a) Uyuşmazlığın yargı önüne gelmesi nedeniyle işverenin malzemeli ve salt işçilikli ödemeleri de gözetilerek gerçek bir asgari işçilik uygulaması yapılması gerekeceğinden, bu aşamadan sonra asgari işçilik oranının % 25 eksiği ile nazara alınması mümkün olmadığı halde bilirkişinin % 10 asgari işçilik oranının % 25 eksiği olan % 7,5 oranı üzerinden fark işçilik hesabı yapması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. b) Bilirkişi kurulunun, “ilişiksizlik belgesi” raporunda bahsi geçen faturaları ve ticari defterleri inceleyerek, tespit edilecek malzemeli ve salt işçilik faturalarının her birisinin hangi gerekçe ile malzemeli veya salt işçilikli faturası olarak kabul edildiğini veya kabul edilmediğini açıklayan, denetime elverişli ve doyurucu rapor sunması gerektiği gözetilmeden bu hususlara dair sağlıklı inceleme ve araştırma yapılmadan sunulan bilirkişi raporu doğrultusunda hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir....
İlk derece mahkemesi tarafından davanın reddine dair verilen kararın, Dairemizin 2019/1091 E - 2020/177 K sayılı kararı ile 08.11.2013 tarih ve 3168 sayılı asgari İşçilik Tespit Komisyonu karar tutanağı ve asgari işçilik oranı tespitine ilişkin hesap cetvelinin dosyaya kazandırılması, faturaların incelenebilmesi için Hukuk Muhakemeleri Yasasının 266. maddesine göre asgari işçiliği teknik usullerle saptamasını bilen bir hukukçu, serbest muhasebeci/mali müşavir bilirkişi (veya yeminli mali müşavir) ve asgari işçilik incelemesine konu iş (sektör) konusunda bilgi sahibi bir bilirkişi olmak üzere üç kişilik bilirkişi kurulundan açıklayıcı ve denetime elverişli rapor alınması, belirtilen ilkeler çerçevesinde araştırma yapılması gerekçesiyle ortadan kaldırılmasına karar verilmiştir....
Asgari işçilik uygulamasına dair uyuşmazlıkların sağlıklı çözümü için kayıt ve defterler üzerinde inceleme yapılması, faturaların doğruluğunun ve niteliğinin belirlenmesi, incelemeye konu işin (sektörün) özelliklerine göre işçilik miktarının ve asgari işçilik oranının tespiti gerekir. Bu hususların incelenmesi ise özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden; HMK'nın 266. Maddesine göre asgari işçiliği teknik usullerle saptamasını bilen bir hukukçu, serbest muhasebeci mali müşavir bilirkişi (veya yeminli mali müşavir) ve asgari işçilik incelemesine konu iş (sektör) konusunda bilgi sahibi olmak üzere üç kişilik bilirkişi kurulundan açıklayıcı ve denetime elverişli rapor alınmalıdır....
Bilirkişi kurulunca hazırlanan raporda inşaatın başlangıç tarihinden önce veya bitiş tarihinden sonra düzenlenen faturaların hangi nedenlerle değerlendirmeye esas alındığı davacı işyeri ve faturayı düzenleyen işyerlerinin defter, belge ve kayıtları incelenerek açıklanmadığından bilirkişi raporu yetersiz olup mahkemece bilirkişi kurulundan bu konularda denetime elverişli ve açıklayıcı ek rapor alınmadan hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. c) Asgari işçilik uygulamasında yalnızca malzemeli işçilik ve salt işçilik faturaları ve fatura bedelinin de KDV hariç kısmı dikkate alınır. Asgari işçilik incelemesinde dikkate alınacak faturada mutlaka işçilik faaliyeti bulunmalıdır. Fatura salt işçilikli veya malzemeli işçilikli olabilir ise de içeriğinde işçilik bulunmayan ve yalnızca malzeme satışına ilişkin faturanın asgari işçilik incelemesi bakımından herhangi bir kıymeti bulunmamaktadır....
B.İstinaf Sebepleri: 1.Davalı Vekilinin İstinaf Sebepleri ihale konusu işe uygulanacak asgari işçilik oranının Resmi Gazete'de yayınlanan listede yer almaması nedeniyle Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca %20 olarak belirlendiği, idarenin bu işlemine karşı idari yargı yoluna başvurularak iptal kararı alınmadıkça Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca belirlenmiş bir işçilik oranının işi yüklenenler tarafından değiştirilmesi ve yorum yolu ile takdiri indirim yapılarak farklı bir oran uygulanmasının mümkün olmadığı, Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca belirlenmiş bir orana itiraz edildiği, itirazın idari yargıda yapılması gerektiği, davacının ... Büyükşehir Belediyesiyle ihale sonucu yüklenmiş olduğu işin, katı atık depolama sahalarının işletilmesine ilişkin olduğu, kurum tarafından ......
