"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi Taraflar arasındaki istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkilinin davalı bankanın kredi kartı müşterisi olduğunu, kullanmış olduğu kredi kartı borcundan dolayı emekli maaşı hesabından kesinti yapıldığını ve hesabına bloke konulduğunu ileri sürerek, yapılan kesintinin iadesi ile hesabındaki blokenin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, müvekkili bankanın yasadan ve sözleşmeden doğan takas hakkını kullandığını savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece, davacının maaşından yapılan kesintilerin ve konulan blokenin 4077 sayılı Kanun uyarınca haksız olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; önceki iddialarını da tekrarla, davalı tarafından yapılan uygulamaların usul ve yasaya aykırı olduğunu, emekli maaşından yapılan kesintilerin müvekkili tarafından geç öğrenildiğini, öğrenilir öğrenilmez de dava açtığını, müvekkilinden alınan muvafakatın geçersiz olduğunu, ödeme emri tebliğinden önce muvafakat alındığını, yerel mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Davalı tarafça istinaf başvuru dilekçesine herhangi bir cevap verilmemiştir. İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK'nun 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda; Dava, davalı banka tarafından icra takibi yoluyla davacının emekli maaşından yapılan kesintilerin davacıya iadesi/istirdatı talebine ilişkindir....
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) İSTİNAF KARARININ KARAR TARİHİ : 17/07/2020 YAZIM TARİHİ : 17/07/2020 Davacı tarafından davalı aleyhine Konya Asliye .... Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyası ile açılan istirdat davasında 16/01/2020 tarihinde tesis edilen davanın reddine ilişkin karara karşı davacının istinaf kanun yoluna başvurması üzerine, üye hakimin görüşleri alındıktan sonra dosya incelendiğinde; DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı tarafından Konya ... İcra Dairesinin ... Esas Sayılı dosyası ile müvekkili aleyhine icra takibi yapıldığını, müvekkili üzerinde herhangi bir malvarlığı bulunmadığından emekli maaşına haciz uygulandığını, müvekkilinin maaşından yapılan kesintilerin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, Konya ... İcra Hukuk Mahkemesinin......
Yapılan bu değişiklik ve ekleme ile kural olarak borçlunun aldığı emekli maaşı üzerine haciz konulamaz. Tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde; davalı tarafından bonoya dayalı alacağın takip konusu yapıldığı, takibin kesinleşmesi üzerine davacının emekli maaşı üzerine haciz konulduğu, emekli maaşından yapılan kesintilere davacının itiraz etmeyerek zımnen rıza gösterdiği, uzunca bir süre geçtikten sonra 18/02/2014 tarihinde İcra Hukuk Mahkemesine şikayette bulunarak emekli maaşına konulan hacze ve kesinti işlemine karşı rıza göstermeme iradesini ortaya koyduğu anlaşılmaktadır. Bu hal ve şartlar altında, davacının geçmişe dönük yapılan kesintilerin iadesini istemesi Medeni Kanun'un 2. maddesindeki dürüstlük kuralına aykırılık teşkil eder....
MAHKEMEMİZİN GÖREVİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: Davacı ... 4 İcra Dairesinin 2014/7811 sayılı dosyasında hakkında takip yapıldığını, takip neticesinde emekli maaşına haciz konulduğunu, 100.398,51 TL emekli maaşından kesinti yapıldığını, haczin kaldırılmasına ilişkin ... 12 İcra Hukuk Mahkemesinde açılan davada verilen kararın onanmasına rağmen, haksız haciz nedeni ile ödenen paraların iade edilmediğinden bahisle istirdat davası açmıştır. Dava haksız haciz nedeni ile tahsil edilen paraların iadesi için açılan istirdat davasıdır. Taraflar tacir değildir. Ticari işletmelerinden kaynaklı bir alacak söz konusu değildir. Mutlak ticari davada söz konusu değildir. Belirtilen nedenle ticaret mahkemelerinin görev alanına girmediğinden görevsizlik kararı verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Mahkemece, "...Dava, davacının emekli maaşından yapılan kesintilerin iadesi talebinden ibarettir. 2004 sayılı İcra İflas Kanunun 83. maddesinde " Maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczolunabilir....
