KARŞI OY (XX): Bir maddi zararın giderilmesine yönelik açılan tam yargı davalarında, tazminat kişinin mal varlığındaki zararın oluştuğu an itibariyle karşılanması gerektiğinden, istenilecek olan tazminatın gecikerek ödenmesi nedeniyle para değerinde enflasyondan dolayı meydana gelebilecek azalmayı karşılamaya yönelik olarak faize hükmedilmelidir. Maddi zararlar, mal varlığında meydana gelen ve para ile değerlendirilebilen bir azalmayı ifade ettiklerinden, bu azalma miktarının idare tarafından telafi edilmediği süre içinde ayrıca enflasyon nedeni ile de kayba uğrayacağı açıktır. Manevi zararlar ise, mal varlığında meydana gelen somut bir azalma olmayıp, kişinin manevi varlığında ortaya çıkan olumsuzluklar olduğundan, manevi tazminat değerinin yargılama sonucu para olarak belirlenmesi zarara uğrayanı tatmin ve de bu zararın meydana getireni cezalandırma aracı olarak kullanılmasından kaynaklanmaktadır....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ağır Ceza Mahkemesi Dava : Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat Hüküm : Davacının tazminat talebinin kısmen kabulü ile 4.389,04TL maddi, 4.000 TL manevi tazminatın davalı Hazineden alınarak davacıya verilmesine Davacının tazminat talebinin kısmen kabulüne ilişkin hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü: Haksız ekonomik çıkar sağlamak amacıyla suç örgütü kurmak, yönetmek, nitelikli yağma, tehdit, kasten öldürmeye teşebbüs, rüşvet, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama, dolandırıcılık, mühür bozma suçlarından 03.02.2012-28.08.2012 tarihleri arasında 207 gün tutuklu kalıp beraat eden davacının 10.000 TL maddi, 50.000 TL manevi tazminat talebine ilişkin davada yerel mahkemece 4.389,04 TL maddi, 4.000 TL manevi tazminatın davalı Hazineden alınarak davacıya ödenmesine hükmedilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir....
Davaya konu haksız eylem, davacının aracının ve ev eşyalarının zarar görmesi şeklinde gerçekleşmiştir. Kural olarak, mala verilen zararlar nedeniyle manevi tazminat istenilemez. Gerek BK’nın 49. maddesi (TBK'nın 58. maddesi) ve gerekse MK’nın 24. maddesinde, kişilik haklarının zarara uğratılması durumunda manevi tazminat istenilebileceği düzenlenmiştir. Bu düzenlemeler, mal varlığına ilişkin zararları içermez. Şüphesiz, mal varlığına yönelik eylemler de, kişiyi az veya çok üzüntüye düşürebilir. Ancak, böyle bir nedenden kaynaklanan ihlaller, manevi tazminat yolu ile giderim kapsamında düşünülemez. Mahkemece, manevi tazminat isteminin reddi yerine; kısmen kabulüne karar verilmiş olması doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir....
Mahkemece, davalılar ..., ... ve ... mirasçıları ..., ... ve ... yönünden davanın husumet nedeniyle reddine, davalılar ... ve ... yönünden davanın reddine, davalı ... yönünden maddi tazminat isteminin kısmen kabulüne, davacının manevi tazminat isteminin reddine karar verilmiş; hüküm davacı vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir....
haciz şerhi konulmasını, davanın kabulü ile davanın belirsiz alacak niteliğinde bulunması nedeniyle müvekkilinin uğradığı zararların biraz olsun tazmini gayesiyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 100-TL. maddi ve 20.000,00-TL. manevi olmak üzere toplam 20.100,00-TL tazminatın davalıdan tahsilini, maddi ve manevi tazminat alacaklarına davalının haksız eylemi müvekkili aleyhine yapılan delil tespiti tarihinden itibaren ticari faiz işletilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davacı tarafından, yapılan maddi zarar hesabının hakkaniyete uygun olmadığı ve gerçek zararlarının karşılanmadığı iddiasıyla Bitlis Valiliği Zarar Tespit Komisyonu Başkanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptali ile uğranıldığı ileri sürülen zararlara karşılık maddi ve manevi tazminat ödenmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır. ......
