Dolayısıyla davacı eldeki davayı Kayseri 1.Tüketici Mahkemesi nezdinde açmış olmakla seçimlik hakkını kendi ikametgahı olan Kayseri ilinden yana kullanmıştır. Bu haliyle davada, Kayseri 1. Tüketici Mahkemesi yetkili iken usule aykırı olarak yetkisizlik kararı vermiştir. Yargıtay 5.Hukuk Dairesinin 2021/5502 Esas 2021/10815 Karar sayılı ilamında da; "Dava, menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir....
Ek raporda özetle; Asıl dava yönünden; davacının dava dışı tedarikçi ----- ----öncesinde ----- pasif duruma gelmiş olduğundan tedarik ilişkisinin başlamadığı, mevzuata göre tedarikçi değişikliği için davacının önceki tedarikçi ve---- getirmesi gerektiği, kaçak elektrik tüketiminin dosya kapsamında mevzuata göre somut olduğu, davalı tarafından yapılan kaçak elektrik tüketim tespitlerinin yerinde olduğu, kaçak elektrik tüketim tespiti ve işlemlere göre,------ kesildiği somut olmadığından mükerrer kaçak elektrik tüketim tespiti ve buna göre belirlenen tahakkukun uygun olmadığı, davacı tarafından istirdat edilebilecek tutarın 4.326,34 TL olduğu, bileşen dava yönünde kaçak elektrik tüketimi tespiti ve buna göre belirlenen tahakkukun uygun olduğu, istirdat veya menfi tespit talebi yönünden davacının herhangi bir bedel talep edemeyeceği yönünde rapor tanzim edilmiş olduğu görülmüştür. Bilirkişi tarafından düzenlenen 2....
Menfi tespit davası açılması bir süreye tabi değildir. Menfi tespit davası, borç (tamamen) ödeninceye kadar açılabilir. Zira, borç ödendikten sonra , istirdat davası açılabilir.(Uygulama ve Öğretide Menfi tespit ve İstirdat(Geri Alma) Davası-Nihat Yavuz syf.136) O halde İİK.'nun 72. maddesinde, menfi tespit davası açılması için bir süre öngörülmemiş olup, borç ödeninceye kadar her zaman menfi tespit davası açılabilir. (Yargıtay 3.Hukuk Dairesi'nin 2014/519 Esas 2014/7733 Karar sayılı ilamı da bu yöndedir.)...
Bu durum ödeme kayıtları ve bilirkişi raporuyla ispatlanmışken, açık icra takibine karşı dava reddedilmiştir. Davacı söz konusu kredi borçlarını küsuratıyla kapattığı ve bu konudaki haksız icra dosyası devam ettirildiği için Menfi Tespit davası açmakta açıkça hukuki menfaatinin bulunmasına rağmen Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından, açılması gereken davanın İstirdat davası olduğu şeklinde yorum yapılarak davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya ayrıca aykırı olmuştur.'' şeklindeki beyanlarıyla usul ve yasaya aykırı karar nedeni ile istinaf taleplerinin kabulü ile kararın ortadan kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. İddia, savunma ve tüm dosya kapsamından; Dava, İİK 72.maddesi gereğince açılan menfi tespit davasıdır. Mahkemece davacının ödemelerinin takip tarihinden sonra olması nedeniyle davanın istirdat davasına dönüştüğü kanaatiyle hak düşürücü süre geçtiği gerekçesiyle karar verilmiştir....
İCRA HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 11/03/2020 NUMARASI : 2020/151 ESAS, 2020/137 KARAR DAVA KONUSU : Şikayet KARAR : İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen karara karşı süresinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü; DAVA: Davacı borçlu vekili dava dilekçesinde özetle; davalı taraf ile müvekkili kurum aleyhine borçlu olmadığının tespiti bakımından İzmir 6. Tüketici Mahkemesi'nin 2017/179 Esas sayılı dosyasından menfi tespit davası açıldığını ve yargılama aşamasında davanın istirdata dönüştüğünü, anılan hükmün taraflarına 02/03/2020 tarihinde tebliğ edildiğini ve istinaf kanun yoluna başvuru süresinin devam ettiğini, menfi tespit konulu ilamın kesinleşmeden takibe konu edilmesinin olanaklı olmadığını, menfi tespit istemi yargılama aşamasında istirdata dönüşse bile yasa gereği bu tür ilamların icrası için kesinleşme arandığını belirterek davanın kabulü ile İzmir 5....
