Dava, davacı tarafça davalıdan satın alınan aracın km'si ile oynandığı ve araca bir kısım zorunlu masraflar yapıldığı iddiasına dayalı gizli ayıp nedeniyle bedelde indirim ve tazminat istemine ilişkindir....

Mahkemece yapılması gereken iş, delil tespitinde düzenlenen rapor ve mahkemede alınan rapor inşaat mühendisi olan aynı kişi tarafından düzenlendiğinden ve itiraza uğradığından, ahşap parke konusunda uzman kişilerden oluşturulacak kurula yerinde yeniden keşif yapılarak eserdeki ayıpların ileri derecede olup olmadığını, ileri derecede ise bunun nedenlerini, eserin mevcut haliyle kabul edilip edilemeyeceğini sorup saptamak, eserin reddi gerekmiyorsa bedelde indirim icap edip etmeyeceğini ve bunun miktarını tespit etmek, eldeki davayı da bütün bunların sonucuna göre hükme bağlamak olmalıdır. Değinilen bu yönün gözardı edilmesi ve bilirkişinin yeterli olmayan raporunun hükme dayanak yapılması doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir. Kabule göre de; Borçlar Kanununun 101.maddesi gereğince muaccel bir borcun borçlusu alacaklının ihtarı ile direngen hale gelir. Davacı, davalılara gönderdiği 25.07.2005 tarihli ihtarnamesinde alacağını talep etmiştir....

Ancak, satılanda olağan bir gözden geçirme ile meydana çıkarılamayacak bir ayıp bulunması halinde, bu ayıp sonradan meydana çıkarsa, bu durumu da hemen satıcıya bildirmediği takdirde yine satılanı bu ayıp ile birlikte kabul etmiş sayılır. O halde, gizli ayıpların, dava zamanaşımı süresi içinde ve ayıp ortaya çıktıktan sonra hemen (dürüstlük kuralına uygun olan en kısa sürede), ihbar edilmesi; ayıbın açık mı, yoksa gizli mi olduğunun tayininde ise, ortalama (vasat) bir tüketicinin bilgisinin dikkate alınması, gerekmektedir. TBK 223. öngörülen süre içinde ihbar edilmeyen ayıplar için dava açılamaz....

Dava konusu olan davacı tarafça icra takibine ve davaya konu edilen 68.064,74 TL tutar davalının ayıp iddiasına konu ettiği kalıplar ile ilgili olup; bu davadaki asıl meselenin ayıp iddiasının incelenmesi olduğu anlaşılmaktadır....

Mahkemece davalının ayıp ihbarında bulunup bulunmadığı, ihbarda bulunmuşsa süresinde olup olmadığı araştırılmadan süresinde ayıp ihbarı yapılmışsa bilirkişiden sistemin ayıplı olup olmadığı ve niteliği konusunda rapor alınmadan, bu konularda değerlendirme yapılmadan hüküm kurulması doğru olmamıştır. Yapılacak iş, öncelikle davalı iş sahibine süresinde ayıp ihbarında bulunduğunu kanıtlaması için imkân tanınmasından, bu konuda davalı tanıklarının dinlenmelerinden, ayıp ihbarının yapıldığı ve süresinde olduğu kanıtlandığı takdirde, konunun uzmanı bilirkişiyle yerinde keşif yapılarak ve kurulan sistem çalıştırılarak, sistemde ayıp bulunup bulunmadığının, ayıp sözkonusuysa eserin tamamen reddini mi, yoksa bedelde indirimi mi gerektireceğinin belirlenmesinden, tespit dosyası ve mahkemece alıan rapor arasındaki iş bedeli yönünden olan çelişki de giderilerek, sonucuna göre değerlendirme yapılıp karar verilmesinden ibarettir. Kararın bu nedenlerle bozulması gerekmiştir....

İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI : "Davanın kabulüne, Ayıp oranında indirim tutarı olan 16.000,00- TL' sının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine," karar verildiği anlaşılmıştır....