AŞ'nin sigortalılarınca yapıldığı, işverenin geçici mahiyetteki ... sicil sayılı işyerinden herhangi bir işçilik bildirmediği, Kurum müfettişince yapılan asgari işçilik incelemesi sonucu düzenlenen 29.05.2006 tarih ve ... sayılı rapora göre işverenin işçilik içeren fatura sunmadığı, hakediş tutarının 506.589,82 TL olduğu, alt işveren İTAŞ İnşaat ... ve ... AŞ'nin 16.442,76 TL işçilik bildiriminde bulunduğu, % 20 asgari işçilik oranı üzerinden 84.875,20 TL eksik işçilik bildirildiğinin tespit edildiği, % 34,50 prim oranı üzerinden hesaplanan 29.282,98 TL prim, 33.751,78 TL gecikme zammı ve 531,67 TL icradan sonra işleyen gecikme zammı olmak üzere toplam 63.574,43 TL nin ödeme emri tebliği üzerine ihtirazı kayıtla 29.11.2007 günü ödenerek süresinde eldeki davanın açıldığı anlaşılmaktadır....
Kuruma, yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığının araştırılmasına ilişkin yöntem, işin yürütümü için gerekli olan asgari işçilik miktarının tespitinde ve Kuruma yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığının araştırılmasında dikkate alınacak asgari işçilik oranlarının saptanması ve asgari işçilik oranlarına vaki itirazların incelenerek karar bağlanması amacıyla Kurum bünyesinde; Kurum teknik elemanlarından beş kişi, Yönetim Kurulunda temsil edilen işçi ve işveren konfederasyonlarınca görevlendirilecek iki teknik eleman olmak üzere toplam yedi kişiden oluşan Asgari İşçilik Tespit Komisyonu kurulmuştur.Kurum Yönetim Kurulu kararı ile birden çok Asgari İşçilik Tespit Komisyonu kurulabilir. Asgari İşçilik Tespit Komisyonunun çalışma usul ve esasları ile işçi ve işveren konfederasyonlarınca görevlendirilecek teknik elemanlara, komisyona katılan Kurum teknik elemanlarının yararlandığı tutarda ek ödeme yapılmasıyla ilgili hususlar yönetmelikle belirlenir." hükmü yer almaktadır....
Somut olayda, bilirkişiler tarafından sunulan raporda asgari işçilik oranının % 13 olduğu belirtilmiş ise de SGK Sigorta Primleri Daire Başkanlığının asgari işçilik oranını % 30 olarak belirleyen 12.02.2008 günlü kararının dayanağı belge ve bilgiler getirtilmediğinden Kurumun asgari işçilik oranını hangi verilere göre belirlediği ve asgari işçilik oranını belirleyen karardaki saptamaların da hangi nedenlerle yerinde olmadığı açıklanmamıştır....
Kuruma, yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığının araştırılmasında dikkate alınacak asgari işçilik oranlarının saptanması amacıyla oluşturulan Asgari İşçilik Tespit Komisyonu tarafından belirlenmiş olan asgari işçilik değerleri, malzeme, işçilik, kar ve işin yürütülmesinde etken diğer unsurların, konuya ilişkin düzenlemeler ışığındaki hesaplamaya dayalı olarak belirli orandaki ifadesi olup; Kurum tarafından uygulanan işçilik oranının ihale konusu işin sıralanan unsurları yönünden uygunluk göstermediğinin ileri sürülmesi olanağı da bulunduğundan, böylesi durumlarda, ihaleye ilişkin tüm belgeler getirtilerek, istihkakı oluşturan kalemler, kar payı, ihale indirimi, işin yapımında kullanılan teknoloji, genel ve yöresel rayiçler ile özellikle ihale konusu işin, asgari işçilik tespitine dayanak alınan verilerden uzaklaşan yönlerini ortaya koymak ve işin yapımında ileri teknoloji kullanılması nedeniyle o iş için Kurumca belirlenen asgari işçilik oranından daha düşük işçilik oranı gerçekleştiği...
Uyuşmazlık, uzlaşma talebinin 5510 sayılı Kanun'un Kanun'un 85.maddesinin 9 uncu fıkrasına göre süresinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. 506 sayılı Kanun'da ve 16.06.2006 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5510 sayılı Kanun'un ilk halinde uzlaşma kurumu bulunmamaktaydı. 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun'un 49.maddesi ile 5510 sayılı Kanun'un 85.maddesine eklenen 9'uncu ve 10'uncu fıkralar ile uzlaşma kurumu Kanun'daki yerini almış ve madde başlığı da "Asgari işçilik uygulaması" iken "Asgari işçilik uygulaması ve uzlaşma" olarak değiştirilmiştir. 5510 sayılı Kanun'un yanında ......
