DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, Türk Medeni Kanunu'nun 87/5.maddesine dayalı olarak açılmış derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, kararı davacı vekili istinaf etmiştir. Dava dilekçesinde hasım olarak davalı birlik ve birliği temsile yetkili yönetim kurulu üyeleri gösterilmiştir. Derneğin feshi veya dağıldığının tespitine ilişkin davaların tüzel kişi olan derneğe karşı açılması gerekir....
İlgili derneğin M.K.nun değişikliği öncesi kurulduğu dikkate alındığında bu yasal değişiklik uyarınca davalı derneğin üst üste iki kez olağan genel kurul toplantısını yasada öngörülen sürede yapmadığı koşulu gerçekleşmediğinden mahkemece oluşturulan hükümde bir isabetsizlik bulunmadığından davacı tarafın yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile hükmün ONANMASINA, davacı İl Dernekler Müdürlüğü harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, 01.07.2010 gününde oyçokluğu ile karar verildi. (Muhalif) (Muhalif) MUHALEFET ŞERHİ Dava, TMK'nın 87/5.maddesine dayalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece dava reddedilmiş, karar sayın çoğunluk tarafından değişik gerekçeyle onanmıştır. Davalı dernek 1990 yılında kurulmuştur....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 29/11/2022 NUMARASI : 2022/179 ESAS - 2022/558 KARAR DAVA KONUSU : DERNEK (DERNEĞİN FESHİ) KARAR : Taraflar arasındaki davada mahkemece yapılan yargılama sonucunda verilen hüküm aleyhine süresi içerisinde istinaf kanun yolu başvurusunda bulunulmuş olmakla, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; il merkezinde 53- 008- 142 kütük numarası ile faaliyet göstermekte iken 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 87/2'inci maddesi gereği Rize Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/680 Esas ve 2010/1360 Karar sayılı kararı ile kendiliğinden sona erdiği tespit edilen T3 tasfiye işlemlerinin Dernekler Kanunu'nun 15'inci ve Yönetmeliğin 89/a maddesine istinaden üç (3) ay içerisinde tamamlanarak müvekkil idareye bildirilmesi hususu 10/11/2010 tarihli ve 5129 sayılı yazı ile bildirilmiş olmasına rağmen derneğin tasfiye işlemlerinin yapılmadığının kurum kayıtlarının incelenmesinden anlaşıldığını belirterek, davanın...
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülki amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirir. Cumhuriyet Savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir." Somut olayda; ... Sosyal ve Yardımlaşma Derneğinin kuruluş evrakının .... Kaymakamlığına sunulduğu, ... Valiliği tarafından kuruluş bildiriminin yönetmeliğe uygun olmadığı ve bu eksikliğin giderilmesinin istenildiği ve geçici dernek kurucu başkanına tebliğ edildiği, söz konusu eksikliklerin tamamlanarak evrakın Kaymakamlık Makamına teslim edilerek .... Valiliğine gönderildiği anlaşılmış ise de, söz konusu eksikliklerin Türk Medeni Kanununun 60. maddesinde belirtilen süre içerisinde tamamlanamadığı anlaşılmakla, derneğin TMK 60. maddesi uyarınca faaliyetinin durdurulması ve feshine karar verilmesi talebiyle kamu davası açılmıştır....
Bilindiği üzere, 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 15. maddesinde, feshedilen veya münfesih hale düşen derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesi tüzüklerinde gösterilen esaslara göre yapılacağı belirtilerek tasfiye hususunda dernek genel kurulu tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa yahut dernek mahkeme kararıyla feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve haklarının mahkeme kararıyla tasfiye edileceği hükme bağlanmış; derneklerin tasfiyesinin nasıl yapılacağı ise Dernekler Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup Yönetmelik'in 89. maddesinde, genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılacağı, derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi halinde, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla bulunduğu ildeki amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredileceği, bu derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesinin...
Mahkemece TMK nun 74/2. maddesine göre dernek genel kurul toplantısının üç yılda bir yapılmasının zorunlu olduğu, üst üste iki defa altı yıl içinde yapılmaması halinde derneğin kendiliğinden dağıldığının tespitinin istenebileceğinin öngörüldüğü ve bu sürenin dolmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 87/5. maddesi hükmünde derneğin olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılmaması halinde derneğin kendiliğinden sona ereceği ve her ilgilinin sulh hakiminden derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tesbitini isteyebileceği, davalı derneğin tüzüğünün 8. maddesinde ise dernek genel kurulunun iki yılda bir Ağustos ayında yapılacağı düzenlenmiştir....
Mahkemece TMK nun 74/2. maddesine göre dernek genel kurul toplantısının üç yılda bir yapılmasının zorunlu olduğu, üst üste iki defa altı yıl içinde yapılmaması halinde derneğin kendiliğinden dağıldığının tespitinin istenebileceğinin öngörüldüğü ve bu sürenin dolmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 87/5. maddesi hükmünde derneğin olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılmaması halinde derneğin kendiliğinden sona ereceği ve her ilgilinin sulh hakiminden derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tesbitini isteyebileceği, davalı derneğin tüzüğünün 8. maddesinde ise dernek genel kurulunun iki yılda bir Ağustos ayında yapılacağı düzenlenmiştir....
yeri, dernek merkezinin ise derneğin yerleşim yerinin bulunduğu il veya ilçeyi ifade ettiği hükme bağlanmıştır....
Dava, davacının dernek üyeliğinden ihracına dair dernek yönetim kurulu kararının iptali istemine ilişkindir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 73. maddesinde, kayıtlı üyelerden oluşan dernek genel kurulunun derneğin en yetkili karar organı olduğu; 83. maddesinde ise, sadece genel kurul kararlarının iptalinin istenebileceği, diğer organlarının kararlarına karşı dernek içi denetim yolları tüketilmedikçe iptal davası açılamayacağı hükme bağlanmıştır....
KARAR Davacı vekili, dava dilekçesinde, davacının dernek yönetim kurulu üyeliğinden çıkarılmasına dair 28.04.2014 tarihli yönetim kurulu kararının iptali ile yönetim kurulu üyeliğinin devam ettiğinin tespitini istemiştir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden oluşur. (TMK.73) Derneğin üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma hallerinde son kararı verir. (TMK.80/1) Ancak dernek genel kurul kararlarının iptali istenebilir. Diğer organlarının kararlarına karşı, dernek içi denetim yolları tüketilmedikçe iptal davası açılamaz. (TMK.83/2) Somut olayda; davacı, davalı derneğin yönetim kurulu kararının iptalini istemiştir. Davacının, davalı derneğin genel kurul toplantısında üyeliğine ilişkin durumunun görüşülmesini istemeden doğrudan dava açtığı anlaşılmaktadır....
