(TMK m.122) Hediyelerin geri istenebilmesi için alışılmışın dışında hediyelerden olması gerekir. Alışılmış (mutad) hediyelerden kasıt; giymekle, kullanmakla eskiyen ve tüketilen eşyalardır. Giymekle kullanmakla eskiyen ve tüketilen eşyaların iadesine karar verilemez. Nişan dolayısı ile verilen hediye, olağan bir hediye ise geri istenemez. Nişan hediyelerinin mutad sayılabilmesi, yöresel örf ve adete göre verilen hediyelerden olması yanında maddi değerinin de günün koşullarına göre fazla olmayan hediyelerden olmasına bağlıdır ve bu da daha çok tarafların mali ve sosyal durumları ile ölçülmelidir. Nişanın bozulması nedeni ile mutad dışı hediyelerin geri alınmasına ilişkin davalarda kusur aranmaz. Yargıtay'ın yerleşmiş uygulamalarına göre; nişan yüzüğü dışında kalan tüm altın, takı ve ziynet eşyaları mutad dışı hediye olarak kabul edilmiştir....
HUKUK DAİRESİ Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen nişanın bozulması nedeniyle hediyelerin iadesi (asıl dava) ve tazminat (karşı dava) davalarında asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın maddi tazminat isteminin kabulüne, manevi tazminat isteminin reddine dair verilen hüküm hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelenmesi sonucunda; davalı/karşı davacı vekilinin karşı davaya ilişkin istinaf başvurusunun esastan reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı/karşı davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I 6763 sayılı yasa ile 6100 sayılı HMK'na eklenen geçici 1. madde uyarınca, aynı Kanunun 362. maddesinde öngörülen kesinlik sınırı 01/01/2020 tarihinden itibaren 72,070 TL'ye çıkartılmıştır. İstinaf incelemesi sonucunda verilen hüküm, karar tarihi itibariyle kesin niteliktedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki nişanın bozulması nedeniyle tazminat ve hediyelerin geri verilmesi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, asıl davanın kısmen kabulüne, karşı dava yönünden karar kesinleşmiş olduğundan yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına ilişkin hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı/karşı davalı vekili, hükmü tebliğden sonraki onbeş gün içinde temyiz etmeyip, karşı tarafın temyiz dilekçesine verdiği cevapla birlikte (katılma yoluyla) temyiz etmiştir. Ancak; katılma yoluyla temyiz hakkı, asıl temyiz talebine sıkı sıkıya bağlı bir hak olup, diğer tarafın asıl temyiz dilekçesinin normal temyiz süresi içerisinde ve kendisi yönünden temyizi kabil bir karara karşı verilmiş olması koşulu ile sınırlandırılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:AİLE MAHKEMESİ Dava dilekçesinde nişanın bozulması nedeniyle hediyelerin iadesi mümkün olmadığında bedeli olan 5096 TL'nin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Karşılık davada ise; 5000 TL maddi ve 10.000 TL manevi tazminat istenilmiştir. Mahkemece davanın ve karşı davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi SUÇ : Dolandırıcılık HÜKÜM : Beraat Dolandırıcılık suçundan sanıkların beraatine ilişkin hükümler, o yer Cumhuriyet savcısı tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü: Sanıklardan ...’ın katılanın oğlunun evlenebilmesi için sanık ...’la görüştüğü, sanık ...’ın kız kardeşi ile nişanlanmasına aracı oldukları, katılanın düğüne hazırlık masrafı ve gelin kıza hediyeler, yol masrafı, adı altında sanıklara para verdiği, düğüne yakın bir tarihte evlenecek kızın, katılanın oğlu Cavit'le evlenmekten vazgeçtiği, katılanın sanıklara vermiş oldukları para ve hediyelerin, yapılan masrafların sanıklar tarafından nişan ve düğünün bozulması nedeniyle iade edilmediği, sanık ...’ın başka bir kız bulduğunu söylediğini, ancak bu kızın Adana da olması nedeniyle Adana’ya gittikleri, burada kızla anlaştıkları, daha sonra buradan ayrılarak Sivaslı ya geldikleri, ancak sanık ...’ın kızı Sivaslı ya getirmediği, bu şekilde sanıkların...
