Mahkemece, davacıların davasının kabulüne karar verilerek; 582 parsel sayılı taşınmaz lehine, davalılardan H… …. E… …… 'a ait 585 ve 587 parsel sayılı taşınmazlardan aynı mahkemenin 2007/17 D. İş sayılı dosyası içerisinde bulunan 22.05.2007 havale tarihli bilirkişi raporunda 3. alternatif yol olarak belirtilen ve kırmızı renkle gösterilen yerden geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir. Hükmü davalı Hakkı Elmas temyiz etmiştir. Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesine dayalı geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir. Taşınmazlara ilişkin uyuşmazlıkların çözümünde en önemli delillerden biri olan keşif; re'sen veya taraflardan birinin talebi üzerine davanın her aşamasında çekişmeli taşınmazda gerekli inceleme ve araştırmaların yapılması demektir. Keşfin nasıl yapılacağına ilişkin düzenlemelere ise HUMK'nun 363. ve devamındaki hükümlerinde yer verilmiştir....
Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine asıl davada 24/05/2011 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 13/06/2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Asıl ve birleşen dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir. Asıl ve birleşen davada davacı vekili, müvekkiline ait 140 ada 6 parsel sayılı taşınmaz lehine asıl ve birleşen dava davalılarına ait aynı adada bulunan 1, 5 ve 11 parsel sayılı taşınmazlardan bedeli mukabilinde geçit hakkı kurulmasını talep etmiştir. Asıl davada davalı ..., davanın reddini savunmuştur....
Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. Geçit hakkı ancak tapuya tescil edilmiş taşınmazlar üzerinden kurulabilir. Zira kurulan geçit hakkının 4721 s. TMK'nun 748/3. maddesi gereğince tapuya tescil edilmesi gerekir. Kurulan geçit hakkının 4721 s. TMK'nun 748/3. ve 1012. maddeleri ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün “İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili” başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir. Aleyhine geçit kurulan 419 parsel sayılı taşınmazın paydaşlarından K..C'in, temyiz dilekçesi ekinde sunulan Akşehir 1....
Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. Geçit hakkı ancak tapuya tescil edilmiş taşınmazlar üzerinden kurulabilir. Zira kurulan geçit hakkının 4721 s. TMK'nun 748/3. maddesi gereğince tapuya tescil edilmesi gerekir. Kurulan geçit hakkının 4721 s. TMK'nun 748/3. ve 1012. maddeleri ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün “İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili” başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir. Aleyhine geçit kurulan 419 parsel sayılı taşınmazın paydaşlarından K..C'in, temyiz dilekçesi ekinde sunulan Akşehir 1....
Davacının yargılama aşamasında 281 parsel sayılı taşınmazı satın alarak malik olması 251 parsel sayılı taşınmazın geçit ihtiyacını karşılamaz. Esasen davacı, 251 parsel sayılı taşınmazı hakkındaki davasından vazgeçmiş, davasını sonradan malik olduğu 281 parsele hasretmiş değildir. Taleple bağlılık kuralına göre bu durumda mahkemece yapılması gereken iş; 251 parsel yararına davacının sonradan malik olduğu 281 parsel üzerinden akdi geçit irtifakı kurmak üzere davacıya mehil vermek, bu işlem yapıldıktan sonra 251 parsel üzerine 281 ve 283 parseller üzerinden geçit hakkı tesis etmekten ibarettir. Davacının talep ve davası olmadığı halde 281 parsel üzerinden 283 parsel aleyhine geçit kurulması doğru olmadığından karar bozulmalıdır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 05.05.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Diğer yandan 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) “zorunlu geçit” başlıklı 747’nci maddesi “Taşınmazından genel yola çıkmak için yeterli geçidi bulunmayan malik, tam bir bedel karşılığında bir geçit hakkı tanınmasını komşularından isteyebilir” hükmünü içermektedir. Geçit hakkı kurulabilmesi için geçit ihtiyacı duyulan taşınmazın genel yola hiç veya yeteri kadar bağlantısının bulunmaması gerekmektedir. İlk hâlde mutlak, ikinci hâlde nispi geçit ihtiyacı söz konusudur. Geçit ihtiyacı baştan itibaren olabileceği gibi, sonradan gerçekleştirilen kadastro, imar uygulamaları veya kamulaştırma işlemi sonucu da doğabilir....
Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. Geçit hakkı ancak tapuya tescil edilmiş taşınmazlar üzerinden kurulabilir. Zira kurulan geçit hakkının 4721 s. TMK' nun 748/3. maddesi gereğince tapuya tescil edilmesi gerekir. Kurulan geçit hakkının 4721 s. TMK' nun 748/3. ve 1012. maddeleri ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün “İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili” başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir. Aleyhine geçit kurulan 419 parsel sayılı taşınmazın paydaşlarından K..C'in, temyiz dilekçesi ekinde sunulan Akşehir 1....
Hukuk Dairesinin 2020/1643 Esas - 2020/7333 Karar) Yine aleyhine geçit tesisine karar verilen 102 ada - 1 parsel sayılı taşınmaz tapuda "orman vasfı" ile Hazine adına kayıtlı olup, geçit kurulan kısım kamu malı niteliğinde olduğundan bu nitelikte bir yerin kişilerin özel istifadesine terki olanaklı değildir. Kısaca belirtmek gerekirse, orman üzerinden geçit hakkı tesis edilemeyeceğinden orman vasfındaki kamuya ait araziden geçit hakkı tesisi de usul ve yasaya aykırıdır. (Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 2020/1836 Esas - 2020/4771 Karar) Zorunlu geçit hakkı anacak "tapuda kayıtlı taşınmazlar" üzerinden kurulabilir. Ancak tapuda kayıtlı olsa da çeşitli nedenlerle üzerinden zorunlu geçit kurulamayacak yerlerde vardır. Örneğin; devletin hüküm ve tasarrufu altındaki özel mülkiyete konu olamayacak ormandan geçit hakkı verilemez. Orman üzerinde var olan ağaç örtüsü kaldırılmış olsa bile toprağı itibariyle orman sayılır....
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne ve davacıya ait 1193 parsel sayılı taşınmaz lehine 9033 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir. Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir. Mahkemece Dairemizin bozma kararına uyulmuş ancak bozma gereği tam olarak yerine getirilmemiştir. Şöyle ki; bozma ilamında, 9033 parsel sayılı taşınmazın ekonomik bütünlüğünü bozacak şekilde ikiye bölünmesi suretiyle geçit tesisinin doğru olmadığı, davacıya ait taşınmaz yararına 1209 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit hakkı kurulup kurulamayacağının değerlendirilmesi, bu taşınmaz aleyhine geçit hakkı kurulmasının mümkün olmaması halinde başka alternatifler araştırılması gerektiği belirtilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki geçit hakkı davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 27.11.2018 gün ve 2016/1265 Esas, 2018/8285 Karar sayılı ilamı ile düzeltilerek onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde bir kısım davalılar vekili ve davacı tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. Davacı vekili, 157 ada 27 parsel sayılı taşınmazın davacıya ait olduğunu, geçit ihtiyacı içerisinde bulunduğunu belirterek 157 ada 25 ve 26 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine geçit hakkı tesisine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
