Her ne kadar Borçlar Kanunun 246. maddesi hükmünde bağıştan rücu sebebine vakıf olunduğu günden itibaren bir sene içinde dönülebileceği (dava açılabileceği) hükme bağlanmış ise de, bir senelik zamanaşımı süresi bağışın esaslı koşulunun yerine getirilmesindeki umudun tükendiği tarihten başlar. Dava 2.8.2004 tarihinde açılarak, davalıya bağıştan rücu iradesi bu tarihte bildirildiğinden davalı da zamanaşımının daha önceki bir tarihten başladığını savunup kanıtlamadığından zamanaşımı da gerçekleşmemiştir. Bağışlamanın bir süre ile sınırlı olarak yapılmamış olması da davacının bağıştan rücu hakkını kullanmasına engel teşkil etmez. Böyle olunca bağışlamadaki davacının amacı gerçekleşmediğinden davacı koşullu bağıştan dönerek bağışlananının kendisine verilmesini isteyebilir. Mahkemece istemin açıklanan bu olgular gözetilerek hüküm altına alınması yerine yazılı bazı gerekçelerle davanın reddi doğru olmamış, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Bağıştan rücu K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık bağıştan rücuya ilişkin bulunduğuna ve davada zilyedliğe dayanılmadığına göre, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yüksek Yargıtay (1.) Hukuk Dairesine ait olmakla gereği için dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 21.09.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanların sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı ... vekili, tarafların 1994 yılında evlendiklerini, evlilik birliği içerisinde satın alınan taşınmazın paylı mülkiyet şeklinde taraflar adına tescil edildiğini, boşanma davasından sonra davalının sadakatsizliğini öğrendiğini, davalı adına kayıtlı bağış niteliğindeki 1/2 pay yönünden bağıştan rücu koşullarının gerçekleştiğini açıklayarak bağıştan rücu nedeniyle davalı adına kayıtlı payın iptali ile müvekkili adına tesciline, kabul görmemesi halinde 1/2 pay üzerindeki müvekkilinin tasfiye alacağının tespitine karar verilmesini istemiştir....
rücu koşullarının oluşup oluşmadığı oluşmuş ise hak düşürücü sürenin hangi tarihte başlayacağı hususun tespiti gerektiği, sözleşme içeriğinde bağışlamanın yüklemeli olduğuna ilişkin şart bulunmadığı ancak tanık beyanlarına göre davacının kendisine bakılması, emeklilik işlerinin tamamlanması ve ev yapılması isteği ile bağışlamayı yaptığı, tek başına yaşadığı yaşlı ve bakıma muhtaç olduğu, davalının davacı ile ilgilenmediği, ziyaretine gelip bakımı için yardımcı olmadığı, ceza davası içeriğinden anlaşıldığı üzere taş atıp yaralanmasına neden olduğu, bu hali ile kanundan doğan yükümlülüklerine önemli ölçüde aykırı davrandığı, bağıştan rücu koşullarının oluştuğu, bağıştan dönme için hak düşürücü süresinin haksız eylem tarihi olan 02/03/2015 tarihinden itibaren işletilmesi gerektiği, bu tarih itibariyle süresinde davanın açıldığı anlaşılmakla ... 6....
Satılanın değerindeki eksiklik satış bedeline çok yakın ise; alıcı ancak, sözleşmeden dönme veya satılanın ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini isteme haklarından birini kullanabilir. Bilirkişi 18/04/2022 tarihli raporu ile dosya kapsamı kül halinde değerlendirildiğinde; Dava konusu 4 adet traktör lastiğinin olumsuzluk yaratarak dördü birden deformasyona uğrayarak kullanıcının lastiklerden gereken faydayı sağlayamaması ve 9,5 aylık kullanım sürecinde belli bir süre sonrası ayıplarının ortaya çıkması nedeniyle imalata bağlı üretim kaynaklı gizli ayıp olarak nitelendirileceği, 23.09.2021 tarihinde davacı tarafından, Ankara ... Noterliği ... yevmiye sayılı ihtarnamesiyle söz konusu lastiklere ilişkin ayıp ihbarı ile sözleşmeden dönme ve bedel iadesi talebiyle davalıya ihtarda bulunulduğu sabittir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Samsun 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/325 esas, 2021/484 karar sayılı dava dosyasında verilen dava ve birleşen dava tapu iptali ve tescil (bağıştan rücu hukuksal nedeniyle)talebinin reddine karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; dava ve birleşen dava tapu iptali ve tescil (bağıştan rücu hukuksal nedeniyle) istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-ASIL VE BİRLEŞEN DAVANIN REDDİNE, " karar verilmiştir....
