- K A R A R - Dava, taraflar arasındaki Tüplü Gaz Bayilik Sözleşmesinin feshi nedeniyle sözleşmeden kaynaklanan cezai şartın ve kâr mahrumiyetinin tahsili ile sözleşme gereğince emanet olarak verilmiş ve davacıya iadesi gereken tüplerin aynen teslimi, bu mümkün olmazsa imalat bedellerinin faizi ile birlikte tahsili ile fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulması istemine ilişkindir. Davalı vekili cevabında, davacı şirketin kötü niyetli olduğunu, kâr mahrumiyetinin sözkonusu olmadığını, noter marifetiyle tespitin yaptırılması gerektiğini, çeklerle ilgili borçları bulunmadığını, cezai şartın tenkisi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir....

KARAR Davacı, davalı kurum sigortalılardan fazla ilave ücret aldığının tespit edildiğinden bahisle 122.370,41 TL cezai şart uygulandığını, bu nedenle cezai şart uygulamasının durdurulmasına karar verilmesi istemiştir. Davalı, davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, davanın kabulüne 122.370,41 TL'lik cezai şart kesilmesine ilişkin işlemin kaldırılmasına, muarazanın bu şekilde giderilmesine, karar verilmiş; hüküm, davalı yanca temyiz edilmiştir. 1-Dava, cezai işlemin iptali istemine ilişkindir....

KARAR Davacı, sahip olduğu göz hastalıkları merkezi hakkında davalı kurum tarafından farklı işlemlerle, taraflar arasındaki sözleşmedeki anılı maddeler kapsamına aykırı olarak “yönlendirme” yapıldığından bahisle 80.000 TL olarak düzenlenen cezai şartların ve yine sözleşmede belirlenen “günlük 50 hasta sınırının aşılması” fiiline dayalı olarak 10.000 TL olarak düzenlenen cezai şartın hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek iptali ile, iptal edilmez ise yapılacak ödemelerin tarafına iadesine karar verilmesini istemiştir. Davalı, davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, davacı aleyhine kesilen 10.000 TL cezai şartın ½ oranında tenkisi ile 5000 tl cezai şartın davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı kurum tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dava, davalı Kurum tarafından sözleşmeye aykırılık nedeni ile düzenlenen cezai şartların iptali, hakedişten kesilmesi halinde ise iadesi istemine ilişkindir....

5.000 USD kâr kaybı ve 5.000 USD cezai şart alacağının tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Davacı iş sahibi bu davada eksik bırakılan işlerin giderilme bedeli ile 03.09.2005 tarihli sözleşmede belirlenen cezai şartın tahsilini talep etmiştir. Öncelikle dava konusu edilen cezai şartın hukuki niteliği üzerinde durulmasında zorunluluk bulunmaktadır. Taraflar sözleşmede belirlenen işlerin tamamlanmayıp eksik yerine getirilmesi halinde cezai şart ödenmesi hakkında mutabık kalmıştır. BK'nın 158/I. maddesinde, akdin icra edilmemesi veya eksik olarak icra edilmesi halinde tediye edilmek üzere cezai şart kabul edilmişse, aksine anlaşma olmadıkça alacaklının ancak ya akdin icrasını veya cezanın tediyesini isteyebileceği öngörülmüştür. Bu hüküm hukuki niteliğince seçimlik cezai şartı düzenlemekte olup 03.09.2005 günlü sözleşmede de açıklanan yasa maddesine uygun bir cezai şart düzenlendiği görülmektedir. O halde davacı, ya akdin ifasını ya da cezai şartın ödetilmesini isteyebilecektir....

Ancak, davalı kurumun tesis ettiği cezai işleme dayanak olan 2012 yılı SGK Özel Sağlık Hizmeti Sunucularından Sağlık Hizmeti Satın Alma Sözleşmesi'nin 11.9.8. maddesinde hastadan/hasta yakınından Kurum mevzuatına aykırı şekilde ilave ücretin alındığının tespit edilmesi halinde, ilave ücret alınan her bir hasta için fazla alınan ilave ücret bedelinin 10 (on) katı, ancak Kurum mevzuatına aykırı olarak alınan ilave ücret bedelinin ilgili kişiye iadesi durumunda uygulanacak olan cezanın yarısı oranında cezai işlem uygulanacağı düzenlenmiştir. Mahkemece, belirtilen bu hususlar üzerinde durulmamıştır...." gerekçesi ile bozulmuştur. Mahkemece, bozmaya uyulduğu belirtilerek, bilirkişi raporu dikkate alınarak davalı kurum tarafından uygulanan cezai şartın usul ve yasaya uygun olmadığı, dolayısı ile kesinti yapılan cezai şart miktarı olan 119,990,14 TL.'nin davalı kurum tarafından davacı şirkete iadesi yönünde davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafça temyiz edilmiştir....

Anılan maddenin 1. fıkrasında seçimlik şart, 2. fıkrasında ise ifaya eklenen şart düzenlenmiştir.İfaya eklenen cezai şartın düzenlendiği Türk Borçlar Kanunu'nun 179. maddesinin 2. fıkrasında; "Ceza, borcun belirlenen zaman veya yerde ifa edilmemesi durumu için kararlaştırılmışsa alacaklı, hakkından açıkça feragat etmiş veya ifayı çekincesiz olarak kabul etmiş olmadıkça, asıl borçla birlikte cezanın ifasını da isteyebilir.” hükmü mevcut olup alacaklı akdin ifası ile birlikte cezai şartın ödenmesini de talep edebilir. Davacı, eldeki davada hem ifaya eklenen cezai şart niteliğindeki tazminatı hem de davalı ile söz konusu sözleşmeyi feshederek daire satışından kaynaklı olarak davacı tarafından davalıya ödenen bedelin tahsilini istemiştir. Davacı ödemiş olduğu daire bedelini istediği dava ile sözleşmeden döndüğüne göre artık aynı sözleşmeye dayanarak davalıdan cezai şart talebinde bulunması mümkün değildir....

Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillerle ve bilirkişi raporuna göre taraflar arasında akdedilen 01.01.2007 tarihli Yetkili Servis Sözleşmesinin 8-3-3.maddesi uyarınca, servis sözleşmesinin herhangi bir nedenle fesih edilmesi halinde davalı şirketin elinde bulunan yazarkasa mührünün davacı şirkete iadesi gerektiği yine sözleşmenin 3-2.maddesinde taraflardan birinin sözleşmenin bitimine 1 ay kala yazılı ihbar da bulunmak şartıyla sözleşmeyi fesih edebileceğinin düzenlendiği ve sözleşmenin 9.maddesin de sözleşmenin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde davalının davacıya 25.000 TL cezai şart ödeyeceğinin belirtildiği, davacı şirketin sözleşme hükmüne uygun olarak 28.08.2009 tarihinde noter ihtarı ile sözleşmeyi fesih ettiği, davalının sözleşme gereği iade etmek zorunda olduğu kasa mührünü keşide edilen ihtarnameye rağmen iade etmediği, bu nedenle cezai şart ödemekle yükümlü olduğu alacağın likit bulunduğu ve davalının itirazında haksız olduğu, davalının takiple temerrüde düştüğü gerekçesiyle...

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki cezai işlemin iptali ve tahsil edilen cezai işlem bedelinin iadesi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, 6100 sayılı HMK'nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 02/06/2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi...

GEREKÇE: Dava; taraflar arasında akdedilen bayilik sözleşmesinin sona ermesi nedeniyle, davalı bayiye ariyet olarak verilen malların iadesi ile cezai şart alacağının tahsili istemine ilişkindir....