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın ticari kredi sözleşmesinden kaynaklandığını, bu nedenle tüketici mahkemesi sıfatıyla davaya bakılamayacağını, İİK'nun 72. maddesi uyarınca açılacak istirdat davasının 1 yıllık hak düşürücü süreye tabi olduğunu, davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddinin gerektiğini, öte yandan alacağın zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece iddia savunma ve dosya kapsamına göre; "Dava dilekçesi, müzekkere cevapları, İcra Müdürlüğünün 2015/850 Esas sayılı dosyası ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava ticari menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. İİK md. 72'de menfi tespit ve istirdat davaları düzenlenmiştir....
bu karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
Davacı tarafça her ne kadar menfi tespit talepli dava açılmış ise de, Yargıtay Hukuk Genel Kurul kararında da belirtildiği üzere, kendisine karşı icra takibi yapılmış olan borçlu, ödeme emrine itiraz edilmemiş veya itiraz edilmiş olmakla birlikte yerinde görülmemiş olması sebebiyle icra takibi kesinleşse dahi maddi hukuk bakımından borçlu olmadığını ileri sürebilir. Bunun için, takip devam ederken alacaklıya karşı menfi tespit davası açabilir. Ancak borçlu böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir. Somut olayımızda davacı tarafça davaya konu Samsun İcra Müdürlüğü'nün 2020/31355 Esas sayılı takip dosyası borcunu ödemiştir....
Davalı yan cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafın hem istirdat hem de menfi tespit mahiyetinde olan iki farklı talep konusunu aynı dava dilekçesi ile talep ettiği, davaların ayrı ayrı açılması gerektiği, hukuki olarak hatalı açılan davanın reddi gerektiği, istirdat talep edilen icra takibi bildirilmiş olsa da menfi tespit talep edilen 9.901,87 TL lik bedelin hangi icra takibine istinaden olduğu bildiği ---- tesisat adresinde serbest tüketici olarak elektrik kullanırken tüketim faturası borçlarını ödemeyen davacının borçlarını ödememesi halinde sözleşmesinin fesih edileceği bilgisi verildiği, buna rağmen ödeme yapılmadığından ----- tarihinde ilgili ----- şirketi tarafından ikili anlaşmanın sonlandırıldığı davacı tarafa bildirildiği, ikili anlaşma haklı olarak sonlandırıldıktan sonra davacı tarafın----- itibariyle de son kaynak ---- kapsamında elektrik kullanmayı sürdürdüğü, sözleşmesiz kullanımına istinaden tahakkuk edilen faturalara bu defa 12.07.2018 tarihinde tesisatın Davacı tarafın...
Somut olayda, yargılama aşamasında davacı vekili 30.06.2017 tarihli dilekçesi ile davalarına istirdat davası olarak devam ettiğini belirtmiştir. Menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmesi ve davaya istirdat davası olarak devam edilmesi İİK'nın 72/VI. maddesinde düzenlenmiş olup, bu madde hükmüne göre borçlu, dava konusu borcu ödemek zorunda kalmış olursa menfi tespit davası yasa gereği kendiliğinden istirdat davasına dönüşür ve davaya istirdat davası olarak devam edilir. Buna göre menfi tespit davasının devamı sırasında borcun herhangi bir nedenle ödendiği iddiası üzerine mahkemece bu iddia araştırılıp ödemenin kanıtlanması halinde, talep olmasa dahi dava kendiliğinden istirdat davasına dönüşeceğinden açılan menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilmelidir. Mahkemece bu yönde araştırma yapılmadan karar verilmesi doğru olmamıştır....
