Dava, TMK. nın 87/5.maddesine istinaden açılan derneğin feshine ilişkin olup; husumetin feshi istenen derneğe yöneltilmesi gerekmektedir. Bir başka ifadeyle, bu tür davalarda pasif husumet ehliyeti tüzel kişiliği bulunan derneğe ait bulunmaktadır. Dernek yöneticilerinin pasif husumet ehliyeti bulunmamaktadır. (Yargıtay 7. HD. 2008/3609- 5002 E.K. sayılı kararı) Somut olayda dava, feshi istenen dernek tüzel kişiliğine karşı açılmış, ancak mahkemece dernek yöneticilerine de husumet yöneltilerek devam olunmuştur. Buna rağmen dava dilekçesi dernek tüzel kişiliğine tebliğ edilmemiş, dernek yöneticilerine tebliğ edilmek suretiyle taraf teşkili usulüne uygun bir şekilde sağlanmadan davanın esasına girilip karar verilmiş ve bir de yargılama giderlerinden ve vekalet ücretinden davalı dernek yöneticileri sorumlu tutulmuştur. Bu durum, HMK. nın 353/1- a/4. Maddesi uyarınca kararın kaldırılması ve davanın yeniden görülmesi nedenidir....

SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2018/838 ESAS 2019/723 KARAR DAVA KONUSU : Dernek (Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti) KARAR : Bodrum 2....

Mahkememizce yapılan yargılama ve toplanan delillere göre davalı derneğin 19/09/2017 tarihinde kurulmuş olduğu, kuruluş bildiriminde, tüzükte ve belgelerde eksiklik bulunmaması sebebiyle onaylı dernek tüzüğünün 29/09/201 tarihinde dernek yetkilisi T4'e tebliğ edilmiş olduğu, TMK'nın 62.maddesi gereğince yapılan yazılı bildirimi izleyen altı ay içinde ilk genel kurul toplantısının yapılmasının gerektiği, ilk genel kurul toplantısının yapıldığı hususunun ispatlanamadığı, dernek yönetim kurulu başkanına HMK'nın 220/3 maddesine göre değerlendirme yapılacağı ihtarını içerir usulüne uygun tebligata rağmen dosyaya delil sunulmadığı, dernek dosyası ve kolluk araştırması sonucuna göre derneğin faaliyette bulunmadığı anlaşılmakla" gerekçeleri ile; DAVANIN KABULÜ İLE 1- T3 TMK 87/2 bendi gereğince kendiliğinden sona erdiğinin tespitine, 2- Karar kesinleştiğinde bir suretinin Samsun Valiliğine gönderilmesine, dair karar verilmiştir....

Aynı zamanda derneğin bir takım borçları vardı ve kasaya konan paralar Endonezya'dan Suriyelilere yardım için gönderilmişti. Bu nedende derneğin borçları ödendikten sonra öncelikle benim şahsi paramın iadesi ile kalan paranın Endonezya'ya geri gönderilmesini talep ederim." şeklinde beyanda bulunmuştur. Mahkemece; "Dava; 5253 Sayılı Derneklek Kanunu 15. maddesi ve Dernekler Yönetmeliğinin 89/b maddesi uyarınca derneğin tasfiyesine ilişkindir. Tasfiyeye ilişkin kurumlardan cevaplar gelmiş, ve tüm deliller toplanmıştır. Rize 4. Asliye Hukuk Mahkemesi 2019/178 Esas 2020/33 Karar sayılı derneğin TMK 89 uyarınca feshi dosyası getirtilmiş ve incelenmiştir. Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi 2022/497 Esas 2022/483 Karar sayılı ilamıyla görevsizlik kararı incelenmiş ve mahkememizin dosyada görevli olduğu hüküm altına alınmış dosya mahkememizce esas almıştır. İlgili kurumlara müzekkereler yazılmış ve dosya içerisine bu cevaplar alınmıştır....

H.D. 2017/8591 Es. 2018/12037 Karar sayılı ilamında; "Bundan ayrı olarak davada derneğin feshi ve aynı zamanda dernek mallarının tasfiyesi istenilmiştir. . ...Yukarıda gösterilen kanuni düzenlemeler dikkate alındığında, davadaki taleplerden birisinin şahıs varlığına ilişkin çekişmeli olarak açılan derneğin tasfiyesi istemine yönelik olması ve tasfiye isteminin asliye hukuk mahkemesinin görev alanına girmesi sebebiyle; mahkemece, derneğin feshi istemine ilişkin davanın tefrik edilerek başka bir esasa kaydı ile şimdiki gibi Sulh Hukuk Mahkemesinde bakılmak üzere görevsizlik kararı verilmesi, eldeki davaya dernek mallarının tasfiyesi olarak devam edilmesi ve derneğin feshine ilişkin davanın bekletici mesele olarak kabulü ile sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, her iki dava yönünden de sulh hukuk mahkemesi tarafından yargılama yapılmak üzere görevsizlik kararı verilmesi doğru görülmemiştir." şeklinde karar verilmiş olduğu, dernek mallarının tasfiyesi ile ilgili davaya Asliye Hukuk...

Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığının 08.10.2014 tarihli davanamesiyle, davalı derneğin uyarılmasına rağmen dernek adındaki "Birlik" ibaresini çıkarmadığı ileri sürülerek derneğin TMK. nın 60/2. maddesi gereği feshine karar verilmesi istenmiş; mahkemece, davanın reddine karar verilmesi üzerine, hüküm Cumhuriyet Savcısı tarafından temyiz edilmiştir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 6. maddesinde, genel yetkili mahkemenin, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğu, yerleşim yerinin, Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre belirleneceği; 14/2....

İlk Derece Mahkemesince, dernek hakkında bir kez soruşturma yapılıp iş bu dosyanın açıldığı, bir derneğin feshedilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebileceği, dernekte ilk kez yapılan aramada derneğin ticari faaliyette bulunduğu, derneğin kahvehane şeklinde düzenlenerek masa üzerende küllüklerinin bulunulmasının derneğin feshi için yeterli neden kabul edilemeyeceği, öte yandan bir tüzel kişi olan dernekler, ancak organları olarak hareket eden gerçek kişilerin fiillerinden sorumlu olduklarının kabulü gerektiği, Cumhuriyet Savcısı tarafından da duruşmada davanın reddinin talep olunduğu, dosyadaki bilgi ve belgeler ile suça konu tek eylem davalı derneğin bu suçun "kaynağı" haline geldiğini...

(TMK.83/2) Somut olayda; davacı, davalı derneğin asıl üyesi olduğunu bir başka kulübe transferi nedeniyle sporculuktan istifa ettiği halde, bu başvurusunun dernek üyeliğinden istifa olarak değerlendirilerek dernek üyeliğine son verildiğini ileri sürerek davalı derneğin yönetim kurulu kararının iptalini istemiştir. Davacı, davalı derneğin genel kurul toplantısında üyeliğine ilişkin durumunun görüşülmesini istemeden doğrudan dava açtığı ve davalı derneğin tüzüğünde de yönetim kurulu kararının kesin olduğuna dair bir hüküm bulunmadığı anlaşılmaktadır. Şu halde dava şartı gerçekleşmeden açılan davanın reddine karar verilmesi gerekirken işin esasına girilerek yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiştir....

Türk Medeni Kanununun 89. maddesi de, “Derneğin amacı, kanuna veya ahlâka aykırı hâle gelirse; Cumhuriyet savcısının veya bir ilgilinin istemi üzerine mahkeme, derneğin feshine karar verir. Mahkeme, dava sırasında faaliyetten alıkoyma dahil gerekli bütün önlemleri alır.” hükümlerini içermekte olup, 60. maddede tüzükte ve kurucuların hukukî durumlarında kanuna aykırılık veya noksanlık tespit edildiği takdirde bunların giderilmesi veya tamamlanmasının derhal kuruculardan isteneceği; mahkemece, öncelikle, tüzükteki aykırılık tespit edildiğinde kuruculara veya dernek yöneticisine bu aykırılığın giderilmesi konusunda tüzükte değişiklik yapmaları için süre verilerek bu değişikliğin gerçekleştirilmediği takdirde davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği açıkca anlaşıldığı halde bu emredici hüküm yerine getirilmeden doğrudan derneğin feshine karar verilmesi doğru görülmemiştir....

"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Derneğin Feshi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dernek üyeliği, şahsa bağlı bir haktır. (TMK. md. 69 ) Bu hak üyenin ölümüyle sona erer. Üyelikten doğan hak ve yükümlülükler miras yoluyla intikale elverişli olmayan haklardandır ve ölen üyenin üyeliği mirasçılarına intikal etmez. (TMK.md. 599/2) Bu bakımdan; mahkemece verilen davalı derneğin feshine dair kararı, yönetim kurulu üyelerinden 3.6.2005 tarihinde ölen ...’in yasal mirasçılarının temyiz etmekle hukuki menfaatleri bulunmamaktadır. Temyiz isteğinin açıklanan sebeple reddine karar verilmesi gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeple temyiz isteğinin REDDİNE oybirliğiyle karar verildi. 08.11.2007...