"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 08/09/2005 gününde verilen dilekçe ile mirasta tenkis istenmesi üzerine Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 28/10/2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, tenkis isteğine ilişkindir. Davacılar vekili, mirasbırakan ...’ın maliki bulunduğu 843 parsel sayılı taşınmazını bağış suretiyle davalıya temlik ettiğini, mirasbırakanın başka malvarlığı bulunmadığını, saklı paylarına tecavüz edildiğini ileri sürerek, bağış işleminin saklı payları oranında tenkisine karar verilmesini istemişlerdir. Davalı vekili, davalının yaşı itibariyle fiil ehliyetine haiz olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur....
Davalılar asıl davaya yönelik, iddiaların yersiz olduğunu bildirip davanın reddini savunmuşlar, birleştirilen dava ile; mirasbırakan ... ’in önceki eşinden boşanması sırasında üç adet taşınmazını annesi ...’e bedelsiz devrettiğini, daha sonra da annesi ...’in bu taşınmazları davalı ...’ye bağış yolu ile devretmesini sağladığını, bu devrin gizli bağış olduğunu ileri sürerek, saklı payları oranında tenkise karar verilmesini istemişlerdir. Mahkemece, mirasbırakanın mal varlığını hak dengesini gözetir bir biçimde paylaştırdığı, mal kaçırma amacıyla hareket etmediği ve temlik dışı terekesi de gözetildiğinde tenkis talep edilemeyeceği gerekçesiyle asıl ve birleşen davaların reddine karar verilmiştir....
ikamesi zorunluluğu doğduğunu, gerek bağış konusu taşınmazın değerinin bilinmemesi, gerekse etkisiz kılınan saklı pay miktarlarının bilirkişi tarafından tespit edilecek olması nedeniyle dava değerinin davadan önce bilinmesi müvekkillerinden beklenemeyeceğini, bu nedenle taleplerimizi, her bir müvekkil için; yapılacak olan bilirkişi incelemeleri sonunda tespit edilecek ve Mahkemece de hükme esas alınacak toplam tenkis miktarlarına yükselteceğimizi belirterek, eldeki davayı "belirsiz alacak davası" olarak ikame ettiklerini, yapılacak yargılama sonucunda sabit olacağı üzere; muris ile davalı arasında yapılan dava konusu "bağış işleminin" müvekkilemizin saklı paylarını etkisiz kılma” amacı ile yapıldığının kabulü ile, her birinin yasal miras ve saklı payları oranları üzerinden, her birinin yararına olmak üzere ayrı ayrı tenkisine, taleplerinin "belirsiz alacak" olarak kabulüne, taleplerini her bir müvekkil için, Bilirkişi raporlarıyla ayrı ayrı tespit...
Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 565/4. maddesi gereğince mirasbırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yaptığı açık olan kazandırmaların tenkise tabi olduğu kuşkusuzdur. Somut olayda, mirasbırakanın banka hesabından çekilip, davalının hesabına yatırılan 39.597,94-TL paradan, davacıların miras paylarına isabet eden kısmın davacılara ödenmesi gerektiği açıktır. ./.. Bilindiği üzere; .... (indirim) davası, mirasbırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik) dışı terekenin tümüyle bilinmesiyle mümkündür....
Tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik ) dışı terekenin tümüyle bilinmesiyle mümkündür. Tereke mirasbırakanın ölüm tarihinde bırakmış olduğu malvarlığı kıymetleri ile iadeye ve tenkise tabi olarak yaptığı kazandırmalardır. Bunlar terekenin aktifini oluşturur. Mirasbırakanın borçları, bakmakla yükümlü olduğu kişilerin 743 sayılı Kanun uygulanacaksa bir aylık 4721 sayılı Kanun uygulanacaksa üç aylık nafakası, terekenin defterinin tutulması, mühürlenmesi, cenaze masrafları gibi giderler de pasifidir....
Davacı, dava dilekçesindeki anlatımı tenkise ilişkin olup, konu bölümünde murisin bu işlemi ile müvekkilinin saklı payına tecavüz ettiği bildirmiş, netice-i talep kısmında saklı pay oranında tapu iptali ile tescile, olmazsa yine saklı pay oranında tazminata hükmedilmesini istemiştir. Cevaba cevap dilekçesinde de dava dilekçesindeki bu yöndeki taleplerini aynen tekrarlamış, bu aşamada iddianın değiştirilmesi veya genişletilmesi niteliğinde bir talebi olmamıştır. Bu durumda dava tenkis istemine ilişkindir. Ancak mahkemece dava muris muvazaası nedeniyle miras payı oranında tapu iptali olarak nitelendirilmiş ve bu yönde karar verilmiştir. Mahkemece yapılan hukuki nitelendirme doğru olmadığından yapılan araştırma ve sonuç da yanlış olmuştur. Şöyle ki; dava sağlararası kazandırmanın tenkisi istemine ilişkindir....
Davalılara yapılan tasarrufun tenkisine sıra geldiği takdirde tasarrufun tümünün değeri ile davalıya yapılan fazla teberru arasında kurulan oranda (SABİT TENKİS ORANI) tasarrufa konu malın paylaşılmasının mümkün olup olamayacağı (MK.564) araştırılmalıdır. Bu araştırma sonunda tasarrufa konu mal sabit tenkis oranında bölünebilirse bu kısımların bağımsız bölüm halinde taraflar adına tesciline karar verilmelidir. Tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik) dışı terekenin tümüyle bilinmesiyle mümkündür....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir. 6.2. İlgili Hukuk 6.2.1. 01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında; görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun 706., Türk Borçlar Kanunu'nun 237. ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebileceği belirtilmiştir. 6.2.2. TMK’nın 571. maddesinde, “Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıl geçmekle düşer....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Taraflar arasında görülen tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, tenkis isteğine ilişkindir. Davacılar, mirasbırakan anneleri ...’in malik olduğu 980 parsel sayılı taşınmazını davalı oğluna bağışladığını, murisin bu taşınmaz dışında mal varlığının bulunmadığını, yapılan işlemin mal kaçırma amaçlı olduğunu, saklı paylarının ihlal edildiğini ileri sürerek tenkis isteminde bulunmuşlardır....
TMK'nun ilgili maddeleri uyarınca, muris tarafından, hem davalının Türkiye'de kendisine bir yaşantı kurması için güvence oluşturulmak istenmiş, hem de diğer mirasçılardan mal kaçırılmaya çalışıldığı, gizli bağış şeklinde davalıya para aktarıldığı ve davalı tarafından 3 adet taşınmaz alındığı iddiasıyla, saklı payın ihlali hukuksal sebebine dayalı tenkis istemlerine ilişkin olduğu, yukarıda belirtilen yasal düzenleme ışığında, uyuşmazlık konusu şey üzerine ve yasal şartların gerçekleşmesi durumunda ihtiyati tedbir konulabileceği anlaşılmaktadır. Somut olayda ise; davacının öncelikli talebi muris tarafından davalıya gizli bağış şeklinde para aktarılarak taşınmaz alındığının tespiti, buna bağlı olarak tenkis talep ettiği, taşınmaz üzerine de ihtiyati tedbir konulması talebinde bulunduğu, tenkis bakımından ihtiyati tedbir isteminin değerlendirilmesinde ise; tenkis davası taşınmazların aynına yönelik bir dava olmayıp alacağa ilişkindir....
