Bu itibarla hizmet sözleşmelerine işçi aleyhine konulan cezai şartlar geçersiz, işçi lehine konulan cezai şartlar ise geçerli kabul edilmelidir. Cezai şartın işçi ve işveren hakkında ve iki taraflı olarak düzenlenmesi gereği, işçi aleyhine kararlaştırılan cezai şartın işveren aleyhine kararlaştırılandan daha fazla olmaması sonucunu da ortaya koymaktadır. Başka bir anlatımla işçi aleyhine olarak belirlenen cezai şartın, koşulları ve ceza miktarı bakımından işverenin sorumluluğunu aşması düşünülemez. İki taraflı cezai şartta işçi aleyhine bir eşitsizlik durumunda, cezai şart hükmü tümden geçersiz olmamakla birlikte, işçinin yükümlülüğü işverenin sorumlu olduğu miktarı ve halleri aşamaz. İşçiye verilen eğitim karşılığı belli bir süre çalışması koşuluna bağlı olarak kararlaştırılan cezai şart tek taraflı olarak değerlendirilemez. İşçiye verilen eğitim bedeli kadar cezai şartın karşılığı bulunmakla eğitim karşılığı cezai şart hükmü belirtilen ölçüler içinde geçerlidir....
Ancak Kurumca tahsil edilmiş olan cezai şart ve yersiz ödeme tutarları geri ödenmez.” hükmü getirilmiştir. Somut olayda; davacı hakkında tesis edilen davalı kurum işlemi ile 2007 yılı ... Protokolünün ( 6.3.21) maddesi dayanak gösterilerek, incelemeye konu sahte reçetelerin kasıtlı olarak kuruma fatura edildiğinden bahisle, reçete bedeli olan 39.768,07 TL’nin on katı tutarında 397.680,70 TL cezai şart uygulanarak, cezai şartın ve kurum zararı olarak reçete bedelinin davacının tahakkuk edecek alacaklarından mahsup edileceği, mevcut sözleşmenin feshedilip iki (2) yıl süreyle sözleşme yapılmayacağı bildirilmiş olup; davacı eczacı tarafından hakkında tesis edilen kurum işleminin ekonomik yönden mahvına sebebiyet vereceğinden bahisle, kurum işleminin haksız olduğunun tespiti ile özellikle cezai şartın iptali, olmadığı takdirde cezai şart bedelinden indirim yapılması istemiyle eldeki davanın açıldığı görülmüştür....
Protokolünün ( 6.3.21) maddesi dayanak gösterilerek, incelemeye konu sahte reçetelerin kasıtlı olarak kuruma fatura edildiğinden bahisle, reçete bedeli olan 39.768,07 TL’nin on katı tutarında 397.680,70 TL cezai şart uygulanarak, cezai şartın ve kurum zararı olarak reçete bedelinin davacının tahakkuk edecek alacaklarından mahsup edileceği, mevcut sözleşmenin feshedilip iki (2) yıl süreyle sözleşme yapılmayacağı bildirilmiş olup; davacı ... tarafından hakkında tesis edilen kurum işleminin ekonomik yönden mahvına sebebiyet vereceğinden bahisle, kurum işleminin haksız olduğunun tespiti ile özellikle cezai şartın iptali, olmadığı takdirde cezai şart bedelinden indirim yapılması istemiyle eldeki davanın açıldığı görülmüştür....
, erkeğin protokolden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediğini, bu sebeple 150.000,00 TL cezai şartı ödemesi gerektiğini iddia ederek davanın kabulü ile 180.000,00 TL cezai şartın yasal faizi ile birlikte erkekten alınarak kadına verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
ın yıllık izinde olduğu dönemde hastanelerinde yapılan KVC ameliyatlarına bilgi ve becerisini arttırmak için gözlemci olarak bulunduğunu ve ameliyat yapmadığını ileri sürerek muarazanın menine, işlem nedeniyle yapılan kesintilerin iadesine, cezai şartın ve ödemelerin tahsili ile uyarılmasına ilişkin davalı idarenin 11.06.2010 tarihli işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir. Davalı, davacı hastanede 04.03.2010 tarihinde yapılan denetim sırasında ...nde kalp-damar cerrahisi olarak görev yapan Doktor ...'ın davacı hastanede 2010 Ocak ve Şubat döneminde 15 hasta ameliyat ettiğinin tespit edildiğini, davalı hakkında yapılan işlemin hukuka uygun olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, doktor ...'...
şartın iptalini, ödenen reçete bedeli 1.101,00 TL'nin kesilmesi İşlemi ile ilgili olarak muarazanın önlenmesini ve faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir....
