Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde; BK'nın 61 ve izleyen maddeleri gereğince ve “haksız iktisap kuralları” uyarınca, taraflar birbirlerine verdiklerinin iadesini ve bu kapsamda karşılıklı olarak mal varlıklarına kattıklarının geri verilmesini isteyebilirler. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin “geriye etkili sonuç doğurur” şekilde feshine dair verilen mahkeme kararının kesinleştiği tarih itibariyle taraflar yararına haksız iktisap gerçekleşmiş olur. Bu hukuksal nedenle somut olayda davacı yüklenici tarafından yasal şekilde yapılan inşaatın ya da inşaat kısmının bedelinin uzman bilirkişi kurulu aracılığıyla yerinde keşif yapılmak suretiyle serbest piyasa rayiçlerine göre yanlar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine ilişkin mahkeme kararının kesinleştiği tarih olan 22.11.2001 tarihi itibariyle belirlenmesi gerekir....
Diğer taraftan, yüklenici arsa sahibine karşı edimini tamamen veya kısmen yerine getirmeden kazanacağı şahsi hakkı üçüncü kişiye (davacıya) temlik etmişse, üçüncü kişi (davacı) Türk Borçlar Kanununun 97. maddesi hükmünden yararlanma hakkı bulunan arsa sahibini ifaya zorlayamaz. Yapılan bu genel açıklamalardan sonra, somut olaya gelince; 16.04.1979 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi için açılan ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/251 Esas sayılı davasında davanın reddine karar verildiği ve kararın kesinleştiği anlaşılmış olup, davaya konu kat karşılığı inşaat sözleşmesi halen ayaktadır. Öte yandan; mahallinde yapılan 09.12.2013 tarihli keşif sonrasında sunulan teknik bilirkişi raporunda kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile yapılması planlanan iş ve işlemlerin tamamlanma oranının %83,10 olduğu anlaşılmaktadır. Bunlarla beraber; davacı vekili yargılama sırasında, yüklenicinin arsa sahibi aleyhine ... ....
, davacı yüklenicinin edimini yerine getirmediğini, davacının kendisine devredilen arsa hisselerini üçüncü kişilere devrettiğini, bu kez sanki bedel karşılığı eser sözleşmesi akdetmiş gibi bina bedeli için eldeki davayı ikame ettiğini, davacının arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümlerine aykırı davranması nedeniyle Konya 3....
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; dava konusu sözleşmenin davacı ve paydaş olan diğer arsa malikleri ile akdedildiğini, TMK'nın 692. maddesi gereği sözleşmenin feshi konusunda paydaşların tamamının rızası gerektiği, ... bu fesih davasında taraf olmayan arsa malikleri bulunduğu, diğer paydaşların davaya rızalarının alınması için verilen kesin süreye rağmen diğer maliklerin muvaffakatlarının alınamadığı gerekçesiyle, zorunlu dava arkadaşlarının davada yer almaması nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ve yüklenici adına olan tapu kaydının iptali ile davacı adına tescili istemine ilişkindir. Davacı, ........2011 tarihli düzenleme şeklinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde imzası bulunan arsa maliklerinden yalnızca biridir. Sözleşme konusu taşınmaz, pay sahibi olan birden fazla malik adına kayıtlı iken dava konusu sözleşme tanzim edilmiştir....
Davadaki istemin dayanağı, davalı yüklenici ile dava dışı arsa sahipleri arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve yüklenicinin davacıya şahsi hakkını devretmesine ilişkin “alacağın temliki” (alacağın devri) sözleşmesidir. Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yükleniciden, sözleşmede ona bırakılması kararlaştırılan bağımsız bölümü temlik alan üçüncü kişinin (davacının) arsa sahibini (borçluyu) ifaya zorlayabilmesi için bazı koşulların varlığı gerekir. Borçlar Kanununun 167. maddesi gereğince; “Borçlu, temlike vakıf olduğu zaman; temlik edene karşı haiz olduğu defileri, temellük edene karşı dahi dermeyan edebilir.” Buna göre temliki öğrenen arsa sahibi, temlik olmasaydı önceki alacaklıya (yükleniciye) karşı ne tür defiler ileri sürebilecekse, aynı defileri yeni alacaklıya (temlik alan davacıya) karşı da ileri sürebilir....
