İSTİNAF NEDENLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : HMK'nun 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde; Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi, tapu iptali ve tescil ile dava konusu taşınmazdaki haciz ipotek ve tüm takyidatların kaldırılması istemine ilişkindir. Dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan BK'nın 355. (TBK'nın 470. vd.) maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinin bir türü olan “arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi”, iş sahibinin bir arsanın muayyen bir payının bedel olarak devri veya devri taahhüdü karşılığında, yüklenicinin bir inşa (yapı) eseri meydana getirmeyi taahhüt ettiği, iki tarafa borç yükleyen, ivazlı, çift tipli bir karma sözleşmedir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi:Asliye Hukuk Mahkemesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... , ... ve ... vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Asıl ve birleşen davalar, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin geriye etkili feshi sonucu yüklenici tarafından devedilen tapu paylarının iptâl ve tescili istemine ilişkindir. Mahkemece davaların birleştirilerek yapılan yargılaması sonucunda asıl ve birleşen davalarda ... İnş. San. ve Tic. Ltd....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, taraflar arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, davalı yüklenicinin süresinde inşaatı teslim etmediğini ileri sürerek, gecikme tazminatının tahsilini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, tüm dosya kapsamından, davalının süresinde bağımsız bölümleri teslim etmediği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Karar, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. 1) Dava, taraflar arasındaki 28.07.1997 günlü düzenleme şeklindeki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Dava, 05.05.2010 tarihli Düzenleme Şeklinde Kat Karşılığı İnşaat ve Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesinin feshi ve ........1998 tarihli ek sözleşmenin yürürlük kazandığının tespitine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir. Dava dilekçesinde, taraflar arasında akdedilen 05/05/2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile ... .... Noterliğince düzenlenen .../.../1998 tarih ve ... yevmiye numaralı ek sözleşme hükümlerinin yürürlülük kazandığının tespiti istenmiştir....
- KARAR - Davacılar vekili, müvekkillerinin murisi ile davalı yüklenici ... arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca, arsa sahibine ait dairelerin sözleşmede belirlenen sürede teslim edilmediğini, yüklenicinin, kaçak ve ruhsatsız inşaat yaptığından sözleşmenin ifasının mümkün olmadığını, arsa payının müvekkillerince yükleniciye devredildiğini, diğer davalıların da yükleniciden arsa payı satın aldıklarını ileri sürerek, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine, yüklenici ve diğer davalıların tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında müvekkilleri adına tesciline, kaçak yapının kal'ine, davalıların taşınmaza vak'i müdahalelerinin men'ine ve taşınmazdan tahliyelerine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Dava konusu arsa üzerine herhangi bir inşaat yapılmadığına göre yüklenicinin bu arsadan devraldığı paya malik olması mümkün olmadığı gibi, kendisinden pay satın alanların da herhangi bir kazanımda bulunmaları mümkün değildir. Davalı ... da yükleniciden satın alan ...’den üzerinde herhangi bir inşaat bulunmayan payı satın aldığına göre iyiniyetli kabul edilmesi mümkün değildir. Bu durumda mahkemece kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshedildiği de dikkate alınmak suretiyle davalı ... hakkında açılan tapu iptâli ve tescil davasının da kabulü yerine, yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın davacılar yararına BOZULMASINA, 625,00 TL vekâlet ücretinin davalı ...’dan alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davacılara verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine, 02.12.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Sözleşmenin geçerli olarak kurulduğu ve davaya fesih davası olarak devam edildiği takdirde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin arsa sahipleri tarafından haklı olarak feshedildiğinin kabul edilmesi halinde arsa sahibi davacı menfi ve müspet zarar talep edebilecektir. Sözleşmenin geçersizliğinin tespiti halinde ise taraflar karşılıklı olarak verdiklerini geri alacaklarından davacı arsa sahibi sadece yüklenicinin mal varlığında artı değer sağlayan bir işlemi varsa bu işlemin bedelini talep edebileceği her iki inceleme neticesinde verilen kararların mahkememiz dosyası açısından beklenmesinin usul ekonomisi ve adil yargılanma ilkesi gereğince faydasız olacaktır....
Örneğin, ayni hak kazanan kişiyle yakın bir ilişkinin bulunması, malın el değiştirmesinin kıssa sürede olması veya düşük bir bedelle el değiştirmesi durumlarında iyiniyet iddiasında bulunulamayacağı karine olarak kabul edilebilir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, bünyesinde gayrimenkul satış vaadi ve eser sözleşmesini barındıran bir sözleşmedir. Bu sözleşmede arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek; yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde ise yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmek ile yükümlüdür. Sözleşmenin diğer tarafı olan yüklenicinin edim borcu ise sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmektir. Aynı zamanda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir. Ani edimli sözleşmenin kural olarak geriye etkili feshi ve tasfiyesi mümkündür. Geriye etkili fesihte sözleşmenin tarafları verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler....
İlk derece mahkemesince; "…Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil davası ile ipotek ve hacizlerin kaldırılması talebine ilişkindir. Balıkesir 1. Noterliği'nin 25/05/2018 tarih 01606 yevmiye sayılı "Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin" davacı ile davalı T5 San.ve Tic. Ltd....
Noterliği’nce doğrudan düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklendiği edimini davalı yerine getirmediğinden “borçlu temerrüdüne” düştüğünü ileri sürerek; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin geriye etkili olarak feshine karar verilmesini istemiştir. 02.09.2004 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin konusu, 20, 2 ve 10 numaralı parsellerdir. 01.11.2006 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin konusu ise, sadece 20 numaralı parseldir. Bu sözleşmede 02.09.2004 tarihli sözleşmedeki şartların geçerli olacağı açıklanmış ise de; 2 ve 10 numaralı parseller hakkındaki 02.09.2004 tarihli ilk sözleşme arsa sahibi ... ile yüklenici ... tarafından fesih olunmuştur. Davacılar, arsa sahibi ...’in mirasçıları olup; tüm mirasçılar ile yüklenici ... arasında ... 4. Noterliği’nce doğrudan düzenlenen 18.07.2008 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, sadece 20 numaralı parsel üzerine sözleşmedeki koşullarla inşaat yapılması için imzalanmıştır....
