Davacı yargılama sırasında vermiş olduğu 25.07.2018 tarihli dilekçesi ile icra dosyasına ödeme yapıldığını, bu ödeme ile davanın istirdat davasına dönüştüğünü, ödenen 16.600,00 TL ile fer'ilerinin ödeme tarihi 19.07.2018 tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir. Menfi tespit davası olarak açılan dava istirdat davasına dönüştüğü halde mahkemece istirdat talebi konusunda karar verilmemesi ile menfi tespit yönünden karar verilmesi HMK'nın 297. maddesi ve taleple bağlılık ilkesine aykırılık teşkil etmektedir. HMK'nın 355. maddesi gereğince bu husus re'sen dikkate alınmıştır. Karar bu yönü ile usul ve yasaya uygun değildir. Kabule göre de, Bononun satın alınan ... plakalı araç için verildiğini ve borcun ödendiğini ispat yükü davacıdadır. Dava değeri itibari ile açık muvafakat olmadığı sürece tanık dinlenemeyecektir. Davalı cevap dilekçesinde tanık dinlenmesine muvafakat etmemiştir. Bono kambiyo senedi olup, illetten mücerrettir....
Esas sayılı dosyası ile toplam 64.517,70-TL alacak için kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin davacılara tebliğ edildiği ve takibin kesinleştiği, menfi tespit davası olarak açılan işbu dava devam ederken ... tarihinde dosyanın infaz edilerek kapatıldığı, böylece eldeki davanın istirdat davasına dönüştüğü, davacılar tarafından işbu icra takibine konu bonoya ilişkin borçlarının bulunmadığı, senedin kira sözleşmesine istinaden teminat senedi olduğu ve alacaklı ve vade kısımları boş olarak verildiği iddiasıyla eldeki menfi tespit davasının açıldığı ancak davacı tarafça dosyaya sunulan kira sözleşmesinde dava ve takip konusu senedin ayırt edici unsurları belirtilerek teminat senedi olarak verildiğine ilişkin herhangi bir ibarenin yer almadığı, dava ve takip konusu senet bono vasfında olup senedin ve senet üzerindeki imzaların inkar edilmediği, senet metninde senedin teminat senedi olduğuna veya borcun ödendiğine dair herhangi bir ibarenin yer almadığı...
İİK'nın 72. maddesinin 5. fıkrası gereğince borçlunun açmış olduğu menfi tespit davasında ihtiyati tedbir kararı almamış veya verilmiş olan ihtiyati tedbir kararının herhangi bir sebeple kaldırılmış olması nedeniyle dava konusu borcu alacaklıya ödemiş olursa açılmış olan menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir. Bu durumda borçlunun menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştürülerek devam edilmesi için bir talepte bulunmasına gerek yoktur. Borcun ödenmiş olduğunu öğrenen mahkemenin yukarıda yazılı yasa hükmü gereğince davaya kendiliğinden istirdat davası olarak devam etmesi gerekir (Çavdar, S.: İtirazın İptali, Borçtan Kurtulma, Menfi Tespit ve İstirdat Davaları, Ankara 2007, s. 803). Nitekim aynı ilkeler, Hukuk Genel Kurulunun 18.12.2018 tarihli ve 2017/3-1526 E., 2018/1948 K., sayılı kararında da benimsenmiştir. 19....
nin bu senedi kötü niyetli olarak üçüncü bir şahsa ciro ettiğini, bu şahsın da senede dayanarak hakkında icra takibi başlattığını, Çavdır Asliye Hukuk Mahkemesi'ne açmış olduğu menfi tespit davasında söz konusu senedin 1.900,00 TL'lik kısmı ile ilgili olarak borçlu olmadığının tespitine karar verildiğini, kararın kesinleştiğini belirterek borçlu olmadığı halde ödediği 1.900,00 TL'nin ve 600,00 TL'nin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ... vekili; davacının daha önce açmış olduğu menfi tespit davasında, müvekkili hakkında açılan davanın husumet yokluğundan reddedildiğini, ayrıca davacının haksız olarak ödediği bir paranın bulunmadığını, açılan davanın yersiz olduğunu, davanın hak düşürücü süre içinde açılmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Asliye Ticaret Mahkemesi ise, 6100 sayılı HMK'nın 6. maddesinde düzenlenen genel yetki kuralı uyarınca davalının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesinin ve aynı yasanın 14. maddesi gereğince tüzel kişi davalıya karşı açılan davalarda şubenin bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğu dikkate alındığında davanın açıldığı ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik yönünde hüküm kurmuştur. 2004 sayılı İcra İflas Kanunu'nun 72/son maddesi uyarınca “Menfi tespit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir.” Görüldüğü üzere, menfi tespit ve istirdat davalarında seçimlik yetki söz konusu olup dava, icra takibini yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, 2004 sayılı İ.İ.K'nın 72. maddesine dayalı menfi tespit ve istirdat istemine yöneliktir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit- istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkilinin davalıdan harici alım- satım sözleşmesi ile aldığı ticari aracın bedeline karşılık 6.000.000.000 TL ödeme yapmasına rağmen aracın devrinin yapılmadığı ve muvazaalı olarak yapılan icra takibi sonucu müvekkilinden alındığını, araç bedeline mahsuben iki adet senetlerin karşılıksız kaldığını iddia ederek senetlerden dolayı borçlu olmadıklarının tespiti ile iptallerine ve 6.000.00 YTL paranın 12.08.2004 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ: 08/01/2021 NUMARASI : 2017/1094 Esas- 2021/6 Karar DAVA: Menfi Tespit İSTİNAF KARAR TARİHİ: 28/05/2021 İstinafa konu hükmün; kambiyo senedinden kaynaklanan, imzası inkar edilen senede dayalı menfi tespit istemine ilişkin olduğu; Hâkimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri ve Ceza Daireleri arasındaki iş bölümüne ilişkin; 06/07/2020 tarihli ve 36826 sayılı kararına göre; "İİK'nın 72. maddesine dayanan ticari dava niteliğindeki menfi tespit ve istirdat davaları sonunda verilen hüküm ve kararlar," ile ilgili istinaf incelemesi İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16., 44. Hukuk Dairesi'ne ait bulunduğundan dosyanın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16., 44. Hukuk Dairesi'ne gönderilmesine karar verilmiştir. KARAR:Yukarıda açıklanan nedenlerle: Dosyanın istinaf incelemesi yapılmak üzere İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi'ne GÖNDERİLMESİNE, H.M.K.'...
Aynı Kanunun 763. maddesi uyarınca bu gibi malların mülkiyetinin devri zilyetliğin karşı tarafa teslimi ile gerçekleşir. Tapusuz taşınmazın satışı resmi şekle bağlı olmadığından adi yazılı senetle satışı mümkündür....
Menfi tespit davalarında kural olarak ispat yükü alacaklıya ait ise de alacak ilişkisi kambiyo senedinden kaynaklanıyorsa senede karşı senetle ispat kuralı gereği tekrar borçlu tarafa geçmektedir. Ne var ki lehtar senetteki ihdas nedenini değiştirir şekilde talilde bulunursa ispat yükünü üzerine alır. Somut olayda davaya konu bono üzerinde düzenleme nedeni teminat olarak gösterilmiş olup davalı taraf savunmasında söz konusu bononun taraflar arasında araç alım satımından kaynaklanan borcun ödenmesi amacıyla düzenlendiğini ileri sürdüğüne göre işbu savunma senedin düzenlenme nedeninin talili niteliğinde olup ispat yükü davalıya aittir. O halde mahkemece ispat yükünün tayininde hataya düşülerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir....