Noterliği'nin 06.08.1999 tarih ve 36286 yevmiye no'lu düzenleme şeklinde taşınmaz mal satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine karar verilmiştir. Kararı, müdahiller vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan sözleşmenin feshi istemine ilişkindir. Temyiz eden müdahiller davalı yüklenici yanında müdahil olmuş, davalı taraf hükmü temyiz etmemiş ise de, müdahiller yüklenicinin arsa sahibiyle yapmış olduğu düzenleme şeklinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olarak hakedeceği bağımsız bölümler yönünden hak sahibi olacaktır. Bu nedenle, öncelikle inşaatın sözleşme, İmar Kanunu ve mevzuatı hükümlerine uygun olarak yerine getirilip getirilmediği ve yüklenicinin sözleşme hükümlerine göre edimlerini eksiksiz yerine getirip, bağımsız bölümleri hakedip haketmediğinin belirlenmesi gerekir....
-K A R A R- Davacı vekili, davalı arsa maliki ... ile müvekkili yüklenici şirket arasında, taşınmaz mal satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, çevre parseller ile tevhit işlemi yapılabilmesi için müvekkili yükleniciye yetki verildiğini, işlemlerin yapılması aşamasında davalı arsa malikinin, sözleşmeyi feshettiğine dair ihtar yolladığını, müvekkili yüklenicinin, feshi kabul etmediğini, davalılar arasında daha sonra ayrı bir arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini ileri sürerek, arsa maliki olan davalının taşınmazı üzerindeki diğer davalı lehine olan şerhin kaldırılması ile davalılar arasında düzenlenen sözleşmenin geçersizliğinin tespiti ile iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiş; yargılama sırasında talebini yoksun kalınan kâr ve yapılan giderler için ....000,00 TL tazminatın tahsili olarak ıslah etmiştir. Davalılar vekili, davanın reddini istemiştir....
-K A R A R- Davacı vekili, müvekkili ile davalı yüklenici arasında noterde düzenleme şeklinde yapılan ....02.2007 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, inşaatın yapı ruhsatı alındığı tarihten itibaren ... yıl içerisinde bitirileceği kararlaştırıldığı halde, aradan ... yıl geçmesine rağmen, yüklenicinin, halen yapı ruhsatını almadığını ve inşaata henüz başlamadığını, kooperatifin borçları nedeniyle taşınmaz üzerine hacizlerin konulduğunu ileri sürerek, müvekkili ile davalı arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshini ve davalıya devredilen taşınmazın tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescilini talep ve dava etmiştir. Davalı temsilcisi, arsa üzerinde alt yapı çalışmalarının tamamlandığını, inşaat ruhsatı alınabilmesi için ihtiyaç duyulan paranın krediyle temini yoluna gidileceğini savunarak, davanın reddini istemiştir....
- K A R A R - Davacılar vekili, davalı ile müvekkilleri arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, davalı yüklenicinin arsa sahiplerine ait binayı yapmadığını ileri sürerek, sözleşmenin geriye etkili feshi ile menfi zararın tahsilini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından, inşaatların süresinde tamamlanmadığı gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. ...) Dava, taraflar arasında imzalanan ....04.2006 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi istemine ilişkindir. Bilindiği üzere, TMK'nun 692. maddesi gereğince, paylı taşınmaz malın özgülendiği amacın değiştirilmesi, korumanın veya olağan şekilde kullanmanın gerekli kıldığı ölçüyü aşan yapı işlerine girişilmesi olağanüstü tasarruflardan sayıldığından, oybirliği ile aksi kararlaştırılmış olmadıkça, bütün paydaşların kabulüne bağlıdır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi, tapudaki şerhin silinmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacı vekili, arsa sahibi müvekkili ile davalı arasında 2008 yılında gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığını, davalının sözleşme gereğince inşaata başlamak için hiç bir girişimde bulunmadığını ileri sürerek, gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile taşınmaz üzerindeki satış vaadi şerhinin silinmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı, davacının tapu aslını vermediği için gerekli işlemlere başlayamadığını savunarak, davanın reddini istemiştir....
