Limited Şirketi'ne ait...-... arasında sefer yapan gemilerde çalışması nedeniyle işçilik alacaklarının tahsili, Kuruma bildirilmeyen hizmet süresinin tespiti ve Kuruma bildirilen süre için de itibari hizmet süresinden yararlanma hakkı bulunduğunun tespiti istemine ilişkin olup işçilik alacaklarına ilişkin davanın tefriki nedeniyle eldeki dava hizmet süresinin ve itibari hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davacının Deniz İş Kanunu'na göre çalışmadığı ve davacının çalıştığı geminin yabancı ülke bayrağı taşıması nedeniyle 4857 sayılı Kanun kapsamına girmediği, gemi adamı vasfı taşımadığı için itibari hizmet süresinden yararlanamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Davacının 10.06.2003-30.05.2008 tarihleri arasında 1.. sicil sayılı ...'ne ait işyerinde geçen çalışmaları ile 02.06.2008-30.12.2009 tarihleri arasında ... Limited Şirketi'ne ait... sicil sayılı işyerinde geçen çalışmaları Kuruma bildirilmiştir. Davacının daha önce...'...
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 23/09/2021 NUMARASI : 2019/174 2021/271 DAVA KONUSU : Hizmet ve Prime Esas Kazancın Tespiti KARAR : Taraflar arasındaki hizmet tespiti ve prime esas kazancın tespiti davasının yapılan yargılaması sonunda mahkemece verilen karara karşı davalı vekili ve feri müdahil Kurum vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemizce dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda gereği görüşülüp düşünüldü....
İş Mahkemesi'nin 2014/328 E. dosyasına konu hizmet tespiti davasının halen derdest olduğu anlaşılmaktadır. Hizmet tespiti ve prime esas kazanç tespiti davasının sonucu bu davayı doğrudan etkileyeceğinden söz konusu davanın HMK.nun 165. maddesi gereğince bekletici mesele (önsorun) yapılıp hizmet tespiti ve prime esas kazanç tespiti davasının sonucuna göre işbu dosyada karar verilmesi gerekmektedir. F) Sonuç: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, bozma sebebine göre tarafların sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine 18.11.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Hizmet tespiti davalarının yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa'nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri oluşturulup bu davalar için özel bir ispat yöntemi öngörmemiştir. Hizmet tespiti davaların niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği için yargılamasının özel bir duyarlılık ve itina ile yürütülmesi gerektiği Yargıtay'ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihatlarındandır. Ayrıca hizmet tespiti davalarında Sosyal Güvenlik Kurumu veya ilgili şubesine husumet yöneltilmesi gerekir. İşçilik alacağı davasına gelince; bu tür davalar 4857 sayılı Yasa'dan kaynaklanmakta olup, işçilik alacağına esas alınacak hizmet saptandıktan sonra talep edilen işçilik alacağının hesaplanması gerekir. Bu açıklamalardan olarak, hizmet tespiti ve işçilik alacakları davaları için izlenecek yöntem ve esas alınacak kıstaslar tamamen birbirinden farklıdır. Bu noktada her iki davanın tefrik edilmesi yargılamanın sağlıklı yürütülmesi için gereklidir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi : İş Mahkemesi Dava, hizmet ve sigorta primine esas kazanç tutarının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hükmün taraflar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi......... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. 1)Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, taraflar vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2)Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanun’un 86/9. maddeleri uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur....
HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve resen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucunda; Davacı taraf, dava dilekçesinde davalıya ait iş yerinde 01/05/1989- 01/06/1989 tarihleri arasında 1 ay süre ile çalışmış olduğunu, işveren tarafından işe giriş bildirgesi verilmiş olduğunu, ancak bordroların verilmemesi nedeniyle kurum tarafından bu çalışmalarının kabul edilmediğini belirterek sigorta başlangıç tespiti ve hizmet tespiti taleplerinde bulunmuş olup, daha sonra ön inceleme duruşmasında hizmet tespiti talebinin bulunmadığını belirterek talebinin sadece sigorta başlangıç tespitine ilişkin olduğunu beyan etmiş, mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilip, verilen hüküm davalılar tarafından istinaf edilmiştir....
Ancak Yargıtay'ın yerleşik uygulamasına göre sigorta başlangıç tarihinin tespiti talebini de içeren hizmet tespiti taleplerinin hizmet tespiti davası şeklinde incelenmesinin gerektiği ve hizmet tespiti davalarında kuruma başvuru şartının yerine getirilmesine gerek bulunmadığından; İlk Derece Mahkemesince davacı yana kuruma başvuru yapmak için süre verildiği, kesin süreye riayet edilmeyerek dava şartının yerine getirilmediği gerekçesi ile başlangıç tespiti talebinin ve yine hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesi ile de hizmet tespiti talebinin reddine karar verildiği belirtilmek sureti ile aslında ret sebebi ayrı olmayan davalılar lehine iki ayrı vekalet ücretine hükmedilmesi hatalı olmuştur." gerekçesiyle "1-Davacının istinaf başvurusunun kabulüne, 2-... Anadolu 29. İş Mahkemesi'nin 2020/4 Esas, 2021/48 Karar sayılı 19/01/2021 tarihli kararının kaldırılmasına, 3-Davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine," karar verilmiştir. V. TEMYİZ A....
B) Davalı Cevabının Özeti: Davalı, işyerini 30.06.2009 günü kapattığını ve böyle bir işçiyi çalıştırmadığını belirterek, davanın reddini istemiştir. C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece, davacıya hizmet tespiti davası açması için süre verildiği ve davacının hizmet tespiti davası açmayacağını bildirdiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. D) Temyiz: Kararı davacı temyiz etmiştir. E) Gerekçe: Somut olayda davacı, davalıya ait balık üretme çiftliğinde balık adam olarak ve yavru balıkları satıp bedelinden ücretinin ödenmesi usulü ile çalışırken haksız şekilde işten çıkarıldığını belirterek, işçilik alacaklarının ödetilmesini istemiştir. Mahkemece, davacıya hizmet tespiti davası açması için süre verildiği ve davacının dava açmayacağını bildirdiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. İşçilik alacakları davasında, işçinin çalışma süresinin taraflar arasında ihtilaflı olması durumunda, çalışma olgusu tanık dâhil her türlü delil ile ispat edilebilir....
B) Davalı Cevabının Özeti: Davalı, işyerini 30.06.2009 günü kapattığını ve böyle bir işçiyi çalıştırmadığını belirterek, davanın reddini istemiştir. C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece, davacıya hizmet tespiti davası açması için süre verildiği ve davacının hizmet tespiti davası açmayacağını bildirdiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. D) Temyiz: Kararı davacı temyiz etmiştir. E) Gerekçe: Somut olayda davacı, davalıya ait balık üretme çiftliğinde balık adam olarak ve yavru balıkları satıp bedelinden ücretinin ödenmesi usulü ile çalışırken haksız şekilde işten çıkarıldığını belirterek, işçilik alacaklarının ödetilmesini istemiştir. Mahkemece, davacıya hizmet tespiti davası açması için süre verildiği ve davacının dava açmayacağını bildirdiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. İşçilik alacakları davasında, işçinin çalışma süresinin taraflar arasında ihtilaflı olması durumunda, çalışma olgusu tanık dâhil her türlü delil ile ispat edilebilir....
Mahkemece, hizmet tespiti davasının tefrikine karar verilmiş olmasına rağmen hizmet tespiti davasının yasal olarak hasmı olan ...’nun alacak davasında karar başlığında gösterilerek ... Başkanlığı hakkındaki davanın reddine karar verilmiş olması bozma nedenidir. Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, düzelterek onanmalıdır. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın başlığının "Davalı" bölümündeki "2-..." bölümünün çıkarılmasına, hüküm fıkrasının “1-Davalı ... yönünden davanın reddine” bendinin hükümden çıkartılmasına ve hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, 22.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
