hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dava; harici taşınmaz satış sözleşmesi nedeniyle davalıya ödenen bedelin iadesi istemine ilişkindir....

Bu aşamada inanç sözleşmesinin (inançlı işlemin) hukuki niteliğinin incelenmesinde yarar bulunmaktadır. Bilindiği üzere Türk Hukukunda inanç sözleşmesini (inançlı işlemi) doğrudan düzenleyen bir kanun hükmü bulunmamaktadır. Ancak uygulama ve öğretide, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 26 ncı maddesinde yer alan “sözleşme özgürlüğü” ilkesi kapsamında inanç sözleşmesinin düzenlenebileceği ve geçerliliği kabul edilmektedir. İnançlı işlemde inanan ve inanılan taraf, inanç sözleşmesinin konusunun mülkiyetinin önce inanılana geçmesi, ardından inanana geri dönmesi hususunda anlaşırlar. İnançlı işlem güven esasına dayanan bir hukukî işlemdir. Taraflar birbirlerine duydukları güven sonucu bir malın mülkiyetini sözleşmenin karşı tarafına geçirir ve daha sonrasında bu malın kendisine geri döneceğine güvenir....

Dava konusu senetle ilgili adli tıp raporunda senedin kuruş hanesindeki "000" ibaresinin silinmiş olduğu tespit edilmiştir. Senette tahrifat bulunması halinde senet tahrifattan önceki hali ile geçerlidir. Dava konusu senedin 6.000,00 TL bedelli olduğu, davalının bu senetten dolayı 2.000,00 TL üzerinden takibe geçtiği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı dava dilekçesinde senedin araç devri nedeni ile verildiğini bildirmiş olup, davalı da harici araç satışı nedeni ile senedin düzenlendiğini, temyiz dilekçesinde açıklamaktadır. Mahkemece senedin 6.000,00 TL bedelle geçerli olduğu gözetilip harici satış nedeni ile verildiği konusunda uyuşmazlık bulunmayan senedin araçta meydana gelen zarar nedeni ile davalı elinde kaldığını ispat yükü davalıdadır....

Harici satışın hüküm ifade etmemesi durumunda taraflar verdiklerini geri alabilirler. 10.07.1940 tarihli ve 1939/2 Esas, 1940/77 Karar sayılı Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararına göre “Haricen yapılan (tapu memuru huzurunda yapılmayan) taşınmaz mal satışından dönüldüğünde, satış bedelini geri vermeyen taraf, parası geri verilinceye kadar yararlandığı ürünleri ödemek ve ecrimisil vermekle yükümlü değildir.” Şu halde Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararına göre geçersiz sözleşmelerde, akdin geçersizliği sebebiyle her iki taraf verdiğini geri alabilir. Somut olayda; taraflar arasında 18.03.1987 tarihli 2816 sayılı " ... Üretim Çiftliği Ortaklık Taahhüt Sözleşmesi" başlıklı adi yazılı sözleşme düzenlenmiştir. Bu sözleşmeye dayanarak tapu iptali ve tescil ve 2. kademede tazminat istemi ile dava açılmıştır. Harici satış sözleşmesinin yapıldığı tarihte taşınmazın tapuda kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır....

TÜKETİCİ MAHKEMESİ TARİHİ : 25/05/2021 NUMARASI : 2021/23 ESAS - 2021/455 KARAR DAVA KONUSU : Devre Mülk Sözleşmesinin Feshi - Alacak KARAR : Davacılar vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkilleri ile davalı arasında 15.000,00 TL bedelli iki adet devremülk satış sözleşmesi imzalandığı, iş bu sözleşmelerden doğan borcun tamamının müvekkilleri tarafından ödendiğini, ancak tapuların müvekkilleri üzerine geçirilmediğini, taraflar arasındaki devremülk satış sözleşmelerinin resmi şekil şartına uygun olarak yapılmadığını ve geçersiz olduğunu, müvekkillerinin henüz devremülkten yararlanamadıklarını, sözleşmelerin geçersizliği nedeniyle iptali ile davacıların ödemiş oldukları 15.000,00 TL'nin iadesini talep etmiş iseler de davalı tarafça herhangi bir ödeme yapılmadığını ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla devremülk satış sözleşmelerinin iptali ile her iki müvekkilince ayrı ayrı ödenen 18.000,00 TL'nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte...

