"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, menfi tespit ve yönetim kurulu kararının iptali istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı ... İşcan'ın davalı dernekten geçici ihraç edildiğine dair 19.06.2009 tarih 16/39 sayılı dernek yönetim kurulu kararının tebliğ edilmesine ilişkin tebliğ evraklarının ilgili dernekten istenerek dosya içerisine konulmasından sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere gönderilmesi için dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 10.05.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....

"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Dernek Feshi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. 1-Dernek tüzüğünün 19/a maddesi gereğince derneği temsil yetkisi dernek başkanına aittir. Dava tarihinde görevde bulunan dernek başkanının kim olduğunun tespiti ile bu kişinin yönetim kurulunca dernek başkanı olarak seçildiğine dair yönetim kurulu kararının onaylı örneğinin dosyaya eklenmesi, 2-Mahkemece verilen kararın ve temyiz dilekçesinin feshini talep eden ... İl Dernekler Müdürlüğüne usulünce tebliğ edilerek, tebligat belgesinin dosyaya eklenerek birlikte gönderilmek üzere dosyanın yerel mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE oybirliğiyle karar verildi. 28.04.2008...

Davacı vekili Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı verdiği temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepler tekrar edilerek, davacıya disiplin kararının tebliğinin usulsüz olduğunu, usulsüz tebligat durumuna rağmen Mahkemece, usulsüz tebligat üzerinde durmadan davanın hak düşürücü süre nedeni ile reddine karar verdiğini, davacıya verilen yazılı uyarı cezasının açıkça hukuka aykırı olduğunu, açıklanan ve re'sen gözetilecek nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir. Dava, dernek yönetim kurulunca verilen disiplin cezasının iptali istemine ilişkindir. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür....

Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davalıların, davacı derneğin eski yönetim kurulu ve denetim kurulu üyesi oldukları, davalı İ.. İ..'in ise yönetim kurulu yedek üyesi iken asil üyelikdeki boşalma nedeniyle 29.06.2009 tarihinde yönetim kurulu asil üyeliğine çağrıldığı, yönetim kurulu asil üyesi olarak 28.07.2009 tarihinde ilk defa yönetim kurulu toplantısına katıldığı, derneğin eski yöneticileri olan davalıların usulsüz harcama ve yersiz ödemeler nedeniyle dernek mallarının kullanımı ve paralarının harcanması konusunda gerekli özeni göstermeyerek derneği zarara uğrattıkları iddiasıyla 01.01.2007 ila 29.05.2009 tarihleri arasında oluşan 20.112,90 TL zararın yasal faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen ./.. tahsilinin istendiği, birleşen dosyada ise; aynı nedenlerle 7.500,00 TL zararın davalı N.. G..'...

Hakim doğrudan (re'sen) yetkisizlik kararı veremez. 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu'nun 51. maddesinde; tüzel kişinin yerleşim yerinin, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça işlerinin yönetildiği yer olduğu, 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 2. maddesinde ise, bu Kanunun uygulanmasında, derneğin yerleşim yerinin, yönetim faaliyetlerinin yürütüldüğü yeri, dernek merkezinin ise derneğin yerleşim yerinin bulunduğu il veya ilçeyi ifade ettiği hükme bağlanmıştır. Somut olayda, dernek üyeliğinden ihraç kararının iptali istenilen derneğin tüzüğünde merkezinin İstanbul (İstanbul Adliyesi yargı çevresinde) olarak belirtildiği anlaşılmaktadır....

