"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki satış sözleşmesinin feshi alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. KARAR Davacı, maliki olduğu aracı 8.000,00 YTL bedel ile harici satış sözleşmesi yapılarak davalıya satıp zilyetliğini devir ettiğini, parayı tahsil için davalıya gittiğinde aracı 5.000,00 YTL’ye sayılacağını bunu kabul etmemesi halinde elinde bulundurduğu teminat senedini tahsile koyacağını söylediğini, belirterek satış sözleşmesinin feshi ile aracın tarafına iadesine karar verilmesini istemiştir. Davalı, duruşmalara katılmadığı gibi cevapta vermemiştir. Mahkemece , davanın reddine karar verilmiş, Hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir....

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ Asıl dava, makina satış sözleşmesinin gizli ayıp ve hile iddiası nedeniyle geçersizliği, sözleşmenin feshi, makinenin iadesi, davacı tarafça ödenen miktarın istirdatı ile menfi tespit; karşı dava ise, makine satımından kaynaklanan alacak nedeniyle başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Davacı karşı davalı vekili 06/10/2021 tarihli dilekçesi ile istinaf kanun yoluna başvurmuş, dosya Dairemize gönderildikten sonra şirket yetkisince verilen 21/02/2023 tarihli dilekçe ile istinaf taleplerinden vazgeçtiklerini beyan etmiştir. İstinaf talebinden vazgeçme, istinaf başvurusundan feragat niteliğindedir. 6100 Sayılı HMK 349/2.maddesinde; "Başvuru yapıldıktan sonra feragat edilirse, dosya bölge adliye mahkemesine gönderilmez ve kararı veren mahkemece başvurunun reddine karar verilir....

Harici satışın hüküm ifade etmemesi durumunda taraflar verdiklerini geri alabilirler. 10.07.1940 tarihli ve 1939/2 Esas, 1940/77 Karar sayılı Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararına göre “Haricen yapılan (tapu memuru huzurunda yapılmayan) taşınmaz mal satışından dönüldüğünde, satış bedelini geri vermeyen taraf, parası geri verilinceye kadar yararlandığı ürünleri ödemek ve ecrimisil vermekle yükümlü değildir.” Şu halde Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararına göre geçersiz sözleşmelerde, akdin geçersizliği sebebiyle her iki taraf verdiğini geri alabilir. Somut olayda; taraflar arasında 18.03.1987 tarihli 2816 sayılı " ... Üretim Çiftliği Ortaklık Taahhüt Sözleşmesi" başlıklı adi yazılı sözleşme düzenlenmiştir. Bu sözleşmeye dayanarak tapu iptali ve tescil ve 2. kademede tazminat istemi ile dava açılmıştır. Harici satış sözleşmesinin yapıldığı tarihte taşınmazın tapuda kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır....

- K A R A R - Davacı vekili; taraflar arasında müvekkiline ait bir pikap devri konusunda sözleşme yapıldığını, ... makinelerinin davalıya ... gün sonra teslim edildiğini, ancak pikabın teslim edilmediğini, ... makinelerinin karşılığı olan çekler zamanında ödenmediği için icra takibi başlatıldığını, davalının müvekkiline karşı menfi tespit davası açtığını, dava neticesinde sözleşmenin geçersizliği nedeniyle ödenen bedellerinin iadesi ve teslim alınan ... makinelerinin iadesi durumunun oluştuğunu, ... makinelerinin dava sonuçlanıncaya kadar davalı tarafça kullanıldığını, müvekkilinin araçların teslimine ilişkin icra takibi başlattığını, ancak davalının hacizli olduğundan bahisle araçları teslim etmediğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla ... makinelerinin kullanım ücreti olan ....000,00 TL maddi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Noterliğinin 20/09/2019 tarih 09051 yevmiye sayılı satış sözleşmesinin iptali ile satım bedelinin iadesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılarak yine davacının dava dilekçesinde noter satış sözleşmesinin iptali ve bedel iadesi talebi dışında aracın davalı adına trafiğe tescilini talep etmiş olup, trafiğe tescil işlemi idari işlem olduğundan ve Mahkememizce idareyi zorlayıcı karar verilemeyeceği, yine taraflar arasındaki satımın ticari iş kapsamında ve ticari işletmelerle ilgili olmadığı, bu nedenle davacının yasal faiz talep edebileceği tüm dosya kapsamından anlaşılmakla davacının bu yönlerdeki taleplerinin reddedilerek davanın kısmen kabulüne" gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar vermiştir....

