"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun (2797 sayılı Kanun) 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının, can-hayat sigortasına ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 25.01.2023 tarihli ve 2023/1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay (4). Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Kanun’un 60 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. KARAR Açıklanan sebeple; Dosyanın YARGITAY (4). HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 08.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
Somut olayda davacılar vekili, müvekkillerinin murisinin dava dışı bankadan tarım kredisi kullandığını, daha sonra vefat etmesi üzerine müvekkillerinin talebinin banka tarafından kabul edilmemesi nedeniyle ödemeler yapıldığını, sözleşmeyle birlikte düzenlenen hayat sigortası gereğince davalıların itirazlarının iptaline karar verilmesini dava konusu etmiştir. Davacıların murisi ile dava dışı banka arasında tarımsal kredi sözleşmesi bulunduğu ve bu tarımsal krediyi teminen dava konusu hayat sigortasının düzenlendiği konusunda bir ihtilaf bulunmamaktadır. Yargıtay 17. H.D. bu tür uyuşmazlıklarda kredinin türüne göre değil hayat sigortasına göre görevli mahkemenin tüketici mahkemesi olduğuna karar vermektedir. (Yargıtay 17. H.D'nin 16.05.2017 tarih 2017/198E - 2017/5526K, 24.09.2018 tarih 2015/18647E -2018/8119K)....
'in 09/08/2012 tarihinde ... şubesinden çektiği kredinin teminatı olmak üzere davalı firma ile hayat sigortası sözleşmesi düzenlediğini, krediyi kullanan ... 'in 23/02/2013 tarihinde vefat ettiğini, rizikonun davalı tarafından karşılanması gerekirken davalı firmanın 20/03/2013 tarihinde cayma fesih hakkını kullandığını ve bunu ... 'in poliçenin başlangıç tarihinden önceki hipertansiyon rahatsızlığını beyan etmediğine bağladığını, fakat muris ... 'in bu rahatsızlığını bilmediğini, cayma bildiriminin yerinde olmadığını, kredi borcunun davacı mirasçıları tarafından ödendiğini belirterek hayat sigortasına bağlı tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı sigorta şirketi vekili; sigorta poliçesinin lehdarı olmayan davacıların dava ehliyetini haiz olmadıklarını, müteveffa ...'...
kapsamında tahsil edilerek icra takibinden vazgeçilmesi gerektiğinden; mahkemece re'sen nazara alınacak nedenlerle her türlü tazminat ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, davalı bankaya dava konusu kredi sözleşmesine dayanan ve hayat sigortası ile teminat altına alınan müvekkillerine ait kredi borcunun bulunmadığının tespiti, davalı sigorta şirketinin hayat sigortasına dayanan ve lehtar bankaya ödenmeyen vefat tazminatının fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 5.000,00 TL'sini yasal faizi ile birlikte davalı banka T6 yada ilgili icra dosyasına ödenmesine (ilgili borcun taraflarınca ödenmesi halinde taraflarına ödenmesine) karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Finansbank A.Ş’den kredi kullandığı, bu kredinin temini için davalı sigorta şirketi tarafından hayat sigortası yapıldığı, murisin 12/04/2018 tarihinde vefat ettiğini belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla hayat sigortası kapsamında davalı sigorta şirketinin sorumlu olduğunun tespitine, hayat sigortasına istinaden 44.357,21 TL vefat tazminatının bakiye kredi borcunu karşılayacak kısmının dain mürtein sıfatını haiz ... Finansbank A.Ş.’ne ihbar tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte sigorta şirketi tarafından ödenmesine, arta kalan kısım olması halinde lehtar sıfatını haiz müvekkillere ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili, başvurunun reddini savunmuştur. Sigorta Hakem Heyeti tarafından, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmiş; karara davacılar vekili tarafından itiraz edilmiştir....