Davacı tarafından, yapılan maddi zarar hesabının hakkaniyete uygun olmadığı ve gerçek zararlarının karşılanmadığı iddiasıyla Bitlis Valiliği Zarar Tespit Komisyonu Başkanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptali ile uğranıldığı ileri sürülen zararlara karşılık maddi ve manevi tazminat ödenmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır. ......
Davacı tarafından maddi ve manevi tazminat talebi ile dava açılırken mal rejiminin tasfiyesine dair 5.000.00 TL değer gösterilmek sureti ile de dava açılmış, davacı tarafından dava açılırken 31,40 TL başvurma harcı ile 85.30 TL peşin harç yatırılmıştır. Yatırılan peşin harç 5.000,00 TL değer üzerinden açılan mal rejiminin tasfiyesine dair davaya aittir. Ayrıca mal rejiminin tasfiyesine ilişkin dava bu dosyadan tefrik edilmiştir. Dava açılırken yatırılan başvuru harcı dava dilekçesindeki tüm talepleri kapsar. Davacının mal rejiminin tasfiyesi ile boşanma davasının fer'isi olan maddi ve manevi tazminata ilişkin talepler ayrı ayrı nispi harca tabidir. Mal rejiminin tasfiyesine ilişkin nispi harç yatırılmıştır. Açılan bu davada, davacı tarafından talep edilen maddi tazminat miktarı 20.000,00 TL, manevi tazminat miktarı 100.000,00 TL olup, yatırılması gereken peşin nispi harç miktarı 2.049,30 TL'dir....
Maddi zararlar, mal varlığında meydana gelen ve para ile değerlendirilebilen bir azalmayı ifade ettiklerinden, bu azalma miktarının idare tarafından telafi edilmediği süre içinde ayrıca enflasyon nedeni ile de kayba uğrayacağı açıktır. Manevi zararlar ise, mal varlığında meydana gelen somut bir azalma olmayıp, kişinin manevi varlığında ortaya çıkan olumsuzluklar olduğundan, manevi tazminat değerinin yargılama sonucu para olarak belirlenmesi zarara uğrayanı tatmin ve de bu zararın meydana getireni cezalandırma aracı olarak kullanılmasından kaynaklanmaktadır. Bu itibarla, ilk defa yargı kararıyla para olarak değerlendirilebilen bir manevi tazminatın önceden davalı idarece belirlenmesi ve de ödenmesinin mümkün olmaması nedeniyle, ödemede gecikmeden bahsedilemeyeceği gibi, manevi tazminat, esasen bütün hususlar dikkate alınarak "takdiren" belirlendiğinden manevi tazminata faiz uygulanmaması gerektiği oyuyla kararın bu kısmına katılmıyorum....
İdari Dava Dairesi … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla istinaf başvurusunun kabulü, mahkeme kararının kaldırılması, dosyanın mahkemesine gönderilmesi üzerine, davacının maddi ve manevi tazminat isteminin kısmen kabulü, 103.175,82 TL maddi ve 10.000,00-TL manevi tazminatın dava tarihi olan 23.10.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte … Belediye Başkanlığı, … Bakanlığı ve … Büyükşehir Belediye Başkanlığı'ndan eşit oranda alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin 56.824,18-TL maddi tazminat ile 20.000-TL manevi tazminat isteminin reddi yolundaki ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan davalı idarelerin istinaf başvurularının reddine, 103.175,82.-TL maddi ve 10.000,00.-TL manevi olmak üzere toplam 113.175,82.-TL zararın % 60 kusur oranına isabet eden 67.905,49-TL’sinin … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca, % 30 kusur oranına isabet eden 33.952,75....