DAVA KONUSU : Şikayet KARAR : İlk derece mahkemesi tarafından verilen karara karşı süresinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı dava dilekçesinde özetle; emekli maaşına konulan haczin kaldırılmasına, maaşından kesilen paranın tarafına iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Mahkemece dosya üzerinden karar verilmiş, dava dilekçesi davalıya tebliğ edilmemiştir. İzmir 4. İcra Hukuk Mahkemesince yapılan yargılama sonunda; şikayetin kabulüyle, İzmir 18. İcra Müdürlüğünün 2019/5684 E sayılı dosyasından şikayetçinin emekli maaşının üzerine konulan haczin kaldırılmasına karar verilmiştir. Davacı istinaf başvuru dilekçesinde özetle; emekli maaşından kesilen paraların tarafına iadesi yönünde de karar verilmesi gerektiğini savunarak istinaf yasa yoluna başvurmuştur....
Şikayet dilekçesinde borçlu, emekli maaşına konulan haczin kaldırılması ve bu sebeple yapılan kesintilerin iadesini talep ettiği halde mahkemece talep aşılarak ödeme emrinin de iptaline hükmedilmiştir. Yine alacaklıya ödenen kesintilerin iadesine ilişkin talep genel mahkemede açılacak istirdat davasının konusunu oluşturduğundan İİK.nun 361.maddesi gereğince kesintilerin iadesine hükmolunması da isabetsizdir. O halde, mahkemece, verilen muvafakatin geçerli olmaması nedeniyle şikayetin kabulü ile emekli maaşı üzerindeki haczin kaldırılması ile yetinilmesi gerekirken yazılı şekilde ödeme emrinin iptali ile yapılan kesintilerin iadesi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir....
İcra Hukuk Mahkemesi’nin 10/07/2008 tarih ve 2008/717 E. - 2008/616 K. sayılı ilamı ile bu haczin kaldırılmasına karar verildiğini, takipsizlik nedeniyle işlemden kaldırılan dosyanın yenilenerek 2011/2750 E. numarasını aldığını, usulsüz ve haksız şekilde davacının emekli maaşına tekrar haciz konularak maaşından 8.603.- TL kesinti yapıldığını belirterek, haksız yapılan bu kesintilerin kesinti tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, istirdat davası açabilmek için İ.İ.K.’nun 72/7 maddesinde öngörülen 1 yıllık hak düşürücü sürenin, alacaklıya paranın ödenmesinden değil, icra dairesine girmesinden itibaren başlayacağını, hak düşürücü süre dışında istirdat davası açılabilmesi için gerekli maddi hukuka ilişkin "aslında borcu olmadığı bir parayı cebri icra tehdidi altında ödemiş olması" koşulunun da gerçekleşmediğini belirterek, davanın reddini talep etmiştir....
Dava, davacının SGK'dan aldığı emekli maaşının haczi nedeniyle yapılan kesintilerin iadesi istemine ilişkin olup yasal olarak haczi mümkün bulunmayan emekli maaşından, haciz yoluyla yapılan kesintinin iadesinin istenilmesi mümkündür. Her ne kadar mahkemece dava, 2004 sayılı İİK'nun 72. maddesinde düzenlenen istirdat davası olarak nitelendirilmiş ise de anılan hükümde, takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahsın, ödediği paranın genel hükümler dairesinde geriye alınmasını isteyebileceği düzenlenmiş olup somut olayda, davacı borçlu olmadığı paranın ödendiği gibi bir iddia da bulunmayıp, yasanın emredici hükmüne rağmen haczedilen paranın iadesini istemektedir....