Davalı vekili savunmasında özetle; müvekkilinin bir dernek olup derneklerin iktisadi amaç gütmediklerini, usül yönünden görev itirazında bulunarak, esasa ilişkin olarak da; davanın reddi gerektiğini, dava dilekçesinde dile getirilen uyuşmazlığın davacıların dernek üyeliğinden ihracına ve ihraca ilişkin yapılan dernek içi işleme ilişkin olduğu, davacıların davalı dernek kurulu kararıyla ihraç edildiğini, bu ihraç kararına karşı İstanbul Anadolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2014/492 esas sayılı dosyasıyla dava açtığını, anılan mahkemenin davayı reddettiğini ve kararın kesinleştiğini, taraflar arasında dernek üyeliğinin ihracından ve bu ihraç doğrultusunda dernek içi yapılan işlemden kaynaklanan bir ihtilaf olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....

yılının Mart ya da Nisan ayında yapılmış herhangi ödeme tespit edemediğini, Disiplin kurulu davacının eylem ve savunmasını değerlendirdikten sonra kendisinin “kınama” cezası ile cezalandırılmasına karar verdiğini, Karar Yönetim Kurulunca değerlendirildiği ve davacıya disiplin ve yönetim kurulu kararları 26.01.2021 tarihinde tebliğ edildiğini, tüm bu nedenlerden ötürü davacının gerçekleştirmiş olduğu eylem sabit olup, dernek tüzüğü gereğince kendisi hakkında verilen disiplin cezasının da usul ve yasaya uygun olduğunu ileri sürerek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....

Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş bu son kararın davacılar vekilince Dairemizin 07.04.2021 tarihli ve 2021/1169 Esas, 2021/3245 Karar sayılı ilamla Bölge Adliye Mahkemsinin istinaf isteminin esastan reddi kararı kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. Bozma ilamında özetle; dernek üyeliğinden ihraç kararının iptali istenilen derneğin tüzüğünde merkezinin ... (... Adliyesi yargı çevresinde) olarak belirtildiği, derneklerle ilgili mevzuatta düzenlenen dernek ile üyeler arasındaki davaların dernek merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede bakılacağına dair yetki kuralı kesin nitelikte olup kamu düzenine ilişkin olduğundan Mahkemece re'sen gözönüne alınması ve derneğin merkezi olan ... Asliye Hukuk Mahkemesinin davada kesin yetkili olması sebebi ile yetkisizlik kararı verilmesi gerektiği hususlarına değinilmiştir....

Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine şeklinde hüküm kurulmuş olup, bu kez davacı vekilince Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Dava dilekçesinde, Türk Hava Kurumu Genel Yönetim Kurulu Kararı ile Yozgat Şubesinin kapatıldığı, Genel Kurul tarafından somut olarak Yozgat Şubesinin kapatılması yönünde yönetim kuruluna yetki verilmediği, dolayısı ile verilen kapatma kararının yok hükmünde olduğu, Yönetim Kurulunun kapatma kararına karşı kararın genel kurula sunulması isteminin yönetim kurulu tarafından reddedildiği, Genel kurul onayını alamayan Yönetim Kurulu kararının dernek kararı olarak kabul edilemeyeceği, verilen karar cezai nitelikte olduğundan kesinleşmeden icra edilemeyeceği ileri sürülerek taraflar arasında oluşan muarazanın giderilmesi istenmiş; Mahkemece, yönetim kurulu kararlarına karşı genel kurula müracaat edilmesi gerektiği gerekçesi ile davanın usulden reddine...

Davacı vekili, disiplin cezası kararının taleplerine rağmen dernek genel kurulunda gündeme alınmadığı iddia edilmiş ise de yukarıda açıklamalar ve Kanun maddeleri dikkate alındığında, yönetim kurulunca gündeme alınmayan bir konunun genel kurul gündemine alınmasına toplantıya katılan üyelerin en az onda birinin yazılı talebi halinde gündeme alınmasının zorunlu olduğu, olağan toplantı dışında genel kurulun olağanüstü toplantıya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı başvurusu üzerine, yönetim kurulunca olağanüstü toplantıya çağrılacağı, Yönetim kurulunun, genel kurulu toplantıya çağırmaması halinde ise; üyelerden birinin başvurusu üzerine, sulh hâkimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendireceği hususları ile birlikte değerlendirildiğinde dernek içi denetim yollarının tüketildiği kabul edilemeyecektir....