Manevi zarar, kişilik değerlerinde oluşan objektif eksilmedir. Duyulan acı, çekilen ızdırap manevi zarar değil onun görüntüsü olarak ortaya çıkabilir. Acı ve elemin manevi zarar olarak nitelendirilmesi sonucu tüzel kişileri ve bilinçsizleri; öte yandan acılarını içlerinde gizleyenleri tazminat isteme haklarından yoksun bırakmamak için yasalar, manevi tazminat verilebilecek olguları sınırlamıştır. Bunlar, kişilik değerlerinin zedelenmesi (Medeni Yasa 24), isme saldırı (Medeni Yasa 26), nişan bozulması (Medeni Yasa 121), evlenmenin feshi (Medeni Yasa 158), bedensel zarar ve ölüme neden olma (Borçlar Yasası 47) durumlarından biri ile kişilik haklarının zedelenmesidir (Borçlar Yasası 49). Bunlardan Medeni Yasa'nın 24. maddesi ile Borçlar Yasası'nın 49. maddesi daha kapsamlıdır....
Bu kapsamda, davalıların, davacı ... tarafından talep edilen 77.687,21 TL maddi tazminattan yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler göre sorumlu olacağı, bu tazminat yönüyle temerrütün davalı ... şirketi yönünden (dava tarihinden önce sigorta şirketine başvuru yapılmamış olduğundan) dava tarihi olan 13.02.2015 tarihinde, diğer davalılar yönünden kaza tarihi olan 04.09.2014 tarihinde oluşacağı, temerrüt tarihinden itibaren yasal faiz talep edilebileceği sonuç ve kanaatine ulaşılarak davacının maddi tazminat talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir. Manevi tazminat yönüyle yapılan değerlendirmede; Karayolları Trafik Kanunu'nda manevi tazminat konusunda özel bir düzenleme yapılmadığından trafik kazası nedeniyle oluşan cismani zarar nedeniyle manevi tazminat talep edilmesi halinde TBK'da manevi tazminata ilişkin hükümler uygulanacaktır....
Olay tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 56. maddesi; “Hâkim, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda, olayın özelliklerini göz önünde tutarak, zarar görene uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verebilir. Ağır bedensel zarar veya ölüm halinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebilir” şeklindedir. TBK’nun 56/2. maddesinde, ağır bedensel zarara uğrayan kişinin yakınlarının uğradıkları zararlar düzenlenmiştir. Bu gibi kimselerin, yakınlarına duygusal bağları açısından, bir yakının bedensel bütünlüğünün ihlalinde, doğrudan doğruya kendi kişilik hakkı açısından saldırıya uğradığı ve bu nedenle manevi tazminat isteyebileceği kabul edilmiştir....
Buna göre, maddi tazminat istemi yönünden, 5233 sayılı Kanun'un 2. maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendinde, kişilerin kendi kasıtları sonucunda oluşan zararların Kanun kapsamı dışında olduğu hükmü gereği dava konusu olay sebebiyle meydana gelen maddi zarar Kanun kapsamında bulunmamaktadır. Manevi tazminat istemi yönünden ise, davacının tamamen kendi kusuru ile yol açtığı zarar sebebiyle genel hükümlere göre değerlendirilen manevi tazminat isteminin de şartları oluşmamıştır. Bu itibarla, meydana gelen olayda, davacının kendi kasti / kusurlu davranışı nedeniyle yaralandığı dikkate alındığında davanın reddine karar verilmesi gerekirken, davanın kısmen kabulü, kısmen reddine ilişkin ... İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf istemlerinin kısmen kabulü, kısmen gerekçeli reddi, kısmen reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır. KARAR SONUCU : Açıklanan nedenlerle; 1....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece yapılan yargılama sonunda özetle; meydana gelen su akıtması, elektrik tesisat sorunu, küf vb. sorunlar sebebiyle davacının yaralanmadığı, bunun yanısıra davacının vücut bütünlüğüne yönelik herhangi bir fiil ve zararın meydana gelmediği, davacının su akıtması sebebiyle vücut bütünlüğünün zarar gördüğüne veya kişilik haklarının ihlale uğradığına dair bir kaydın bulunmadığı, davacının belirttiği maddi zararı dışında bir zararının bulunmadığının görüldüğü, maddi zarar kişilerde üzüntü yaratacaksa da yerleşik Yüksek Mahkeme kararları ışığında bu üzüntünün manevi tazminat gerektirmeyeceği anlaşılmakla davacının manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir....
TBK 56 md.si maddesi ise özel nitelikte bir hüküm olup Fiziki (maddi) kişilik değerlerinin yani yaşama hakkı ile vücut bütünlüğünün ihlalinden doğan hallerde manevi zararların tazminini düzenlemiş, anılan maddenin 2.fıkrasında ,ağır bedensel zarar veya ölüm halinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebileceği hüküm altına alınmıştır. Zarar görene tanınmış olan manevi tazminat hakkı kişinin sosyal, fiziksel ve duygusal kişilik değerlerinin saldırıya uğraması durumunda öngörülen bir tazminat türüdür. Amacı ise kişinin hukuka aykırı eyleminden dolayı bozulan manevi dengesinin eski haline dönüştürülmesi, kişinin duygusal olarak tatmin edilmesi zarar vereni bir daha böyle bir eylemde bulunmaktan alıkoyması gibi olguları karşıladığı bir gerçektir. Manevi Tazminat kişinin çekmiş olduğu fiziksel ve manevi acıları dindirmeyi, hafifletmeyi amaçlar. Bu tazminat bizzat yaşanan acı ve elemin karşılığıdır....
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK'nun 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda; Dava, eğlencede davalı tarafından havaya açılan ateş neticesinde davacının yaralanmasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat ilişkindir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 56. maddesi gereğince, "Hâkim, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda, olayın özelliklerini göz önünde tutarak, zarar görene uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verebilir. Ağır bedensel zarar veya ölüm hâlinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebilir." hükmü mevcuttur.(mülga 818 sayılı BK'nun 47. md.)...
lll.İNCELEME ve GEREKÇE: Dava, trafik kazası sonucu cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.Uyuşmazlık; Davalı sigorta şirketine sigortalı olan aracın sürücüsünün 26.03.2017 tarihinde meydana gelen kazada kusurlu olup olmadığı, davacının malulliyet oranı ile maluliyetten kaynaklı zararlardan davalının sorumlu olup olmadığı sorumlu ise, sorumluluk miktarına ilişkindir....
Davacı T1 kazadan dolayı yaralanan eşinin tedavi sırasında yaşadığı büyük sıkıntı, üzüntü, endişe elem ve ızdırap çekmelerinin hayatın olağan akışına uygun olduğu ve manevi zararlarının oluştuğunun kabulünün gerekeceği, acı ve elem duygularından manevi tazminat işlemi olayın oluş biçimi hak ve adalet düşüncesi, kusur durumlarına girdiği anlaşılmıştır....
Hâkimin bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı, olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutması ve buna göre manevi tazminat takdir edilmesi gerektiği açıkça ortadadır. (HGK 23/06/2004, 13/291-370) 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 56. maddesinde ; "Ağır bedensel zarar veya ölüm halinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebilir" hükmü düzenlenmiş madde metninden de anlaşıldığı üzere, haksız eylem sonucu bedensel zarar görenin yakınları yararına manevi tazminata karar verilebilmesi için, zarar görenin yaralanmasının ağır bedensel zarar niteliğinde olması gerekmektedir. Ağır bedensel zarar, kanunda tanımlanmamış olup, yaralanmanın özelliğine ve yarattığı sonuçlara göre mahkemece takdir edilecektir....
