Hemen belirtilmelidir ki, 6100 sayılı HMK’nın 33. (1086 sayılı HUMK 76.) maddesi hükmü uyarınca olayları bildirmek taraflara hukuki nitelendirmeyi yapmak ve ona uygun yasal düzenlemeyi tayin ve tespit ederek uygulamak mahkemeye aittir. Eldeki davada, iddianın ileri sürülüş biçimi ve dava dilekçesinin içeriği birlikte değerlendirildiğinde, davacının, ehliyetsizlik hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil olmadığı taktirde tenkis isteğinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Bilindiği üzere, davranışlarının, eylem ve işlemlerinin sebep ve sonuçlarını anlayabilme, değerlendirebilme ve ayırt edebilme kudreti (gücü) bulunmayan bir kimsenin kendi iradesi ile hak kurabilme, borç (yükümlülük) altına girebilme ehliyetinden söz edilemez....

Hemen belirtilmelidir ki, 6100 sayılı HMK’nın 33. (1086 sayılı HUMK 76.) maddesi hükmü uyarınca olayları bildirmek taraflara hukuki nitelendirmeyi yapmak ve ona uygun yasal düzenlemeyi tayin ve tespit ederek uygulamak mahkemeye aittir. Eldeki davada, iddianın ileri sürülüş biçimi ve dava dilekçesinin içeriği birlikte değerlendirildiğinde, davacıların, ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil isteğinde bulundukları anlaşılmaktadır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 11.4.1990 gün ve 1990/1–152, 1990/236 sayılı kararında vurgulandığı gibi, davada dayanılan maddi olaylar bakımından birkaç hukuki nedenin bir arada gösterilmesinde ilke olarak usul ve yasaya aykırı bir yön yoktur. Hukuki sebeplerden bir tanesinin diğer hukuki sebebin incelenmesine olanak verir niteliği bulunduğu sürece önem ve lüzum derecesine göre birden fazla hukuki sebep aynı davada inceleme ve araştırma konusu yapılabilir....

Öte yandan, hâkim yukarıda değinildiği gibi davacının bildirdiği maddi olaylar ve son istekle bağlı ise de, HMK'nin 33.maddesi uyarınca ileri sürülen maddi olaylarda hangi hukuki sebebe göre karar vereceğini tayin ve takdir etmek durumundadır. Başka bir anlatımla, maddi olgu ve olayları (vakıaları) bildirmek yanlara, bildirilen bu olay ve olgulara göre hukuki nitelendirmeyi yapmak, uyuşmazlığı çözüme ulaştıracak kanun hükmünü bulup uygulamak hakime aittir. Öyle ki, hukuki sebep yanlış gösterilmiş veya hiç gösterilmemiş olsa dahi hakim tarafından en uygun hukuki sebebin bulunması ve ona göre karar verilmesi gerekir. Somut olayda, iddiaların ileri sürülüş biçimi ve tüm dosya içeriğine göre; dava, hukuki ehliyetsizlik ve irade fesadına dayalı vasiyetnamenin iptali, olmazsa tenkis, bunun da mümkün olmaması halinde tazminat isteğine ilişkindir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil-tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; - KARAR - Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir. Davacı, mirasbırakanı ......

HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, denkleştirme, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin verilen karara karşı davacının istinafı üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla, dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’ün raporu okundu, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali-tescil ve tazminat, olmadığı takdirde TMK’nın 669. maddesine dayalı denkleştirme, bunun da mümkün olmaması halinde tenkis isteğine ilişkindir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Dava, ehliyetsizlik hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tenkis isteğine ilişkindir. Davacı, mirasbırakan babası ...'in alzheimer hastası olup henüz vasi tayin edilmeden önce adına kayıtlı 30 parça kadar taşınmazı ...’in eşinin hastalığından yararlanarak satış yoluyla adına tescil ettirdikten sonra davalılara temlik ettiğini, mirasbırakan ... hakkında vesayet davası açıldıktan kısa süre sonra taşınmazların tamamının yeniden ...’e devredildiğini, ...’in Nevşehir 1....

(Muhalif) -KARŞI OY- Dava, ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptal-tescil, olmazsa tenkis davasıdır.Mahkemece, muvazaa iddiası ispatlanamadığından davanın reddine karar verilmiş, Dairece karar onanmıştır. Davacı, dava dilekçesinde mirasbırakanın beyin kanseri olduğu sırada ağır hasta iken yaptığı temliklerin muvaazaalı olduğunu ileri sürmüştür. Ehliyetsizlik iddiası kamu düzeni ile ilgili olduğundan mahkemece öncelikle incelenmelidir. Ne var ki, bu konuda herhangi bir araştırma yapılmamıştır. Davranışlarının, eylem ve işlemlerinin sebep ve sonuçlarını anlayabilme, değerlendirebilme ve ayırt edebilme kudreti (gücü) bulunmayan bir kimsenin kendi iradesi ile hak kurabilme, borç (yükümlülük) altına girebilme ehliyetinden söz edilemez....

Davacı, dava dilekçesinde belirttiği vakıalar ve bunlara dayalı delillerini açıklamış değildir.Hal böyle olunca, öncelikle taraflara davada dayanılan hukuksal nedenlere göre delillerinin ne olduğunun sorulması ve bunları bildirmelerinin istenmesi, bunun gerçekleşmesine uygun ara kararları kurulması, bildirdikleri takdirde delillerin incelenmesi ve sonucuna göre bir hüküm kurulması gerekirken sadece keşfe ilişkin önele uyulmadığından bahisle davanın ret edilmiş olması doğru değildir...) Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir. TEMYİZ EDEN: Davacı vekiliHUKUK GENEL KURULU KARARI Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:Dava, ehliyetsizlik ve vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir....

Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü: -KARAR- Dava, ehliyetsizlik ve hile hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Davacı; davalının, alzheimer hastalığı nedeniyle unutkanlığından faydalanarak ve kendisini kandırarak maliki olduğu 3224 ada 81 parseldeki 7 no'lu bağımsız bölümün devrini sağladığını, satma iradesinin bulunmadığını, davalının hileli hareketleri ile işlemin yapıldığını ileri sürerek satışın iptaline ve taşınmazın adına tesciline karar verilmesini istemiştir. Davalı, davacının dava konusu taşınmazı özgür iradesi ile devrettiğini, davacıya herhangi bir baskı yapmadığını, kandırmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, akit tarihi itibarı ile davacının ehliyetli olduğu, davacının feragatinden karşı tarafa ulaşmadan önce döndüğü ve davalının hata ve hilesine de uğramadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....

-KARŞI OY- Dava, hukuki ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil istemlerine ilişkindir.Davacı, dava dilekçesinde mirasbırakan annesinin 641 parsel sayılı taşınmazını hukuki işlem ehliyetinin bulunmadığı sırada davalıya temlik ettiğini, duruşma beyanlarında ise temlikin muvazaalı da olduğunu belirterek tapu iptali ve tescil isteminde bulunmuş, davalı davanın reddini savunmuş, mahkemece hukuki ehliyetsizlik iddiası yönünden inceleme yapılmadan temlikin mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir....