Mirasbırakanın ölüme bağlı tasarruflarının iptali sebepleri TMK’nin 557. maddesinde düzenlenmiş, ayrıca iptali mümkün olan sebeplerin varlığı durumunda, iptal edilebilir olan ölüme bağlı tasarruf nedeniyle edim yükümü altındaki kişilere defi hakkı tanınmıştır. TMK'nın 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; ehliyetsizlik, vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir.TMK'nın 557. maddesinde sayılan bu sebeplerin bulunması halinde vasiyetnamenin iptali gerekir. TMK'nın 520. maddesine göre "Vasiyet yapabilmek için ayırt etme gücüne sahip ve onbeş yaşını doldurmuş olmak gerekir". Kanuni düzenlemeye göre bir kimsenin vasiyetname yapabilmesi için ayırt etme gücüne sahip olması ve onbeş yaşını doldurmuş olması yeterlidir....
Noterliğinin 31/10/2014 tarihli vasiyetnamesinin ehliyetsizlik nedeniyle iptali olduğunu, müvekkilinin önceki avukatının demans olduğunu, bu nedenle dava dilekçesinde açıkça tenkis kelimesini kullanmamış olmasının müvekkilinin mağduriyetine yol açmaması gerektiğini, müvekkilinin durumu fark eder etmez avukatı azlettiğini, avukatın sağlık durumunun araştırılması gerektiğini, mahkemenin araştırmadığını, vasiyetnamenin açılıp okunması dosyasında da, eldeki dosyada da birinci ve ikinci celselerde taleplerinin saklı paya ilişkin olduğunu belirttiklerini, bu hususlar bütünsel olarak ele alındığında davalarının vasiyetnamenin iptali uygun görülmezse terditli tenkis talebine ilişkin olduğunun anlaşılacağını, ancak yine de davalarını ıslah ettiklerini ve davalarının vasiyetnamenin iptali ile kabul edilmemesi halinde ıslah talebi kabul edilerek terditli tenkisini istediklerini, tenkis talebinin hak düşürücü süre nedeniyle reddinin yanlış olduğunu, vasiyetnamenin iptali hususunda eksik inceleme yapıldığını...
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararının hukuka aykırı olduğunu, açılan davanın kabulü gerektiğini, vasiyetnamenin düzenlenmesine katılması yasak olan tanıkların katıldığını, bu yönden şeklen geçersiz olduğunu, bu nedenlerle yerel mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ GEREKÇE : Açılan dava, vasiyetnamenin ehliyetsizlik ve şekil eksikliği hukuki nedenlerine dayalı iptali istemine ilişkindir. TMK'nın 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; ehliyetsizlik, vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında birleştirilerek görülen tapu iptali-tescil; tenkis ve vasiyetnamenin tenfizi istemlerine ilişkin davaların yapılan yargılama sonunda yerel mahkemece asıl (2008/116 Esas) ve birleşen (2008/206 esas, 335 Esas) davaların reddine, birleşen 2008/220 esas sayılı davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar asıl davanın (2008/116 Esas) davacıları tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..'ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Asıl dava; ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptal ve tscil olmadığı taktirde tenkis, birleşen 2008/206 Esas ve 2008/335 Esas sayılı davalar vasiyetnamenin iptali, olmadığı taktirde tenkis, birleşen 2008/220 esas sayılı dava ise vasiyetnamenin tenfizi isteklerine ilişkindir....