Dosyaya ibraz edilen 20.9.1990 tarihli noterde düzenlenen satış vaadi ve inşaat sözleşmesinde, satıcının davalılar murisi ... ve alıcının dava dışı ....ve Hasan ... olduğu, harici sözleşmeye konu taşınmazın satışının bu sözleşme ile vaad edildiği, sözleşmede; satış bedelinden bu arsa üzerine yapılan villaların satışından 250.000.000 TL.nin villa alıcılarından alındığı açıklandıktan sonra, üçüncü şahıslara satılan villa ve arsaların satış bedeli ile alınan paraların tek tek yazıldığı ve davacıdan alınan bedelin de 60.000.000 TL olup iki adet villa ( 4 villalık ) açıklamasının yazılı olduğu anlaşılmaktadır. O halde davalılar murisi tarafından sözleşmedeki bu açıklama, satış bedelinin davacı tarafından ödenip ödenmediğinin değerlendirilmesi açısından önem arzetmektedir. Bu nedenle, davacının diğer villa arsası için ödediği bedelin iadesi için açtığı ve kabulle sonuçlandığını bildirdiği ......

Taraflar arasındaki taşınmaz satımına ilişkin harici satım sözleşmesinin TMK'nın 706, BK'nın 213 (TBK'nın 237), Tapu Kanunu'nun 26 ve Noterlik Kanunu'nun 60 ve 89. maddeleri uyarınca resmi şekilde yapılmadığı için geçersiz olduğu, tarafların verdiklerini sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre geri isteyebilecekleri hususu, davacının ödediği bedelin davadan önce iade edildiği dosya kapsamından tespit edilmiş bulunmaktadır....

Satıcı ... ve Ortakları, alıcı arsa sahiplerinden biri olan ... arasında imzalanan tarihsiz harici satış sözleşmesinde .... parsel üzerinde kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile yapılacak olan inşaatta beşinci kat ve üzerindeki dairelerden bir daireyi 600.000 TL yine dördüncü kat altındaki dairelerden birinin 1/4 hissesinin ise 150.000 TL bedel karşılığında alıcıya satıldığı, satıcıların sözleşmeye konu bir tam ve 0,25 hisse daireler için teminat olarak alıcıya 750.000 TL tutarında bono tanzim ederek verdikleri ifade edilmiştir. ... ile ... arasında imzalanan 14.03.2019 tarihli ek protokolün tetkikinde; ... ve arsa sahibi ... arasında imzalanan harice daire satış sözleşmesinin fesih edileceği ve ... ile ... arasında yeni protokol yapılacağı, ...'in ...'...

Harici satışın hüküm ifade etmemesi durumunda taraflar verdiklerini geri alabilirler. 10.07.1940 tarihli ve 1939/2 Esas, 1940/77 Karar sayılı Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararına göre “Haricen yapılan (tapu memuru huzurunda yapılmayan) taşınmaz mal satışından dönüldüğünde, satış bedelini geri vermeyen taraf, parası geri verilinceye kadar yararlandığı ürünleri ödemek ve ecrimisil vermekle yükümlü değildir.” Şu halde Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararına göre geçersiz sözleşmelerde, akdin geçersizliği sebebiyle her iki taraf verdiğini geri alabilir. Somut olayda; davacı ... ile davalıların murisi ... arasında 3002 parsel sayılı taşınmazın 1000 m2 'lik kısmının satışına ilişkin 23/11/2011 tarihli adi yazılı sözleşme düzenlenmiştir. Bu sözleşmeye dayanarak tapu iptali ve tescil ve 2. kademede tazminat istemi ile dava açılmıştır. Harici satış sözleşmesinin yapıldığı tarihte taşınmazın tapuda kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır....

"İçtihat Metni"Mahkemesi :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkiline ait aracını 4.750.-TL bedelle ve harici satış sözleşmesi ile davalıya sattığını, karşılığında davalıdan 2.000.-TL karşılığında market devraldığını, bakiye 2.750.-TL için davalının her biri 250 YTL’den 11 adet sıralı senet verdiğini, ancak müvekkilinin aracın noter satışını veremediği için davalı alıcıya teminat amacıyla 4.750.-TL’lik senet düzenlediğini, bonoda teminat niteliğinin yazılı olduğunu, davalının aracı 3.500.-TL bedelle ......