Davacı tarafından yaptırılan tespit neticesinde düzenlenen bilirkişi raporu, davalı tarafça dosyaya sunulan rapor ile mahkememizde aldırılan bilirkişi raporları ile makinenin ayıplı olduğu sabittir. Her ne kadar davacı yetkisiz müdahale nedeni ile ayıbın doğduğunu iddia etmiş ise de, tespit tarihi, davalı çalışanları tarafından tutulan tutanaklar ve anık anlatımları ile davacının bu yönde ispata elverişli delil sunamamış olması gözetilerek bu savunmaya itibar edilmemiştir. Malın ayıplı teslimi nedeni ile bilirkişilerce ayıp nedeni ile indirim oranları hesaplanmış, davalı tarafından tamire ilişkin yapılacak masraflar da belirlenmiştir. Raporlar genel olarak birbiri ile aynı doğrultuda olmakla birlikte hesaplamalarda farklılıklar bulunmaktadır....

Davacı 03/05/2012 tarihinde satın aldığı, evin ayıplı olduğunun 5.10.2016 tarihli belediye tutanağı ve encümen kararı ile ortaya çıktığını belirterek bedelden indirim talep etmiş, davalı ise öncesinden beri binada kiracı olan davacının durumu bildiğini, satın almadan itibaren 5 yıllık sürenin geçtiğini savunmuştur. Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6098 Sayılı TBK.’nun bu konudaki 223. maddesine göre, (818 sayılı BK'nun 198.maddesi) alıcı, teslim aldığı malı işlerin olağan akışına göre, imkân bulunur bulunmaz gözden geçirmek ve satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp gördüğü zaman bunu satıcıya uygun süre içinde ihbar etmekle yükümlüdür. Bunu ihmal ettiği takdirde, satılanı kabul etmiş sayılır. Ancak, satılanda olağan bir gözden geçirme ile meydana çıkarılamayacak bir ayıp bulunması halinde, bu ayıp sonradan meydana çıkarsa, bu durumu da hemen satıcıya bildirmediği takdirde yine satılanı bu ayıp ile birlikte kabul etmiş sayılır....

Başka bir ifade ile satılanın, tarafların kararlaştırdıkları satış bedeli gözetilmeksizin, satış tarihi itibariyle gerçek ayıpsız rayiç değeri ile ayıplı haldeki rayiç değeri ayrı ayrı belirlenerek, bu iki değerin birbirine bölünmesi suretiyle elde edilecek oran, satış bedeline uygulanmaktadır. Yargıtay 3.Hukuk Dairesinin 09/02/2021 tarih, 2020/5001 esas ve 2021/1102 karar sayılı ilamı. Somut durumda, davacı davalıdan satın aldığı aracın kilometresinin düşürüldüğü ve eksper raporunda bu durumun bildirilmediği iddiası ile ve ayıp oranında indirim istemi ile eldeki davayı açmıştır....

Davacı tarafça ayıp nedeniyle seçimlik hakkı ayıp oranında bedelde indirim şeklinde kullanılmış ve ilk derece mahkemesince aldırılan 08/10/2021 tarihli rapor hükme esas alınarak dava neticelendirilmiş ise de; alınan rapor denetime elverişli olmadığı gibi rapordaki değerler aracın satım tarihindeki değerleri olmayıp güncel değerlerine ilişkin olduğundan hesaplama yöntemi de yanlıştır. Bu halde; ilk derece mahkemesince; satıma konu aracın marka model ve durumuna göre satım tarihindeki 100.264 km de olan araç bedeli ile 166395 km deki araç bedeli belirlenmek suretiyle nispi metod yöntemi ne göre satış bedel de indirim miktarı belirlenerek hüküm altına alınması gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle, davalılar vekillerinin istinaf başvurularının kabulüne, 6100 Sayılı HMK'nın 353/1- a-6. maddesi uyarınca kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....