Kiracının, yabancı para cinsinden aynen iade talep etmeyip Türk Lirası üzerinden denkleştirici adalet ilkesine göre talep ettiğinde kullanılmayan süreye isabet eden ve iadesi gereken kira tutarının milli para cinsinden karşılığının yatırım araçlarını bir arada barındıran denkleştirici adalet ilkesi gereğince (enflasyon, üfe, tüfe, altın ve döviz kurlarındaki artışlar, memur maaş ve işçi ücretleri gibi ekonomik etkenlerin ortalamaları alınmak suretiyle) fesih tarihinde ulaştığı miktar üzerinden hüküm kurulması, Dairemizin aynı konuya ilişkin emsal kararlarına (15.05.2018 tarihli ve 2017/16502 E., 2018/5173 K. - 11.07.2023 tarihli ve 2022/7299 E.,, 2023/2132 K.) göre yerinde bulunduğundan davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir. VI....
Taraflar verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilir. Geçersiz sözleşmelerde herkes aldığını iade etmekle yükümlüdür. İade edilirken, ödenen paranın ilk ödeme tarihindeki alım gücüne ulaştırılması gerekmektedir. Bu şekilde, denkleştirici adalet ilkesi gereğince, tam bir eski hale getirme yükümlülüğü yerine getirilmiş olmaktadır. Geçersiz satış sözleşmesi gereğince; diğerinin mal varlığına kayan değerlerin iadesi "Denkleştirici adalet" düşüncesine dayanmaktadır. Denkleştirici adalet ilkesi ise, haklı bir sebebe dayanmadan başkasının mal varlığından istifade ederek, kendi mal varlığını artıran kişinin elde ettiği kazanımı geri verme zorunda olduğunu ve gerçek bir eski hale getirme yükümlülüğünü ifade eder. Bu bakımdan, sebepsiz zenginleşmeye konu alacağın iadesine karar verilirken, taşınmazın satış bedelinin alım gücünün ilk ödeme günündeki alım gücüne ulaştırılması ve bu şekilde iadeye karar verilmesi gerekir....
Harici satış nedeniyle davalıya ödeme yapıldığı hususu ile ödenen miktarın ispatlanması halinde; yapılacak iş; dosyanın bir hukukçu, bir mali müşavir veya muhasebeci ve bir bankacıdan oluşturulacak üçlü bilirkişi kuruluna tevdi edilmeli, denkleştirici adalet kuralları da göz önünde bulundurularak ödenen bedelin uyarlanma suretiyle dava tarihinde vardığı değerin belirlenmesi istenmeli, bu konuda gerekçeli, karşılaştırmalı, tarafların ve Yargıtay’ın denetimine elverişli rapor alındıktan sonra ödenen bedelin dava tarihindeki uyarlanmış güncel değerinin davacının talebi de göz önüne alınarak davalıdan tahsiline karar verilmelidir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre tarafların sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, taraflarca HUMK'un 388/4....
Ülkemizde yaşanan ve uzun yıllar boyu yüksek oranlarda seyreden enflasyon nedeni ile belli bir miktar paranın verildiği tarihteki alım gücü ile aynı miktar paranın aradan geçen zamana bağlı olarak iade günündeki alım gücünün farklı ve çok daha az olduğu bir gerçektir. Hukuken geçersiz sözleşmeler tasfiye edilirken, denkleştirici adalet kuralı gözardı edilmemelidir. Davacının harici satış nedeniyle davalı yana bedel ödediğinin kanıtlanması halinde harici satış bedelinin denkleştirici adalet ilkesine göre tazmini gerekir. Senette yer alan bedelin, uyarlama ve denkleştirici adelet kuralları ile ... tarih ve ... ve ... tarih, ... sayılı YİBK kararlarının kapsamları ve Tefe-Tüfe endeksleri, altın-döviz kurlarındaki artışlara, memur ve işçi ücretlerindeki artışlar gözetilerek dava tarihine kadar ulaştığı değerin saptanması, bu konuda uzman bilirkişilerden bir hukukçu, bir serbest muhasebeci yada mali müşavir ve bir bankacıdan rapor alınması gereklidir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : None KARAR NO : 2021/665 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : MUDURNU ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2020/96 ESAS - 2021/40 KARAR DAVA KONUSU : Devremülk sözleşmesinin feshi ve bedel iadesi KARAR : Taraflar arasında görülen dava sonucu ilk derece mahkemesince verilen hükme yönelik, davalı vekilince süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Davacılar ile davalı şirketin Mudurnu İlçesi, Karacasumandıra Köyü'nde inşa edilen Termal Vadi adıyla bilinen taşınmazda Devre Mülk Satış Sözleşmesi başlıklı sözleşme ile taşınmazı satın aldıklarını, tüketici olan davacıların sözleşmenin iptali ile ödemiş oldukları bedelin denkleştirici adalet prensibi gereği güncel değerinin davacılara iadesini talep ettiklerini, taraflar arasındaki imzalanan devre...
