNU [ Madde 19 ] "İçtihat Metni"Muhdesatın aidiyetinin tesbiti istemi ile açılan davada mahkemece verilen kararın Yargıtayca incelenmesi davacı tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşılmakla, dosya incelendi. Dosyadaki belgeler okundu. Tetkik hakiminin açıklamaları dinlendi, gereği görüşüldü: Davacı Hasan Hüseyin ve paydaşları, davalılarla birlikte paydaşı oldukları 3023 ada 8 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatın tümünün kendilerine ait olduğunun tesbiti istemi ile dava açmışlardır. Yargılama sırasında dava ve temyize konu aidiyetinin tesbiti istenen muhdesatın 21 ada 10 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunduğunu açıklamışlardır. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir....
Yerel mahkemece yazılı gerekçede, her ne kadar dava konusu taşınmazın tarafların murisi Coşkun ÖZBEK, davalı T5 ve davacının ortak katkıları ile yapıldığı, salt davacı tarafından yapılmadığı anlaşıldığı yazılarak davanın reddine karar verilmişse de, taşınmaz salt davacının katkılarıyla yapılmamış olsa dahi davanın reddine karar verilemeyeceği, aşağıdaki nedenlere dayalı olarak kararın kaldırılması gerektiği açıktır. Muhdesatın davacıya ait olduğunu açıkça beyan eden ortaklar veya tapu kayıt malikleri aleyhine muhdesatın aidiyetinin tespiti davası açılamayacağı belirlidir....
Bu olgu gözönüne alındığında kural olarak ve aksine bir hüküm bulunmadıkça taşınmaz üzerindeki muhdesatların mülkiyetinin tespiti dava edilemeyeceği gibi, mahkemelerce de muhdesatların taşınmazın arzına malik olanlar dışında başka bir kişiye ait olması sonucunu doğuracak şekilde hüküm verilemez. Ne var ki, çoğun içinde azın da bulunduğu, muhdesatların mülkiyetinin tespiti isteminin muhdesatların meydana getirildiğinin tespiti istemini de içerdiği göz önüne alındığında, mülkiyet tespiti istemiyle açılan davalarda, koşullarının varlığı ve davanın kanıtlanması halinde davaya konu muhdesatların davacı tarafça meydana getirildiğinin tespitine, mülkiyet tespiti isteminin ise reddine karar verilmesi gerekir....
Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. ./. Ne var ki; çoğun içinde az da vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacılarca meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekir. Somut olayda; Mahkemece muhdesatın davacılar tarafından meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekirken, ait olduğunun tespitine karar verilmesi doğru değilse de, bu husus yeniden yargılama yapmayı gerektirmediğinden bozma nedeni yapılmamıştır....
Bu durumda mahkemece, davalılar tarafından açılan muhdesatın aidiyetinin tespiti davalarının bekletici mesele yapılarak, adı geçen davalılara ait olduğuna karar verilen muhdesatlar yönünden gerekirse mahallinde yeniden keşif yapılmak suretiyle Dairemizin belirtilen ilkeleri doğrultusunda muhdesatın ve arzın oranı ayrı ayrı belirlendikten sonra, satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesinde bu oranların esas alınacağı, muhdesata isabet eden kısmın muhdesat sahibi paydaşa; kalan kısmın ise tapu kaydındaki payları oranında taraflara dağıtılması gerektiği düşünülmeksin hüküm kurulması doğru değildir. Diğer yandan tapu kaydı üzerinde bulunan 23.07.2012 tarihli beyan nedeniyle Beykoz Kadastro Mahkemesinin 1989/11 Esas sayılı dosyasının mahkemesinden temini ile şerhin bu davanın sonucunu etkileyip etkileme gereğinin değerlendirilmesi gerekirken bu konuda araştırma yapılmaması da doğru görülmemiştir. Davacı ......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesat Aidiyetinin Tespiti ... ile ... aralarındaki muhdesat aidiyetinin tespiti davasının kabulüne dair ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen 1... gün ve ... sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı ... vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı vekili, dava konusu ... parsel sayılı taşınmazın ...'nın göl tarafında kaldığını, EPDK tarafından kamulaştırma çalışmalarına başlanıldığını açıklayarak dava konusu taşınmaz sınırları içerisinde bulunan ev, garaj , wc, tandırlık ve 18 adet ağacın vekil edenine aidiyetinin tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalı ... vekili, savunmada bulunmamıştır. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmesi üzerine, hüküm; davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Açıklanan ilke ve esaslara göre kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Ne var ki; çoğun içinde az da vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. 3. Öğretide ve Yargıtay'ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir. 3. Değerlendirme 1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. 2....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 16/12/2021 gün ve 2021/548- 590 E ve K sayılı kararı ile, açılan davanın kabulüne, 14.769,00 TL kamulaştırma bedeline hükmedilmesine, muhdesatın davacı belediyeye aidiyetinin tespitine karar verildiği, gerekçeli karar taraflara tebliğ edilerek süresi içinde davacı tarafça istinaf yoluna başvuru dilekçesi sunulduğu görülmüştür. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı idare vekilinin istinaf dilekçesi ile özetle; ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması talep edilmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, 4650 SK ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 19. maddesi uyarınca zemini imar yolu niteliğindeki taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatın kamulaştırma bedeli ile aidiyetinin tespiti istemine ilişkindir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ : Mahkemece; asıl ve birleşen davalarda davacıların dava konusu taşınmazdaki muhdesatın aidiyetinin tespiti talebiyle eldeki davayı açtıkları, ancak asıl davada davacının, dava konusu taşınmazda pay satın aldığını, bu satın almadan dolayı, satın alınan pay oranında muhdesatın aidiyetinin tespitini talep ettiği, birleşen davada ise davacıların, dava konusu taşınmazdaki muhdesatın murisleri tarafından inşa edildiğini belirterek muristen intikalen muhdesatın tamamının eşit 1/4 er hisse ile davacılara ait olduğunun tespitini talep ettiği, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespitinin istenemeyeceği, asıl ve birleşen davalarda dava konusu edilen muhdesatın, harita mühendisi bilirkişi raporunda tamamı 2523 ada 2 ve 3 parsellerde bulunan yapının dava konusu 2 parsel sayılı taşınmaza basan ve ''a'' harfi ile gösterilen 58,00 m2 lik kısmı olduğu, dava konusu taşınmazın tedavüllü tapu kayıtları incelendiğinde; bu taşınmazın öncesinde aynı...