nun vasiyetnamenin iptali için öngörülen 1 yıllık hak düşürücü süre içerinde vefat ettiği, 1 yıllık hak düşürücü sürenin külli halef olan davacıları da bağlayacağı, davanın ise 30.01.2018 tarihinde hak düşürücü süre dolduktan sonra açıldığından hata, zorlama hukuksal nedenine dayalı vasiyetnamenin iptali talebinin hak düşürücü nedeniyle usulden reddine, 3. Birleştirilen 2018/25 Esas sayılı dosyadaki tenkis talebi bakımından ise dava konusu vasiyetnamenin Terme Sulh Hukuk Mahkemesinin 2015/917 Esas sayılı dosyasında açıldığı, kararın mirasçı ...'na 24.02.2016 tarihinde tebliğ edildiği, vasiyetnamenin tenkisi dava açma süresi olan bir yıllık hak düşürücü süre dolmadan saklı pay sahibi olan mirasçı ...'...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ GEREKÇE: Dava ehliyetsilzik, şekil eksikliği, irade fesadının sakatlanması hukuksal nedenlerine dayalı olarak açılan vasiyetnamenin iptali veya tenkis talebine ilişkindir. Vasiyet, bir kimsenin ( gerçek kişi ) bizzat yapacağı ölüme bağlı bir tasarruf olup, amacı bütün mamelekini veya muayyen bir malını gerçek veya tüzel bir şahsa mülkiyetinin devrinin yapılmasıdır. TMK'nın 557'nci maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmış olup, bunlar; 1- Ehliyetsizlik, 2- Vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, 3- Tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlâka aykırı olması, 4- Tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması hâlleridir. TMK'nın 557'nci maddesinde sayılan sebeplerin bulunması hâlinde vasiyetnamenin iptali gerekir....
İleri Sürülen İstinaf Sebepleri: Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesi ile; Mahkeme her ne kadar tenkise ilişkin dava dilekçelerindeki açıklamaları ve yargılama aşamalarındaki açıklama, beyan ve talepleri ve şimdiye değin dosyanın geldiği tenkis incelemesine dair dosyaya önceki çıkan hakimlerin değerlendirmelerini yok sayarak hatalı hukuki değerlendirme ile davayı sadece vasiyetname iptali olarak değerlendirip sonlandırmışsa da, yargıtay kararlarıyla sabit olduğu üzere dava dilekçesinde murisin vasiyetname ile tasarruf nisabını aştığı ileri sürerek bu nedenle vasiyetnamenin iptali istediğini belirttiklerini, tasarruf nisabının aşılması ölüme bağlı tasarrufların iptali sebebi olmayıp tenkis davasının konusu olduğunu, bu hususun vasiyetnamenin iptali istemi yanında tenkis isteminde de bulunulduğunu gösterdiğini belirtip, bu ve resen sebeplerle Mahkemenin usul ve yasaya aykırı, hatalı kararının kaldırılmasına, talepleri gibi davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir....
Nitekim davacı taraf asıl ve birleşen dava dilekçelerinde (i) ehliyetsizlik, (ii) vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, ve (iii) tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması sebeplerine dayanmıştır....
A.. lehine yapmış olduğu vasiyetnamelerin yapıldığı tarihte ehliyet yönünden yeterli olmadığını, murisin ağır hasta ve çok yaşlı olduğunu, vasiyetnamelerin murisin bakılmayacağı tehdidi ve zorlama ile yaptırıldığını beyan ederek, vasiyetnamelerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili savunmasında, müvekkilinin murisin eşi olduğunu, evlilikleri boyunca vefatına kadar murisin tüm bakım ve ihtiyaçlarının tamamının müvekkili tarafından karşılandığını, müvekkilinin eşine bakmayacağı hususunda hiç bir baskısı olmadığını, ayrıca vasiyetnamelere düzenlenmeden önce doktor raporu alındığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, verilen bu hüküm süresi içinde, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava konusu uyuşmazlık, hukuki ehliyetsizlik ve ikrah iddiasına dayalı vasiyetnamenin iptali talebine ilişkindir. TMK 557.maddesinde, vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır....
Bunlar; 1-Ehliyetsizlik, 2-Vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, 3-Tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, 4-Tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir. ./.. -2- TMK'nun 557. maddesinde sayılan sebeplerin bulunması halinde vasiyetnamenin iptali gerekir. Bu sebepler dışında kalan durumlara dayanılarak ölüme bağlı tasarrufun iptali istenilemez. Somut olayda davacı, dava dilekçesi ile; murisin vasiyetnameye konu taşınmazların tamamı üzerinde tasarruf hakkı bulunmadığı iddiası ile vasiyetnamenin iptalini talep etmiştir. Bu iddianın, yukarıda açıklanan kanun hükmünde sayılan hallerden hiçbirine girmediği açıktır....