Davacı işveren şirketin davalı işçiden cezai şart alacağının bulunup bulunmadığı ihtilaf konusudur. İlk Derece Mahkemesi; "..... Ek protokoldeki cezai şartın geçerliği hususunda şekli olarak yapılan incelemede, davacı tarafça sunulan belirsiz süreli iş sözleşmesinin ve ek protokolün yalnızca son sayfalarının davalı işçi tarafından imzalanmış olduğu, diğer sayfalarının ve cezai şartın yer aldığı 2. sayfanın imzalı olmadığı, bu itibarla davalı işçinin cezai şarta ilişkin olarak sorumluluğunun bulunmadığı, cezai şartın davalı işçi açısından aleyhe sonuç doğurmasının şekli açıdan mümkün olmadığı, esas bakımından yapılan değerlendirmede ise, iş sözleşmesi ve ek protokolde belirlenen cezai şart alacağının tek taraflı ve işçi aleyhine kararlaştırıldığı görülmekle, emsal Yargıtay kararları uyarınca esas yönünden de geçerli olmadığı anlaşılmıştır...." gerekçesi ile davanın reddine karar verildiği görülmüştür....
Cezai şartın işçi ve işveren hakkında ve iki taraflı olarak düzenlenmesi gereği, işçi aleyhine kararlaştırılan cezai şartın işveren aleyhine kararlaştırılandan daha fazla olmaması sonucunu da ortaya koymaktadır. Başka bir anlatımla, işçi aleyhine olarak belirlenen cezai şartın, şartları ve ceza miktarı bakımından işverenin sorumluluğunu aşması düşünülemez. İki taraflı cezai şartta işçi aleyhine bir eşitsizlik durumunda, cezai şart hükmü tümden geçersiz olmamakla birlikte, işçinin yükümlülüğü işverenin sorumlu olduğu miktarı ve halleri aşamaz. Dava tarihinde yürürlükte bulunan mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 161/son maddesinde ise, fahiş cezai şartın hâkim tarafından tenkis edilmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. İş hukuku uygulamasında işçi aleyhine cezai şart düzenlemeleri bakımından konunun önemi bir kat daha artmaktadır. Şart ve ceza arasındaki ilişki gözetilerek, işçinin iktisadi açıdan mahvına neden olmayacak çözümlere gidilmelidir....
Hizmet sözleşmeleri açısından cezai şartla ilgili olarak mülga 818 sayılı Kanun'da açık bir hüküm bulunmaz iken, Dairemizin uygulamasına paralel olarak; 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 420. maddesi “Hizmet sözleşmelerine sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu geçersizdir.” hükmünü getirmiştir. Bu itibarla hizmet sözleşmelerine işçi aleyhine konulan cezai şartlar geçersiz, işçi lehine konulan cezai şartlar ise geçerli kabul edilmelidir. Cezai şartın işçi ve işveren hakkında ve iki taraflı olarak düzenlenmesi gereği, işçi aleyhine kararlaştırılan cezai şartın işveren aleyhine kararlaştırılandan daha fazla olmaması sonucunu da ortaya koymaktadır. Başka bir anlatımla işçi aleyhine olarak belirlenen cezai şartın, koşulları ve ceza miktarı bakımından işverenin sorumluluğunu aşması düşünülemez....
Birinci Bozma Kararı Yargıtay (Kapatılan) 19.Hukuk Dairesinin 18.11.2015 tarih, 2015/5672 E., 2015/15067 sayılı kararı ile davanın taraflar arasındaki 01.01.2012 tarihli sözleşmenin 16. maddesinden kaynaklanan işletmenin başka birine devredilmesi nedeniyle cezai şart ve katkı bedeli istemine ilişkin olduğu, mahkemece davanın kabulüne ve sözleşmede kararlaştırılan 16.000,00 USD cezai şartın da tahsiline hükmedildiği, dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun (6102 sayılı Kanun) 22 ... maddesi uyarınca tacir sıfatını haiz borçlu, fahiş olduğu iddiasıyla cezai şarttan indirim yapılmasını mahkemeden isteyemez ise de, kararlaştırılan cezai şartın tarafların ekonomik yönden yıkımına sebep olacak derecede fahiş olduğunun belirlenmesi halinde makul düzeyde indirim yapılabileceği Yargıtay'ca kabul edildiği, bu itibarla mahkemece, bu davada talep edilen ve hüküm altına alınan cezai şartın ekonomik yönden davalının yıkımına sebep olup olmayacağı yönünden, davalının mali...
