Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir....
Mahkemece, davanın kabulü ile; 18.11.2014 havale tarihli bilirkişi raporunda 109 ada 5 parsel sayılı taşınmazın 2 No'lu ve yeşil renk ile gösterilen kısmından davacıya ait 109 ada 12 parsel sayılı taşınmaz lehine geçit hakkı tesisine karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur....
Şöyle ki; davacı lehine 1963 yılında kurulan geçit hakkının yetersiz gelmesi nedeni ile nispi geçit ihtiyacı mevcuttur, yararına geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı niteliği ve kullanım amacı nazara alınarak özellikle ... alanlarında, nihayet bir ... aracının geçeceği genişlikte (emsaline göre 2,5-3 m.) geçit hakkı tesisine karar vermek gerekir. Bu genişliği de aşan bir yol verilmesinin zorunlu olduğu hallerde, gerekçesi kararda dayanakları ile birlikte gösterilmelidir....
Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit irtifakı kurulurken aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğü bozulmamalıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir. Somut olaya gelince; davacı taraf dava konusu taşınmazlarının yola çıkışının bulunmadığını belirterek davalıya ait taşınmaz aleyhine geçit irtifakı kurulmasını talep etmiştir. Yapılan keşif sonucu davalıya ait taşınmazdan geçen geçit irtifakının daha uygun olduğu belirtilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir....
Davalı T3 vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Her ne kadar geçit hakkı bedeli için 4.375,95 TL belirlenmiş ve bu miktarın istinaf kesinlik sınırını geçmediğinden ilk derece mahkemesi kesin olarak karar vermişse de bu kararın hatalı olduğunu, geçit hakkı bedeli ne olursa olsun geçit hakkı davalarının çekişmesiz yargı işi işi olduğundan istinaf incelemesine tabii kararlar olduğunu, komşu parseller üzerinde tesis edilmiş geçit hakkının olup olmadığının araştırılmadığını, komşu parsellerden birinden geçen, bir geçit hakkının olması halinde davacının, geçit hakkı sahibine dava açarak hazır tesis edilmiş irtifak hakkından bedeli karşılığında yaralanabileğini, bu haliyle hem geçit hakkının daha ucuza tesis edilmiş olacağını hem de diğer komşu parsellerin alan kaybına uğramayacağını belirterek, yerel mahkeme kararının bozulmasını, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir....
Fen bilirkişisince düzenlenen 21.11.2005 havale tarihli rapor ve krokiler incelendiğinde, davacı taşınmazının genel yola bağlantısının olmadığı başka bir anlatımla, mutlak geçit ihtiyacı içinde bulunduğu görülmektedir. Mahkeme bu ihtiyacı karşılamış, 90 parselin doğu kenarından 4 metre eninde geçit kurmuştur. Ne var ki; Dairemizin yerleşik uygulamasına göre, özellikle tarım alanlarında geçidin bir tarım aracının geçeceği genişlikte, en çok 2,5-3 metre eninde tesisi gerekir. Somut olayda, geçit yerinin 4 metre olarak saptanması uygulamaya uygun düşmemiştir. Öte yandan kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3. maddesi gereği tapu siciline kaydı da gerekirken bu yönlerin göz ardı edilmesi doğru olmamış hükmün bu nedenlerle bozulması gerekmiştir. SONUÇ:Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle, davalıların diğer temyiz itirazlarının REDDİNE, hükmün 2. bent uyarınca BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 13.11.2006 gününde oybirliği ile karar verildi....
Kamu hizmetine özgülenen (okullar, parklar, cami yerleri vb.) taşınmazlar üzerinde geçit hakkı kurulamaz. Geçit davalarında gözetilmesi gereken ilkelerden biri de özel mülkiyete konu olamayacak kamu mallarından geçit verilemeyeceğidir. Bunların dışında, geçit bir kamu hizmetine tahsis edilmeyen kamuya ait tapulu taşınmazlar üzerinde kurulabilir. Geçit kurulan yer kamu malı niteliğinde ise, kamu yararı ile kişi yararının çatışması durumunda kamu yararına üstünlük tanınması gerekeceğinden, bu nitelikteki bir yer üzerinden de geçit kurulmasına olanak yoktur. Yerleşik yargı kararları bu yöndedir. (Örneğin; Yargıtay 14.HD.'nin 2012/4247 E. 2012/5514 K., 2008/14155 E. 2008/15669 K., 2006/5834 E. 2006/6601 K.)...
Saptanacak bedel hükümden önce depo ettirilmeli, şayet dava tarihi ile hüküm tarihi arasında taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş ve bu sürede de geçit için öngörülen bedel davanın daha başında belirlenmişse, bu bedelin ödenmesine karar verilmesi halinde, mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olunacağı durumlarda hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak davranışları önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır. Kurulan geçit hakkının Medeni Kanunun 748/3.maddesi uyarınca tapu siciline kaydı da gereklidir. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda, davanın niteliği gereği yargılama giderleri, davacı üzerinde bırakılmalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 27.12.2005 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 22.5.2007 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı, 141 parsel sayılı taşınmazı yararına davalıya ait 142 parselden geçit hakkı kurulmasını istemiştir. Mahkemece dava kabul edilmiş. hüküm davalı tarafça temyiz edilmiştir. Geçit hakkı istemi, taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla beraber, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarakta geçit güzergahı saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit davalarında davacının subjektif arzusunun önemi yoktur....