Bağıştan dönme (rücu), bağışlayanın tek yanlı, bağışlanana varması gereken beyanıyla geriye etkili olarak hukuki ilişkiye son veren yenilik doğurucu bir haktır. Bağışlayan koşullu veya mükellefiyetli şekilde bağışta bulunmuşsa, bağışlanandan hukuka, ahlaka aykırı veya imkansız olmadığı sürece 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 291 inci maddesi uyarınca koşul veya mükellefiyetin yerine getirilmesini isteyebilir. Haklı bir neden olmaksızın yerine getirilmemesi halinde de TBK'nin 295 inci maddesine dayanarak bağıştan dönme hakkını kullanıp verdiğini geri isteyebilir. 2. Bağış sözleşmesindeki koşul veya mükellefiyetin niteliğinin, kapsamının, yerine getirilme zamanının tam olarak tespiti büyük önem taşır. Bu itibarla, salt kullanılan sözlerin değil tarafların gerçek iradelerinin ve bağışlayanın asıl amacının ortaya çıkarılması gerekir....
HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ: TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada;Davacılar, mirasbırakanları ...’in 119 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan 14 nolu bağımsız bölümünü davalı kuruma şartname uyarınca bağış suretiyle devrettiğini, temlik sonrasında davalı kurumun şartnamedeki hükümlere aykırı hareket ettiğini, bağıştan rücu koşullarının oluştuğunu ileri sürerek, miras payları oranında tapu iptali ve tescile, aksi halde tenkise karar verilmesini istemişlerdir. Davalı, şartnameden kaynaklı yükümlülüklerin yerine getirildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.Mahkemece, iddianın ispatlandığı gerekçesiyle tapu iptali ve tescil talebinin kabulüne karar verilmiş, davalı vekilinin istinaf başvurusu üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesi tarafından 6100 sayılı HMK’nun 353/(1)-b-2 maddesi uyarınca talebin kabulü ile, ilk derece mahkemesi hükmünün ortadan kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, bağıştan rücu hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesi üzerine davalı vekili ve katılma yoluyla bir kısım davacılar vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Bilindiği üzere, bağıştan dönme (rücu) bağışlayanın tek yanlı, bağışlanana varması gereken beyanıyla geriye yürürlü (makable şamil) olarak hukuki ilişkiye son veren yenilik doğurucu bir haktır. Bağışlayan koşullu veya mükellefiyetli şekilde bağışta bulunmuşsa, bağışlanandan hukuka, ahlaka aykırı veya imkansız olmadığı sürece 818. sayılı Borçlar Kanunu'nun (BK) 241. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 291. maddesi uyarınca koşul veya mükellefiyetin yerine getirilmesini isteyebilir. Haklı bir neden olmaksızın yerine getirilmemesi halinde de BK. nin 244/3. TBK. nin 295. maddesine dayanarak bağıştan dönme hakkını kullanıp verdiğini geri isteyebilir....
in davalı 2. eşinin ısrarları üzerine 1713 ada 81 parselde bulunan 11 nolu meskeni davalıya bağışladığını, ancak ölümünden önce uzun süre yatalak hasta olan murisle davalının hiç ilgilenmediğini, bağıştan rücu koşullarının oluştuğunu, muris sağ iken davalıya karşı dava açamayacak durumda olduğunu ileri sürüp tapu kaydının iptali ile muris ...ın mirasçıları adına tescilini olmazsa tenkis istemişler, yargılama sırasında tenkis isteği tefrik edilerek ayrı esasa kaydedilmiştir. Davalı, bağıştan dönmek için bir sebep olmadığından murisin hayatta iken dava açmadığını, eşine çok iyi baktığını bildirip davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, bağıştan rücu şartlarının oluşmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Karar, davacılar vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, düşüncesi alındı....
