Kira sözleşmesinin 14. Maddesindeki bu hüküm , T.B.K'nin 179 ve devamı maddelerinde düzenlenen cezai şart niteliğindedir. Cezai şart geçerli bir borcun yerine getirilmemesi veya eksik yerine getirilmesi ya da belli bir yerde belirli bir zamandan yerine getirilmemesi durumunda, borçlunun ödemesi gereken bir edimdir. Tarafların serbest iradesi ile kararlaştırılan bu cezai şart geçerli olup tarafları bağlar. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise cezai şarta ilişkin bir hesaplama yapılmamış, kira alacağına gecikme zammı uygulanmıştır. Bu durumda mahkemece davacının cezai şarta ilişkin talebine yönelik hesaplama yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken hatalı bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir....
Kiracıya tanınan bu fesih hakkı 15/03/2014 tarihinden itibaren başlayacak 3. kira yılı, yani 15/03/2017 tarihi dolmadan kullanılamaz. Böyle bir fesih durumunda kiralayan kiracıdan kira bedeli, mahrum kalınan kazanç veya herhangi bir ad altında talepte bulunamaz. Kiracıya tanınan bu erken fesih hakkının zamanından önce kullanılması, kiracı erken fesih hakkı dolmadan mecuru tahliye etmesi halinde 150.000 TL tazminat ödeyecektir. " düzenlemesi yer almaktadır. Davalı kiracı tarafından 26/01/2015 tarihli ihtarname ile kira sözleşmesi feshedilmiştir. Davacı, kira sözleşmesinin belirlenen süreden önce tek taraflı feshi nedeniyle hem cezai şart alacağı hem de mahrum kalınan kâr isteminde bulunmuştur. Kira sözleşmesinde, erken fesih nedeniyle 150.000 TL cezai şart ödeneceği kararlaştırıldığına göre kiracının tazminat sorumluluğu kararlaştırılan cezai şart tutarı kadardır....
Taraflar arasında 03/05/2013 tarihli kira sözleşmesi konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinin 3.3. maddesinde "Kiracı, sözleşmenin bitiminden evvel sözleşmeyi tek taraflı olarak feshetmesi halinde bir yıllık garanti edilen asgari kira bedelini cezai şart olarak ödemeyi kabul eder." düzenlemesi yer almaktadır. .../... -2- Davalı kiracı tarafından, 25/07/2013 tarihli ihtarname ile kira sözleşmesi feshedilmiştir. Kira sözleşmesinde, sözleşmenin imza tarihinde yürürlüğe gireceği ve AVM'nin açılış tarihinin kiraya veren tarafından belirleneceği kararlaştırılmıştır....
nin ifaya ekli cezai şart niteliğinde olduğu, teslim tarihinde bu cezai şart isteme hakkı saklı tutulmadığından, showroom yönünden istenilmesinin mümkün olmadığı, ancak daireler yönünden dava tarihi itibariyle teslim olmadığından istenilmesinin mümkün olduğu, bilirkişiler tarafından hesaplanan kira tazminatı ve cezai şart bedellerinden döşeme kaplaması ile davalının ödemesi gereken fiyat farkı da düşüldüğü gerekçesiyle, 162.277,00 TL kira bedeli ile 5.000,00 TL cezai şartın dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine, davacının 129.128,27 TL kira bedeli ve cezai şart bedeli talebi hakkının saklı tutulmasına, dava dilekçesinin 3. maddesinde belirtilen tazminat talebinin reddine karar verilmiştir....
Mahkemece itirazın iptaline cezai şart talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davalı ve davacı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına, takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre temyiz eden davalılar vekilinin tüm ve davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir. 2-Davacı vekilinin cezai şart istemine ilişkin temyiz itirazlarına gelince; Takipte dayanılan ve hükme esas alınan 01.12.2003 başlangıç tarihli dört yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesi ile kira parasının her ayın birinci günü peşin ödeneceği ve gecikme halinde günlük binde beş oranında ceza ödeneceği kararlaştırılmıştır. Davalı ticari şirket ve kiralanan ticari bir işletme olduğundan taraflar arasında kararlaştırılan cezai şart geçerli olup tarafları bağlar....
