Somut olayda, davalının, dernek üyelik aidatlarını ödememesi sebebi ile aleyhine yapılan icra takibine vaki itirazın iptali için ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde dava açıldığı, davalı derneğin tüzüğünde merkezinin ... (... Adliyesi yargı çevresinde) olarak belirtildiği anlaşılmaktadır. Derneklerle ilgili mevzuatta düzenlenen dernek ile üyeler arasındaki davaların dernek merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede bakılacağına dair yetki kuralı kesin nitelikte olup kamu düzenine ilişkin olduğundan mahkemece re'sen gözönüne alınması gerekir. Bu durumda mahkemece kesin yetki kuralı gereği derneğin merkezinin bulunduğu ... Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili olduğu gözetilerek dava dilekçesinin yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken işin esasına girilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir....

Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, taraflar arasındaki hizmet sözleşmesinden kaynaklı alacak isteminden ibarettir. ... 3. Asliye Ticaret Mahkemesince, davacı derneğin tacir olmadığı uyuşmazlığın da ticari iş olmadığı gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur. ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesince, davacı dernek tüzüğünün incelenmesinde derneğin ticari işletme olarak işletildiği ve kamuya yararlı dernek olmadığı, 6102 sayılı Kanunun 16/1. maddesi uyarınca derneğin tacir sayıldığı ve uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir....

DAVA KONUSU : Dernek (Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti) KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda ilk derece mahkemesince verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hükme karşı ilgili kişi T4 vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmakla dosya incelendi; TARAFLARIN İDDİA ve SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; T3 Gebze İlçesinde kurulduğunu, dernek tüzüğüne göre faaliyetlerini sürdürdüğünü, ilgili dernek tüzüğünde olağan genel kurul toplantılarının üç yılda bir Aralık ayında yapılacağının belirtildiğini, ancak yapılan incelemelerde davalı derneğin son olağan genel kurul toplantısını 25/12/2011 tarihinde yaptığını, 2014 ve 2017 yılı Aralık ayında yapması gereken olağan genel kurul toplantılarının yapılmadığının tespit edildiğini, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 87'nci maddesinde derneğin olağan genel kurul toplantısını üst üste iki defa yapmaması nedeniyle kendiliğinden sona ereceği belirtildiğinden anılan derneğin...

Somut olayda, davalının, dernek üyelik aidatlarını ödememesi sebebi ile aleyhine yapılan icra takibine vaki itirazın iptali için ... 14. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde dava açıldığı ve davalı derneğin tüzüğünde merkezinin ... olarak belirtildiği anlaşılmaktadır. Derneklerle ilgili mevzuatta düzenlenen dernek ile üyeler arasındaki davaların dernek merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede bakılacağına dair yetki kuralı kesin nitelikte olup kamu düzenine ilişkin olduğundan, mahkemece re'sen gözönüne alınması gerekir. Buna göre, Mahkemece, kesin yetki kuralı gereği, işin esasına girilerek toplanan ve toplanacak deliller çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, mahkemenin yetkisizliğine karar verilmesi doğru görülmemiştir....

Davacı vekili 03/08/2022 tarihli dilekçesinde dava dilekçesinde bildirmiş olduğu durum ve dernek yönetiminin dernek üye defteri başta olmak üzere dernek defter ve kayıtları bakımından kötüniyetli hareketlerde bulunma ihtimaline binaen ihtiyati tedbir talebinde bulunma zorunluluklarının doğduğunu, teminatsız olarak ihtiyati tedbir taleplerinin kabulü ile olağanüstü toplantı yapılmasını talep ettikleri T3 mevcut üyeleri bakımından bir hak kaybı yaşanmaması adına dernek yönetim kurulunun tedbiren görevden uzaklaştırılmasına ve derneğe yönetim kayyımı atanmasını, derneğin tüm defterlerinin muhafaza altına alınmasını ve söz konusu defterler üzerinde değişiklik yapılmasının yasaklanmasını, dernek yönetiminin üye silmekten men edilmesini, dernek yönetiminin derneği borçlandırıcı işlemde bulunmasının yasaklanmasını, yönetim dernek malları üzerinde tasarruf işlemlerinin engellenmesini ve bu kararın ilgili sicillere şerh edilmesine karar verilmesini talep etmiştir....

edilen anlamda mükellefiyet tesisini gerektiren devamlı bir ticari faaliyet olarak kabulüne olanak bulunmadığı gerekçesiyle davacı dernek adına yapılan tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır....