Asliye Hukuk Mahkemesi ise, davanın nişanın sona ermesi nedeniyle hediyelerin iadesine ilişkin olduğu, bu nedenle Aile Mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. TMK'nin 120/1 maddesine göre; "Nişanlılardan biri haklı bir sebep olmaksızın nişanı bozduğu veya nişan taraflardan birine yükletilebilen bir sebeple bozulduğu takdirde; kusuru olan taraf, diğerine dürüstlük kuralları çerçevesinde ve evlenme amacıyla yaptığı harcamalar ve katlandığı maddi fedakarlıklar karşılığında uygun bir tazminat vermekle yükümlüdür. " Somut olayda Türk Medeni Kanunu'nda düzenlenen nişanlılığa ilişkin hükümlerin uygulanma alanı bulunmasına göre uyuşmazlığın Aile Mahkemesi'nde görülerek sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 Sayılı HMK.’nun 21. ve 22. maddeleri gereğince ... 1. Aile Mahkemesi'nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 11.12.2014 gününde oybirliği ile karar verildi....
Hediyelerin geri istenebilmesi için alışılmışın dışında hediyelerden olması gerekir. Alışılmış (mutad) hediyelerden kasıt; giymekle, kullanmakla eskiyen ve tüketilen eşyalardır. Giymekle, kullanılmakla eskiyen ve tüketilen eşyaların iadesine karar verilemez. Nişan dolayısıyla verilen hediye, olağan bir hediye ise geri istenemez. Nişanın bozulması nedeniyle mutad dışı hediyelerin geri alınmasına ilişkin davalarda kusur aranmaz. Yargıtay’ın yerleşik uygulamalarına göre; nişan yüzüğü dışında kalan tüm altın, takı ve ziynet eşyaları mutat dışı hediye olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle nişanın bozulması nedeniyle nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların diğer nişanlıya vermiş oldukları ziynet eşyaları verenler tarafından geri istenebilir. Hediyelerin verildiği ve iade edilmediği hususu her türlü delille de ispat edilebilir. Davacının talep ettiği nişan yüzüğü yukarıdaki açıklamalar ışığında alışılmış yani mutat hediyedir. Geri istenemez....
Mahkemece; TMK’nın 122 nci maddesinde; nişanlık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyelerin verenler tarafından geri istenebileceği, hediye aynen veya mislen geri verilemiyorsa sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanacağı hükmünün yer aldığı, buna göre nişan hediyelerinin iadesine karar verilebilmesi için; dava konusu şeylerin davalıya, davacı nişanlı tarafından verildiğinin usulüne uygun olarak kanıtlanması gerektiği, davaya konu edilen hediyelerin ise davacının bir kısım akrabaları tarafından verildiği, bu durumda sözkonusu hediyelerin iadesine ilişkin davada davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine dair verilen karar, davacı tarafça temyiz edilmiş ve Dairece verilen 04/10/2018 tarihli ve 2016/21757 E. 2018/9618 K. sayılı ilamıyla; (...TMK'nun 122.maddesi; "Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava Tazminat (Nişanın Bozulması Nedeniyle Tazminat Ve Hediyelerin Geri Verilmesi) davasıdır. İlk derece mahkemesince verilen karara karşı, davacı-karşı davalı taraf, reddedilen tazminat talepleri yönünden, Davalı-karşı davacı taraf, erkeğin kabul edilen ziynet talepleri, kusur tespiti, reddedilen tazminat talepleri yönünde süresinde istinaf talebinde bulunmuştur. Türk Medeni Kanunu’nun 6.maddesi uyarınca kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça taraflardan her biri hakkını dayandırdığı olguların varlığını kanıtlamakla yükümlüdür. Gerek doktrinde, gerek Yargıtay İçtihatlarında kabul edildiği üzere ispat yükü hayatın olağan akışına aykırı durumu iddia eden ya da savunmada bulunan kimseye düşer. Öte yandan ileri sürdüğü bir olaydan kendi yararına haklar çıkarmak isteyen kimse iddia ettiği olayı kanıtlaması gerekir....
Hediyelerin geri istenebilmesi için alışılmışın dışında hediyelerden olması gerekir. Alışılmış (mutad) hediyelerden kasıt; giymekle, kullanmakla eskiyen ve tüketilen eşyalardır. Giymekle, kullanılmakla eskiyen ve tüketilen eşyaların iadesine karar verilemez. Nişan dolayısıyla verilen hediye, olağan bir hediye ise geri istenemez. Nişan bozulmasından kaynaklanan hediyelerin geri verilmesi davası, ancak hediyeyi verenler tarafından diğer nişanlıya, eğer bu nişanlı ergin (reşit) değilse velisine karşı açılabilir. Yapılan yargılama ve toplanan delillere göre, davalılardan Gülsüm'ün reşit olduğudan eldeki davada davalı olarak gösterilen babası T4'a husumet yöneltilemez....