Şu halde Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararına göre geçersiz sözleşmelerde, akdin geçersizliği sebebiyle her iki taraf verdiğini geri alabilir. Davacı; TMK'nun 995. maddesi uyarınca satış bedeli ödeninceye kadar hapis hakkına sahip olup, bu satış bedeli ödeninceye kadar aynı zamanda taşınmazdan yararlanabilir. Yine 07.06.1939 tarih 1936/31 ve 1939/47 sayılı YİBK da da “Taşınmazın haricen satışına ve satış vaadine ilişkin muameleler kanunen geçerli bulunmamış ise de, satıcının bu işte görevli memur önünde ferağın icrasını ve aksi takdirde almış olduğu bedelin geri verileceğini taahhüt etmiş ve alıcıyla aralarında kararlaştrılmış bulunan bedeli bu şartla satıcıya vereceğini üstlenmiş ise bu gibi uyuşmazlıklar BK'nın 125. maddesine (TBK 146) göre on yıllık zamanaşımına bağlıdır. Zamanaşımı süresinin başlangıcı, ferağdan dönme ve vazgeçme tarihidir.” denilmiştir. Şu halde, satıcı geçerli bir sözleşme yapmadığı takdirde aldığı satış bedelini geri vermeye mecburdur....

TÜKETİCİ MAHKEMESİ TARİHİ : 25/05/2021 NUMARASI : 2021/23 ESAS - 2021/455 KARAR DAVA KONUSU : Devre Mülk Sözleşmesinin Feshi - Alacak KARAR : Davacılar vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkilleri ile davalı arasında 15.000,00 TL bedelli iki adet devremülk satış sözleşmesi imzalandığı, iş bu sözleşmelerden doğan borcun tamamının müvekkilleri tarafından ödendiğini, ancak tapuların müvekkilleri üzerine geçirilmediğini, taraflar arasındaki devremülk satış sözleşmelerinin resmi şekil şartına uygun olarak yapılmadığını ve geçersiz olduğunu, müvekkillerinin henüz devremülkten yararlanamadıklarını, sözleşmelerin geçersizliği nedeniyle iptali ile davacıların ödemiş oldukları 15.000,00 TL'nin iadesini talep etmiş iseler de davalı tarafça herhangi bir ödeme yapılmadığını ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla devremülk satış sözleşmelerinin iptali ile her iki müvekkilince ayrı ayrı ödenen 18.000,00 TL'nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte...

DELİLLER : harici taşınmaz satış sözleşmesi, banka dekontları, borç senedi, tanık, keşif, bilirkişi vs. deliller. DOSYADA YER ALAN DELİLLER VE DEĞERLENDİRME: Dava, harici satış sözleşmesine dayalı tapu iptal ve tescil, olmadığı takdirde bedel talebi, ayrıca maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Dosyanın daha önce dairemize geldiği ancak davalı tarafın istinaf harcını eksik yatırması sebebiyle dosyanın mahkemesine geri çevrilmesine karar verildiği, harcın tamamlanarak dairemize gönderildiği anlaşılmıştır. Mahkemece dava konusu harici satış sözleşmesinin geçersiz olduğu, resmi şekilde düzenlenmediği, tapulu taşınmazlarının satış ve devirlerinin TMK 706. Maddesi, Borçlar Kanunu 213, Tapu Kanunu 26. Noterlik Kanunu 60/3 ve 89 maddeleri gereğince resmi şekilde yapılmadıkça sonuç doğurmayacağı kabul edilerek davacının tapu iptal ve tescilinin reddine karar verilmiş ve isabetsizlik görülmemiştir. Davacının bedele ilişkin talebi yönünden taraflar arasında Kartal 14....

Diğer talep kalemi olan davacının oğlu tarafından gönderilen -------- iadesi konusunda ise parayı gönderen tarafın davacı şahıs olmaması nedeni ile paranın iadesi talebinin de davacı taraftan gelmesi beklenemeyecektir. Bu nedenle de icra takibinde taraf olması nedeni ile eldeki davada aktif husumeti doğal olarak elinde bulunduran davacının talebinin ancak esastan reddine dair karar verilmesi gerekmektedir. İzah olunan gerekçeler ile davacının davasının ispatlanamaması nedeni ile reddine dair karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacının-- Esas sayılı takibi ve takibe konu edilen çek nedeni ile Menfi Tespit istemli davasını ispatlanamaması nedeni ile REDDİNE, 2- Davacının sözleşme gereği ödenen paranın iadesi istemli davasının aktif husumet yokluğundan usulden reddine....

Dava konusu senetle ilgili adli tıp raporunda senedin kuruş hanesindeki "000" ibaresinin silinmiş olduğu tespit edilmiştir. Senette tahrifat bulunması halinde senet tahrifattan önceki hali ile geçerlidir. Dava konusu senedin 6.000,00 TL bedelli olduğu, davalının bu senetten dolayı 2.000,00 TL üzerinden takibe geçtiği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı dava dilekçesinde senedin araç devri nedeni ile verildiğini bildirmiş olup, davalı da harici araç satışı nedeni ile senedin düzenlendiğini, temyiz dilekçesinde açıklamaktadır. Mahkemece senedin 6.000,00 TL bedelle geçerli olduğu gözetilip harici satış nedeni ile verildiği konusunda uyuşmazlık bulunmayan senedin araçta meydana gelen zarar nedeni ile davalı elinde kaldığını ispat yükü davalıdadır....