"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 14.08.2007 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkının terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 25.11.2008 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacılar, ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2000/415 Esas 2001/272 Karar sayılı ilamı ile davalılara ait 618 parsel numaralı taşınmaz yararına, maliki bulundukları 619 parsel numaralı taşınmazdan geçit hakkı tesis edildiğini, yararına geçit kurulan 618 parselin genel yola bağlantısının sağlanması nedeniyle geçit ihtiyacının ortadan kalktığını ileri sürerek geçit hakkının terkinini istemişlerdir....
Dava, geçit irtifakının tapu kaydından terkini isteğine ilişkindir. Bilindiği gibi, geçit irtifakı taşınmazların leh ve aleyhlerine tesis edilen ve hak sahibine irtifakla yükümlü taşınmazdan sınırlı yararlanma, diğer bir anlatımla sadece geçmek için kullanma yetkisi veren bir irtifak türüdür. Yükümlü taşınmaz malikinin irtifak hakkının terkini için açacağı davada da yararlanan taşınmaz maliklerine davasını yöneltmesi gerekir. Somut olayda; davacı davasını Tapu Sicil Müdürlüğüne yöneltmiş, yargılama aşamasında yararlanan taşınmaz malikleri de davada yer almışlardır. Mahkemece irtifak hakkının terkinine karar verilmiş, ancak Tapu Sicil Müdürlüğünün davada pasif dava ehliyetinin bulunmadığı hususu gözardı edilmiştir. Bu husus doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, 17.12.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 06.01.2006 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkına elatmanın önlenmesi ve kal, 06.06.2007 tarihli dilekçe ile geçit hakkının terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulü ile geçit hakkı tesisi ve geçit hakkına konu yerdeki muhdesatın kal'ine dair verilen 01.12.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar-davalılar vekili ve bir kısım davalılar-davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:K A R A R Dava, geçit hakkına elatmanın önlenmesi ve kal, birleştirilen dava geçit hakkının terkini isteğine ilişkindir. Mahkemece, 14.08.1964 tarihinde kurulan akdi geçit irtifakının iptali ile 59 parsel sayılı taşınmaz yararına 60 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 07.10.2008 tarih, 2006/212 Esas, 2008/417 Karar sayılı ilamı ile davalıya ait 98 parsel sayılı taşınmaz lehine davacıya ait 97 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı tesis edildiğini, davalının hala eski kullandığı yolu kullandığını, geçit tesis edilen kısımda kendisine ait müştemilat bulunduğunu, bu yapının kaldırılmasının masraflı olacağını ve geçit hakkının devamının davalıya menfaat sağlamadığını ileri sürerek taşınmazı aleyhine kurulan geçit hakının terkinini talep etmiştir. Davalı vekili, geçit hakkı kurulmasına ilişkin mahkeme ilamının temyiz edilmeksizin kesinleştiğini, davalının zorunlu geçit ihtiyacının hala devam ettiğinden davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, lehine geçit tesis edilen davalıya ait 98 parsel sayılı taşınmazın alternatif geçit güzergahları bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir....
bu sebeple yükümlü taşınmaz maliki ollarak bu irtifak hakkının her iki taşınmaz açısından da bedelsiz olarak kazai terkini talebinde bulunma zorunluluğunun hasıl olduğunu, geçit hakkının bu yolla tapu kütüğünden silinmesi/terkini hak sahibinin, hakkın kuruluşu sırasındaki objektif ve sübjektif çıkarının büsbütün ortadan kalkması koşuluna bağlandığını,huzurdaki davada irtifak hakkı zamanın akışı içinde hak bahibi için kesin ve sürekli bir biçimde faydasını yitirmiş ve böylece hakkın kuruluş amacının da ortadan kalktığını,lehine geçit hakkı irtifakı kurulan parseller açısından irtifak hakkı, hak sahibi için kesin ve sürekli bir biçimde faydasını yitirdiğinden ve böylece hakkın kuruluş amacının da ortadan kalması sebebi ile bu hakkın terkini talebinin zarureti doğduğunu, bu nedenlerle müvekilleri adına kayıtlı İstanbul,Kadıköy,Erenköy, 1166 ada,6 parsel ve 20 parselde kain gayrimenkuller aleyhine kurulan ve yarar kaybına uğramış mürurdan ibaret irtifak hakkının (geçit hakkının) TMK.nın 785...
bahse konu alana nöbetçi kulübesi tesis ettiklerini, müvekkillerinin kendi otoparklarına giremediklerini, servis araçları tarafından çöp atıldığını, müvekkillerinin mülkiyet haklarının kısıtlandığını açıklanan nedenlerle davanın kabulü ile taşınmaz üzerindeki geçit hakkının iptal edilmesine veya başka bir taşınmaza kaydırılmasına veya geçit hakkının günümüz koşullarına uygun olmaması sebebiyle dava tarihi itibariyle faizi ile birlikte tazminat ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 17.08.2011 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkının terkini ve yeniden tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kesin hüküm nedeniyle reddine dair verilen 30.10.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler, yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine uygun olduğu gibi özellikle geçit hakkının terkini sebebinin bulunmadığının anlaşılmış olmasına göre yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine 25.02.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
İrtifak hakkı, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olmasıyla sona erer (TMK m.783). Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir (TMK m.785). Genel yola bağlantısı bulunmayan taşınmazlar için, yol ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan geçit hakkı, bu ihtiyacın sona ermesi ile birlikte ya da yüküne oranla çok az yarar sağladığı kanıtlandığı takdirde hukuksal temelini de kaybedeceğinden, böyle bir durumda yükümlü taşınmazın maliki de bedel karşılığında taşınmazı üzerinde kurulan geçit hakkının kaldırılmasını isteyebilir. Geçit hakkının kaldırılması davalarında, davacı tarafından geçit ihtiyacının sona erdiğinin veya kaldırılması istenen geçitin davalının taşınmazına yüküne oranla çok az yarar sağladığının kanıtlanması gerekir....
Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir (TMK m.785). Genel yola bağlantısı bulunmayan taşınmazlar için, yol ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan geçit hakkı, bu ihtiyacın sona ermesi ile birlikte ya da yüküne oranla çok az yarar sağladığı kanıtlandığı takdirde hukuksal temelini de kaybedeceğinden, böyle bir durumda yükümlü taşınmazın maliki de bedel karşılığında taşınmazı üzerinde kurulan geçit hakkının kaldırılmasını isteyebilir. Geçit hakkının kaldırılması davalarında, davacı tarafından geçit ihtiyacının sona erdiğinin veya kaldırılması istenen geçitin davalının taşınmazına yüküne oranla çok az yarar sağladığının kanıtlanması gerekir....
GEÇİT HAKKIGEÇİT HAKKI YERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 786 ] 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 791 ] "İçtihat Metni" Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 26.03.2004 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkının terkini ve yeniden tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 25.01.2007 günlü hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: Dava, mevcut geçit güzergahının terkini ve yeniden tesisi istemine ilişkindir. Davacı, maliki olduğu 11 parsel sayılı taşınmaz üzerinde hükmen tesis edilen geçit hakkının terkini ve yeniden tesisi isteğinde bulunmuştur. Davalı, davanın reddini savunmuş, mahkemece geçit hakkı tesisindeki koşullar değişmediği, bu istemin iyi niyetle bağdaşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
