İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince " Dava, geçit hakkı talebine ilişkindir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "mutlak geçit ihtiyacı" veya "geçit yoksunluğu", ikincisine de "nispi geçit ihtiyacı" ya da "geçit yetersizliği" denilmektedir. Geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı, kamu düzeni yönünden resen yapılmıştır. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/713 KARAR NO : 2023/760 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : VAKFIKEBİR ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 10/01/2023 NUMARASI : 2021/58 ESAS - 2023/62 KARAR DAVA KONUSU : GEÇİT HAKKI KURULMASI KARAR : Taraflar arasındaki davada mahkemece yapılan yargılama sonucunda verilen hüküm aleyhine süresi içerisinde istinaf kanun yolu başvurusunda bulunulmuş olmakla, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacının dava konusu Beşikdüzü ilçesi, Oğuz mahallesinde bulunan 111 ada 13 parsel ve 111 ada 12 parsel sayılı taşınmazların sahibi olduğunu, taşınmazların yola geçit yolunun davalı tarafından kapatıldığını belirterek, müvekkili adına dava konusu taşınmazlardan geçit hakkı verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davalı cevap dilekçesinde özetle; davacının kendisine ait taşınmazdan geçit hakkı tesisi talep etmesinin keyfi isteme dayandığından davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince; "...Davanın KABULÜNE, 1- Kayseri İli Sarıoğlan İlçesi Yerlikuyu Köyü Öküzçukuru mevkii 103 ada 79 parsel sayılı taşınmaz lehine dosyada mevcut 24/09/2020 havale tarihli Bilirkişiler Alper Yıldoğan, Adem Şimşek, Murat Ulu' nun raporuna ekli krokide 4/D harfi kırmızı renk ile işaretli olarak gösterildiği şekilde, Kayseri İli Sarıoğlan İlçesi Yerlikuyu Köyü Öküzçukuru mevkii 103 ada 84 parselde (132.00 m2)GEÇİT HAKKI TESİS EDİLMESİNE, 2- Geçit bedelinin 471.00 TL olarak belirlenmesine, bu bedelin Kayseri İli Sarıoğlan İlçesi Yerlikuyu Köyü Öküzçukuru mevkii 103 ada 84 parselde malik T3 a kararın kesinleşmesi halinde ÖDENMESİNE..." şeklinde miktar itibariyle kesin olduğu belirtilerek karar verilmiştir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Yerel mahkemece "..Mahkememizce tesis edilen geçit, davalının, davacının ve komşu taşınmaz maliklerinin ileride yapacağı değişikliklerede engel olacak nitelikte olmadığı gibi en ekonomik ve uygun yolun A nolu kroki seçeneğinde (3 metre) geçit hakkı tesisi ile mümkün olabilecektir. Bilirkişinin raporunda B ve C ile gösterilen seçenekte yol güzergahında bina kaldığından ve sadece bir parselden daha çok alan gittiğinden mahkememizce de uygun görülmediğinden geçit hakkı tesis edilmemiştir. Yine D ve E nolu seçeneklerinin ise hem yolu uzatması hem geçit hakkı tesis edilecek parsel sayısının fazla olması hemde metrekarenin artmasından geçit tesis edilmemiştir....
Hukuk Dairesinin 2008/8718 Esas - 2008/10201 Karar sayılı kararında geçit ihtiyacı olan kişinin davasını öncelikle taşınmazların yol ve mülkiyet durumuna göre en uygun taşınmazın malikine karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana yöneltmesi Mahkemece uygun geçit yeri saptanırken öncelikle taraf yararlarının gözetilmesi gerektiği zira geçit hakkı taşınmazın mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte özünü komşuluk hukukundan aldığını, bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkelerinin gözetilmesi, geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil objektif esaslara uygun belirlenmesi, taşınmazın mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda güzergah saptanırken aleyhine geçit kurulan taşınmazın kullanım bütünlüğünün bozulmaması gerektiği hususları belirtildiği, davacıya ait 127 ada 14 parsel lehine hazine parselinden kurulacak geçit hakkının hazine taşınmazının...
Davacı tarafça geçit bedeli olan 2.568,90 TL mahkeme veznesine depo edilmiştir. " gerekçesiyle; "Davanın KABULÜNE, 1- Kayseri İli Sarıoğlan İlçesi Keklikoğlu Mahallesi Köyüstü mevkii 140 ada 18 parsel sayılı taşınmaz lehine dosyada mevcut 23/11/2021 havale tarihli Bilirkişi Mehmet Niyaz’ ın raporuna ekli krokide B harfi sarı renk ile işaretli olarak gösterildiği şekilde, Kayseri İli Sarıoğlan İlçesi Keklikoğlu Mahallesi Köyönü mevkii 140 ada 16 parselde (493,78m2) GEÇİT HAKKI TESİS EDİLMESİNE, 2- Geçit bedelinin 2.568,90 TL olarak belirlenmesine, bu bedelin Kayseri İli Sarıoğlan İlçesi Keklikoğlu Mahallesi Köyönü mevkii 140 ada 16 parselde malik T2 e kararın kesinleşmesi halinde ÖDENMESİNE, 3- 23/11/2021 havale tarihli Bilirkişi Mehmet Niyaz’ ın raporunun kararın eki sayılmasına ve karar kesinleştikten sonra gereği için kararın Tapu Sicil Müdürlüğü’ne GÖNDERİLMESİNE, karar verilmiştir." şeklinde karar verilmiştir....
davanın KABULÜ ile, Kocaeli İli, Karamürsel İlçesi, Akçat Mahallesi, 124 ada, 644 nolu taşınmaz lehine aynı yer 124 ada 633 parsel ile aynı yer 124 ada, 635 nolu taşınmazlar aleyhine fen bilirkişisi Cüneyt Kılınç'ın 08/11/2021 tarihli ek bilirkişi raporunda ve rapora ekli krokide 2 numaralı alternatif olarak belirtilen 124 ada, 633 numaralı parselin krokide "633/A" ile gösterilen mavi renkte boyalı 250,81 m² lik kısmı ile 124 ada 635 numaralı parselin krokide "635/C" ile gösterilen mavi renkte boyalı 104,88 m² lik kısmından olmak üzere toplam 355,69 m² lik alandan TMK mad 747 gereğince GEÇİT HAKKI TESİSİNE, Kurulan geçit hakkının TMK'nın 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün “İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili” başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa TESCİLİNE, Hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde mahkememiz veznesine depo edilen 24.527,38 TL geçit hakkı bedelinin 17.269,47 TL sinin davalı T2'e, 7.257,91 TL'sinin davalı T8 ödenmesine...
Mahkemece; "Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesine dayalı geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir. Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir....
Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün “İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili” başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. Somut olayda; lehine geçit hakkı tesisi istenen 126 ada 42 parsel sayılı taşınmazın davacı adına tapuda kayıtlı olduğu ve genel yola bağlantısı bulunmadığı, mutlak geçit ihtiyacı içinde bulunduğu tapu kaydı, kroki, keşif ve bilirkişi raporları ile sabittir....