Teslimden sonra bu cezanın istenebilmesi, sözleşmede ihtirazi kayda gerek olmaksızın cezai şart istenebileceğine dair bir hüküm bulunmadıkça teslimin ihtirazi kayıtla yapılmasına bağlıdır. Açık feragat veya ifayı çekincesiz kabul halinde cezai şart isteme hakkı düşer. Gecikme tazminatı ve ifaya ekli cezai şart, olumlu zararlardan olup, sözleşmenin ifasını bekleyen bir arsa sahibinin, gecikme tazminatını yada cezai şartı, davadan önce tarafların fesih iradeleri birleşmediği ya da sözleşmenin feshi isteminde haklı olmadığı mahkemece kabul edildiği taktirde isteyebileceği ilke olarak kabul edilmelidir." diye konu izah edilmiştir. Bu durumda, sözleşmede öngörülen cezai şart, geç teslim nedeni ile uğranılan kira kaybı zararının karşılığıdır. Dolayısıyla hem cezai şart hem de kira tazminatının birlikte talep edilmesi mümkün değildir....
, kira sözleşmesinin 7. maddesi uyarınca, ilk iki yıl içerisinde kiralananın tahliye edilmesi durumunda , davalının üç aylık kira bedeli tutarında cezai şart ödeyeceğinin kararlaştırıldığını, cezai şartın muaccel hale geldiğini, cezai şart bedelinin aylık 4.160 Euro üzerinden üç aylık kira bedeli tutarında ödenmesi gerekirken, davalının aylık 2.000 Euro + KDV bedeli üzerinden 7.080 Euro eksik ödeme yaptığını, ödenmesi gereken bakiye 23.423,58 TL cezai şart bedelinin tahsili amacıyla davalı aleyhine icra takibi başlatıldığını, davalının haksız ve kötüniyetli itirazı nedeniyle takibin durduğunu ileri sürerek; itirazın iptali ile takibin devamına, davalının icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; satış bedelinin bir kısmını ödemediği iddia olunan alıcının, satın alınan malın sözleşmede kararlaştırılan tarihte teslim edilmemesi nedeniyle geç teslime ilişkin kira kaybı tazminatı ve sözleşmede kararlaştırılan cezai şartın satıcıdan tahsilini talep edip edemeyeceği noktasında toplanmaktadır. Kanun koyucu 818 sayılı mülga Borçlar Kanunu’nun (BK) 158-161. maddelerinde “cezai şart” kavramını kullanmış, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 179-182. maddelerinde bunun yerine “ceza koşulu” kavramını tercih etmiştir. Cezai şart borçlunun, asıl borcunu ilerde, hiç veya gereği gibi ifa etmediği takdirde alacaklıya karşı ifa etmeyi önceden taahhüt ettiği edime denir. Bu nedenle cezai şart, asıl borca bağlı olarak ve ancak bu borcun ihlali ile doğabilecek olan ferî bir edimdir....
Birleşen 2010/74 (2009/83) esas sayılı dava, davacı kiracı tarafından açılan taahhütnamenin geçersizliğinin tespiti, maddi ve manevi tazminat, intifa hakkı tesisi, kira sözleşmesine müdahale, cezai şart bedelinin indirimi, birleşen 2010/41 esas sayılı dava, davacı kiralayan tarafından açılan cezai şart alacağı,birleşen 2010/81 esas sayılı dava, davacı kiracı tarafından açılan kar mahrumiyetinden kaynaklanan tazminat ve kiralanana yapılan imalat bedellerinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir....
, taraflar arasında kira bedeli ve kira sözleşmesinin şartlarının ihtilaflı olduğunu ve bir hesap mutabakatının bulunmadığını, müvekkili şirketin her yılın sonunda royalty destek bedeli altında fatura keserek davacı şirketlerden alacaklı hale geldiğini, karşılıklı mahsuplaşma ve belirli ödemeler ile tarafların mutabakat sağladığını, davacı şirketlerin, müvekkili şirketin teminat mektubunu da haksız olarak nakde çevirerek 524.742,25 TL tahsil ettiğini, davacı şirketlerin muaccaliyete dayalı cezai şart veya erken kira isteme hakları bulunmadığı gibi bunun şartları ve unsurlarının da somut olayda oluşmadığını, cezai şarta ilişkin hükmün geçersiz olduğunu, talep edilen miktarların fahiş olduğunu, tüm kira, alacak, ortak gider/masraf, tazminat/ceza taleplerinin ileri sürülmesinin haksız, dayanaksız, hukuka ve kanuna aykırı olduğunu, ödeme emrinden ve ihtarnamelerden, kira bedellerinin hangi ay için istendiğinin ve ne kadar olduğunun tam, açık, kesin bir biçimde anlaşılmadığını, böyle bir durumda...
