Benzer nitelikli bir kuruluş olan derneklerin çalışmasını düzenleyen 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 83. maddesinin 2. bendinde diğer organların kararlarına karşı dernek içi denetim yolları tüketilmedikçe iptal davası açılamayacağı kuralı getirilmiştir. Somut olayda, vakıf üyeliğinin sona erdirilmesine dair vakıf yönetim kurulunun 31.10.2000 tarih 13 numaralı kararının iptali ile vakıf üyeliğinin yeniden tesciline ilişkin istemi vakıf yönetim kurulunca reddedilen davacının vakıf genel kuruluna başvurmadan diğer bir anlatımla iç denetim yollarını tüketmeden mahkemeden yönetim kurulu kararının iptalini istemesi yerinde değildir....
"İçtihat Metni" Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi davacı ... tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, dosyadaki belgeler okundu. Tetkik hakiminin açıklamaları dinlendi. Gereği görüşüldü: Dava, dernek yönetim kurulunun ihraç kararının iptali ile dernek yönetim kurulu başkanı olduğunun tespiti ile derneğin olağanüstü toplantı kararının alınması istemine ilişkindir. İddia ve savunmaya, duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere, toplanıp değerlendirilen delillere ve hüküm yerinde gösterilen gerekçelere göre mahkemece dava dilekçesinin görev yönünüden reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından, davacı ...'nin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile hükmün ONANMASINA, harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına, 10.06.2010 gününde oybirliği ile karar verildi....
Bu halde çıkarılan üye çıkarılma kararının iptali için mahkemeye baş vurabilecektir. 68. madde ise dernek üyelerinin eşit haklara sahip oldukları, derneğin üyeleri arasında dil, ırk, renk, cinsiyet, din ve mezhep, aile, zümre ve sınıf farkı gözetemeyeceği, eşitliği bozan veya bazı üyelere bu sebeplerle ayrıcalık tanıyan uygulamalar yapamayacağı düzenlenmiştir. Yine üyelikten ihraca ilişkin Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında “Tüzükte ihraç sebebi olarak gösterilmeyen hallerde, verilen ihraç kararının, hakkın kötüye kullanıldığından dolayı iptali için dava açılabilir” (Y.20.9.1950 günlü ve 4/10 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı) denilmektedir. Bir üyenin dernek üyeliğinden çıkarılması konusunda karar verilirken, öncelikle çıkarılma sebeplerinin tüzükte düzenlenip düzenlenmediğinin göz önünde bulundurulması gerekecektir....
Mahkemece yapılacak iş; Daha önce getirtilen kayıt ve belgeler de dikkate alınmak sureti ile öncelikle davalı derneğin İl Dernekler Müdürlüğü'nden dernek dosyası, davalı derneğe ait üye kayıt defteri, dernek yönetim kurulu kararları defteri, hazirun cetvelleri dosya arasına alınarak ayrıca davaya konu genel kurul toplantısı öncesinde dernek üyeliğinden çıkarılma ve dernek üyeliğine kabule ilişkin alınan kararların incelenmesi ile dernek üyeliğinden ihraçların usulüne uygun olmadığı hususu da incelenerek olağan genel kurul toplantısında oy kullanma hakkına sahip olan üyelerin tespitinin yapılması bu suretle davacı tarafın dava dilekçesinde ileri sürdüğü usulsüzlüklere yönelik tarafların delilleri toplanıp usulsüzlük olup olmadığı tek tek incelenerek gerekirse bu konularda uzman bilirkişiden rapor alınıp toplantının yasanın aradığı şartlara uygun yapılıp yapılmadığı, genel kurulda alınan kararların mevzuata uygunluk arz edip arz etmediği incelenerek oluşacak sonuç doğrultusunda bir karar...
Mahkemece yapılacak iş; Daha önce getirtilen kayıt ve belgeler de dikkate alınmak sureti ile öncelikle davalı derneğin İl Dernekler Müdürlüğü'nden dernek dosyası, davalı derneğe ait üye kayıt defteri, dernek yönetim kurulu kararları defteri, hazirun cetvelleri dosya arasına alınarak ayrıca davaya konu genel kurul toplantısı öncesinde dernek üyeliğinden çıkarılma ve dernek üyeliğine kabule ilişkin alınan kararların incelenmesi ile dernek üyeliğinden ihraçların usulüne uygun olmadığı hususu da incelenerek olağan genel kurul toplantısında oy kullanma hakkına sahip olan üyelerin tespitinin yapılması bu suretle davacı tarafın dava dilekçesinde ileri sürdüğü usulsüzlüklere yönelik tarafların delilleri toplanıp usulsüzlük olup olmadığı tek tek incelenerek gerekirse bu konularda uzman bilirkişiden rapor alınıp toplantının yasanın aradığı şartlara uygun yapılıp yapılmadığı, genel kurulda alınan kararların mevzuata uygunluk arz edip arz etmediği incelenerek oluşacak sonuç doğrultusunda bir karar...