Bu halde davacı tarafça geçersiz sözleşme dolayısıyla ödenen bedelin denkleştirici adalet ilkesi gereği ulaştığı değere yönelik alınan bilirkişi raporundaki hesaplamaya göre ilk derece mahkemesince yazılı gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediğinden davalının istinaf nedenlerinin esastan reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere; Ereğli(Konya) 1....
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle, olayda kullanım gerçekleştiğini, cayma hakkının süresinde kullanılmadığını, zamana aşımı süresinin dolduğunu, mahkemenin eldeki davada yetkili olmadığını, sözleşmenin geçerli olduğunu, ödenen bedelin güncellenmiş haline hükmedilemeyeceğini, sözleşmenin kapıdan satış niteliğinde olmadığını, tapuyu davacının kendi iradesiyle devralmadığını, olayda 6502 sayılı yasanın değil, 4077 sayılı yasanın uygulanması gerektiğini belirterek, verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir. GEREKÇE: Dava, harici satış sözleşmesi gereğince ödenen satış bedelinin davalının sözleşmedeki edimini yerine getirmemesi nedeniyle ödenen bedellerin denkleştirici adalet ilkesine göre iadesi ve devre mülk sözleşmesinin iptali isteminden ibarettir....
Davacı, davalıların organize olarak hareket ettiklerini, organik bağ iddiasının ispat edilemediğinden bahisle bir kısım davalılar hakkında ret kararı verilmesinin doğru olmadığı gibi sözleşme uyarınca ödediği bedelin denkleştirici adalet ilkesi uyarınca belirlenerek davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken ödediği miktar yönünden karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçeleriyle istinaf talebinde bulunmuştur. Dava, harici satış sözleşmesi gereğince ödenen satış bedelinin davalının sözleşmedeki edimini yerine getirmemesi nedeniyle ödenen bedellerin denkleştirici adalet ilkesine göre iadesi ve devre mülk sözleşmesinin iptali isteminden ibarettir. Mahkemece, taraflar arasındaki sözleşmenin geçersiz olduğu davacının sözleşme nedeniyle herhangi bir hizmetten yararlanmadığı, sözleşmenin feshi ile ödediği bedeli talep edebileceği bir kısımın davalılar ile sözleşmenin tarafı olan davalı T3......
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle, olayda kullanım gerçekleştiğini, cayma hakkının süresinde kullanılmadığını, zamana aşımı süresinin dolduğunu, mahkemenin eldeki davada yetkili olmadığını, sözleşmenin geçerli olduğunu, ödenen bedelin güncellenmiş haline hükmedilemeyeceğini, sözleşmenin kapıdan satış niteliğinde olmadığını, tapuyu davacının kendi iradesiyle devralmadığını, olayda 6502 sayılı yasanın değil, 4077 sayılı yasanın uygulanması gerektiğini belirterek, verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir. GEREKÇE: Dava, harici satış sözleşmesi gereğince ödenen satış bedelinin davalının sözleşmedeki edimini yerine getirmemesi nedeniyle ödenen bedellerin denkleştirici adalet ilkesine göre iadesi ve devre mülk sözleşmesinin iptali isteminden ibarettir....
Mahkemece, davanın kabulü ile, taraflar arasında imzalanan 18/09/2012 tarihli ve 5887 seri numaralı sözleşmenin iptali ile davacı tarafça ödenen 80.400,00-TL bedelin dava tarihinden tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı taraftan alınarak davacıya ödenmesine, davacı adına olan ... İli, ... İlçesi, ... Mah. ... parsel B/4 Blok, Bağımsız Bölüm No; ... mesken nitelikli taşınmaz ile ... İli, ... İlçesi, ... Mah. 990 parsel B/2 Blok, Bağımsız Bölüm No; 20 mesken nitelikli taşınmazların tapusunun iptali ile davalı şirket adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Dava, davacı tarafından imzalanan devremülk satış sözleşmesinin iptali, ödenen bedelin iadesi ve tapunun iptali ile davalı adına kayıt ve tesciline ilişkindir....