Hayat sigortası ise, bir kimsenin belirli bir süre içinde veya sözleşmede belirtilen şart ve hâller içinde ölümü veya o kimsenin sözleşmede belirtilen belli bir süreden fazla yaşaması ihtimalinin teminat kapsamına alınmasıdır. Ferdi kaza sigortası yalnızca kaza sonucu vefat riskini teminat altına aldığından hayat sigortasına göre daha dar kapsamlıdır. Burada, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK)’nın 2. maddesinde düzenlenen hakkın kötüye kullanılması yasağı kuralının irdelenmesinde de fayda bulunmaktadır. TMK’nın 2. maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen hakkın kötüye kullanılması yasağı kuralının amacı, hâkime özel ve istisnai hâllerde (adalete uygun düşecek şekilde) hüküm verme olanağını sağlamaktır....
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili banka ile itiraz edenler murisi arasında akdedilen bireysel kredi sözleşmesi ile 26/12/2009 tarihinde 48 ay vadeli kredi kullandırımı yapıldığını, davacılar murisinin kredi borcu devam ederken 13/10/2011 tarihinde vefatı üzerine hayat sigortası hayat sigortası poliçesi ile korumsa altına alınan bankanın riskinin sigortacılık mevzuatına uygun şekilde Ziraat sigorta A.Ş. Tarafından 10/11/2011 tarihinde ödendiğini, ancak banka şubesince bankanın riskinin koruma altına alınan ve kredi borcunun kapatılması için şubeye ödenen hayat sigortasına dayalı ölüm tazminatı, sehven Badi Çelik mirasçıları tarafından Gaziosmanpaşa 5....
a hayat sigortası yapmakla yükümlü iken bunu yapmadığı ve hayat sigortasında kira bedellerinin tahsil edilemediği, davacıların bu nedenle zarara uğradığı iddiasına dayalı menfi tespit, ölümden sonra yapılan ödemelerin istirdadı ve ipoteğin fekkine ilişkindir. Davacının finansal kiracı, davalının ise kiraya veren olduğu, davalının adi ortaklık ortaklarından biri olduğu, finansal kiralama sözleşmesinde ipoteğe konu taşınmaz ve kiralamaya konu makinaların kiralanmasına ilişkin şartların bulunduğu, ancak kiracıların hayat sigortası yapılmasına ilişkin bir hüküm ve şart bulunmadığı anlaşılmıştır. Her ne kadar davacı taraf davalının hayat sigortası yapmakla yükümlü olmasından bahisle menfi tespit ve istirdat talebinde bulunmuş ise de, davalının bu yönde bir yükümlülüğü bulunmadığından, bu yöne ilişkin talebi kabul edilmemiştir....
Hemen belirtmek gerekir ki, bankaların kredi borçlusuna hayat sigortası yaptırılmasındaki asıl amacının, kredi borcunu teminat altına almak olduğu ve hayat sigortası nedeni ile kredi borçlusunun belli bir prim ödeme borcu altına girdiği anlaşılmakla birlikte, hayat sigortası kapsamına alınmasında kredi borçlusu tüketicilerin de bir menfaatinin olduğu açıktır. Hal böyle olunca, sözleşme kapsamında tahsil edilen sigorta primlerine ilişkin kayıtların haksız şart niteliğinde olduğunun kabulüne ise olanak bulunmamaktadır. Mahkemece hayat sigortasına yönelik talebin reddine karar verilmesi gerekirken aksi düşüncelerle bu talebinde kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma gerektirir. SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 02.09.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
A.Ş. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü: Davacılar vekili; müvekkillerinin murisi olan ,,, rahatsızlığı nedeniyle oğlu ...’a verdiği vekaletname ile davalı bankadan birkaç tane tüketici kredisi kullandığını, kredi kullanımı sırasında banka yetkililerinin ne murisin ne de müvekkillerinin haberi olmaksızın hayat sigortası yaptıklarının öğrenildiğini, banka yetkililerinin hayat sigortasına ilişkin hiçbir soru sormadıklarını ve müvekkilini bilgilendirmediklerini, murisin 27.05.2011 tarihinde vefatından sonra müvekkilinin hayat sigortası yapıldığını öğrendiğini, ancak davalı sigorta şirketinin murisin rahatsızlığının sigorta yapılırken beyan edilmediğinden bahisle sözleşmeden caydığını bildirdiğini ve ödeme talebini...