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne dair verilen karar hakkında davalı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuş, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince, istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın usulden reddine dair verilen karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir. Dava, dernek genel kurul kararlarının iptali istemine ilişkindir. Davacı vekili dava dilekçesinde, yönetim kurulunun üyelikten ihraç kararının usulüne aykırı olduğunu belirtmiş ise de, dava konusu talep, 10.06.2017 tarihli genel kurulun iptal edilmesine yönelik olmasına rağmen, Bölge Adliye Mahkemesince dava yanlış nitelendirilerek, yönetim kurulu kararının iptali olarak ele alınmış ve davanın usulden reddine karar verilmiştir....
kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edileceği, üyelerin yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girecekleri, kimlik belgesini göstermeyenler, belirtilen listeyi imzalamayanlar ile genel kurula katılma hakkı bulunmayan üyelerin toplantı yerine alınmayacağı bu kişiler ve dernek üyesi olmayanların, ayrı bir bölümde genel kurul toplantısını izleyebilecekleri düzenlenmiştir....
DAVA: Davalı derneğin 15/01/2017 tarihli seçimli olağan kongresinin iptali talebine ilişkindir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : Davalı Derneğin 15/01/2017 tarihli olağan Genel Kuruluna ilişkin olarak davalı Dernek tarafından dosyaya sunulan belgeler arasında, "divan başkanlığı teklif önerge yazısı, 15/01/2017 olağan seçim hazırol listesi, olağan Genel Kurul gündemi, olağan Genel Kurul toplantı tutanağı, olağan seçim hazırol listesi (oy kullananlar), 15/01/2017 olağan Genel Kurula ilişkin olarak alınan 18/12/2016 tarihli Yönetim Kurulu kararı, Dernek tüzüğü, üyelikten ihraca dair 31/03/2016 tarihli Yönetim Kurulu kararı ve üyelikleri düşenlere dair liste, 12. Olağan Genel Kurul Yönetim, Denetim ve Disiplin Kurulu üyelerinin yer aldığı liste" bulunmaktadır....
D A N I Ş T A Y ONUNCU DAİRE Esas No : 2003/510 Karar No : 2006/2595 Temyiz Eden (Davacı) : … Karşı Taraf (Davalı) : … İstemin Özeti : Davacı dernek şubesinin, 2908 sayılı Dernekler Kanunu'nun 14. maddesi gereğince dağıtılması gerektiğinin tebliğine ilişkin 19.6.2001 tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucunda; … İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen kararın, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir. D.Tetkik Hakimi : … Düşüncesi : Derneklerde yönetim kurulu; Dernekler Kanunu, Medeni Kanun ve tüzük hükümleri uyarınca, derneği temsil ve yönetim ile ilgili işlerin yürütülmesinde yetkili ve görevli zorunlu organdır. Derneklerin sahip oldukları fiil ehliyeti ise, merkez yönetim kurulu aracılığı ile kullanabilmektedir. Olayda, davacı dernek şubesinin, dernek adına dava açma ehliyeti bulunmamaktadır....
üzerine Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca yapılan soruşturma neticesinde 2015/149709 Soruşturma sayılı dosyada verilen 08/03/2016 tarihli, 2016/23378 Karar sayılı karar ile kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği, yine dernek yönetiminin 26/02/2014 tarihli kararı ile dernek üyesi T1 kararda belirtilen sözlü ve yazılı beyanları ile dernek üyeleri ve yöneticilerinin şeref ve haysiyetlerine yönelik hakaret içeren, küçük düşürücü ifadeler ile üyeler arasındaki birlik ve beraberliği ve dayanışmayı bozucu davranışları ve derneğin manevi şahsiyetini tahkir edici, dernek ilkelerine aykırı davranışı nedeniyle dernekten kesin olarak uzaklaştırılmasına, kararın uygulanması için yönetim kuruluna bildirilmesine karar verildiği, davacı tarafça bu kararın iptali için Ankara 15....