Özetle dernek genel kurulunda dernek üyeleri tarafından seçilen derneğin yürütme ve temsil organı olan yönetim kurulu görevlerini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirmek zorundadır. Türk Medeni Kanunu'nun derneklere dair hükümleri ile Dernekler Kanunu hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; kanun koyucu, öncelikle genel kurulu olağan toplantıya çağırma görevini yönetim kuruluna verdiği, bu yükümlülüğü yerine getirmeyen veya toplantının yapılmasına rağmen sonuç bildirisini süresinde mülki idare amirliğine bildirmeyen dernek yönetim kurulu başkanına idari para cezası verilmesini öngörerek derneğin genel kurullarının kanun ve dernek tüzüğünde belirtilen zaman aralıklarında yapılmasını ve derneğin tüzel kişiliğinin devam etmesini öngörmüşken, yönetim kurulunun bu görevini yerine getirip dernek üyelerini usulüne uygun toplantıya çağırmasına rağmen üst üste iki genel kurul toplantısının yapılamamasını ise kendiliğinden sona erme sebebi kabul etmiştir....

Özetle dernek genel kurulunda dernek üyeleri tarafından seçilen derneğin yürütme ve temsil organı olan yönetim kurulu görevlerini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirmek zorundadır. Türk Medeni Kanunu'nun derneklere dair hükümleri ile Dernekler Kanunu hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; kanun koyucu, öncelikle genel kurulu olağan toplantıya çağırma görevini yönetim kuruluna verdiği, bu yükümlülüğü yerine getirmeyen veya toplantının yapılmasına rağmen sonuç bildirisini süresinde mülki idare amirliğine bildirmeyen dernek yönetim kurulu başkanına idari para cezası verilmesini öngörerek derneğin genel kurullarının kanun ve dernek tüzüğünde belirtilen zaman aralıklarında yapılmasını ve derneğin tüzel kişiliğinin devam etmesini öngörmüşken, yönetim kurulunun bu görevini yerine getirip dernek üyelerini usulüne uygun toplantıya çağırmasına rağmen üst üste iki genel kurul toplantısının yapılamamasını ise kendiliğinden sona erme sebebi kabul etmiştir....

Ticari ve sınai ürünler için eksperlik hizmetleri. Açık artırmaların düzenlenmesi ve gerçekleştirilmesi hizmetleri. Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için çeşitli malların bir araya getirilmesi hizmetleri (belirtilen hizmetler perakende, toptan satış mağazaları, elektronik ortamlar, kataloglar ve benzeri diğer yöntemler ile sağlanabilir).” hizmetleri yönünden kısmen hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, davalı adına tescilli 2014/55058 sayılı marka yönünden erken açılan davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir....

Yukarıda gösterilen yasal düzenlemeler dikkate alındığında, derneğin bir sivil toplum kuruluşu olduğu da gözetilerek hiç kimsenin dernek üyesi olmaya zorlanamayacağı gibi hiçbir derneğin üyeside dernek üyeliğinden çıkarılmaya da zorlanamaz. Dosya kapsamında, davalının dernek üyeliğinden çıkmasına ilişkin 18.06.2012 tarihinden önce yapılmış yazılı bir başvurusu bulunduğuna dair bilgi ve belge bulunmadığı, dernek üyeliğinden çıkmaya ilişkin yazılı başvurunun derneğe ulaşmasından itibaren hüküm ve sonuç doğuracağından bu tarihten önceki üyelik aidat ile davalı yükümlüdür. Buna göre davalının ödediği aidat miktarları mahsup edilerek üye kaldığı dönemdeki aidatların hesaplanarak bulunacak bedel üzerinden itirazın iptaline ve asıl alacak yönünden de icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir....