ESASTAN İNCELEME RAPOR SONUCU: Dava; eser sözleşmesinde geç teslimden kaynaklanan kira alacağı davasıdır. Taraflar arasında yapılan Adana 11. Noterliği’nin 31/01/2018 tarihli ve 03750 yevmiye numaralı Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi'nin; - İNŞAAT SÜRESİ başlıklı 10. maddesinde, yüklenicinin temel ruhsatı alımını takiben mevcut imar durumuna göre 31.03.2018 tarihine kadar inşaat ruhsatının alınması şartıyla inşaatın 12 ay içerisinde tamamlanıp arsa sahiplerine teslimi kararlaştırılmıştır. MUHTELİF ŞARTLAR başlıklı 39. maddesinde ise, inşaat ruhsatının müteahhit tarafından en geç 31/03/2018 tarihine kadar alınacağı, inşaat bitim süresinin bu tarihten itibaren 12 ay olduğu, 01/09/2018 tarihine kadar inşaat bitmezse, müteahhit firmanın arsa sahiplerine o günün rayiç bedeli üzerinden 4 adet kira bedeli ödeyeceği kararlaştırılmıştır. Davalı vekili cevap dilekçesinde, davacıların daha önce Gülbahar Enerji....Ltd. Şti. ile yapmış oldukları, Adana 11....
Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli Borçlar Kanunu'nun 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir. Temlik, alacağın ona bağlı bütün (yan ve öncelik) hakları ile birlikte devralana geçmesini sağlar ve bu işlem yapılırken borçlunun rızası alınması gerekmez. Temlik, hatta borçlunun muhalefetine rağmen geçerli olarak doğar ve hükümlerini hasıl eder....
-Taraflar arasında 6098 sayılı TBK'nın 470. ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinin kendine özgü bir türü olun arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi mevcuttur. Sözleşmede, inşaatın geç teslimi halinde gecikme tazminatı ödenmesi kararlaştırılmıştır. Bu hüküm, cezai şart niteliğinde olmayıp, TBK'nın 125/.... maddesinde yer alan seçimlik hak niteliğindedir. Sözleşmelerden kaynaklanan alacaklar yönünden ise, borçlunun TBK'nın 117. maddesi hükmü uyarınca temerrüde düşürüldüğü tarihten itibaren faiz yürütülebilir. Somut olayda kira sözleşmesi değil, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı alacak istemi bulunduğundan ve takip tarihinden önce davalının temerrüde düşürüldüğüne ilişkin dosyada herhangi bir delil bulunmadığı halde aylık kira dönemlerinin sonundan faiz uygulanmak suretiyle işlemiş faize hükmedilmesi doğru değildir. Bunun yanında, itirazın iptali davasına konu alacak yargılama sonucu tespit edilebilmiş, davalı da itirazında kısmen haklı çıkmıştır....
- KARAR - Davacı vekili, müvekkilinin, kooperatif tarafından arsa sahipleri ile yapılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine göre inşaa edilen dairelerin sıva işini yapan alt yüklenici ...'e bu işin bedeli olarak verilen dava konusu daireyi ...'den devraldığını ve yönetim kurulu kararıyla kooperatif üyeliğine kabul edildiğini, müvekkilinin tüm edimlerini yerine getirmesine rağmen davalıların dairenin tapusunu vermeye yanaşmadıkların ileri sürerek, tapuda davalılar ..., ..., ... ve .... adına kayıtlı olan bağımsız bölümün müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı kooperatif ve ... davaya cevap vermemiştir. Davalılar ..., ..., ... ve ....vekili, davalı kooperatifin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmediğini savunarak, davanın reddini istemiştir....
Mahkemece, Tüketici mahkemesi sıfatıyla yargılama yapılarak, iddia, savunma ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davacıya ait dubleks dairenin çatısının davalı tarafından kusurlu imal edildiği ve çıkan rüzgarda uçtuğu, dairenin içindeki kiracıya ait eşyalar ile dairenin laminant, sıva ve boyalarının zarar gördüğü, çatının davacı tarafından tamir edildiği iddiasının ispatlanamadığı gibi kira kaybına uğradığı iddiasının da ispatlanamadığı, davacının sadece laminantlarda oluşan hasar bedeli 350,00 TL, sıva ve boya bakımı masrafı 500,00 TL'yi talep edebileceği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. 1-Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı kusurlu imalat nedeniyle hasar bedeli ve yoksun kalınan kira kaybı istemlerine ilişkindir....
Davalılar vekili, yüklenicinin sözleşmede kararlaştırılan edimlerini yerine getirmediğini, taşınmazın sözleşme uyarınca ... parçaya ifrazı gerekirken ... parçaya ifraz edilerek arsa maliklerine daha az yer verildiğini, sözleşmede arsa sahiplerine isabet edecek dairelerin kur'a sonucu belirleneceğine ilişkin hüküm bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davacı şirket ile aralarında davacılar, davalılar ve dava dışı kişilerin bulunduğu arsa malikleri arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiği, yüklenicinin edimini sözleşmeye uygun şekilde yerine getirmediği, arsa maliklerine ait olacak 80 daireden 44 tanesinin yapı kullanım izin belgesinin alındığını gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir. ...-Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir....
Noterliği’nde imzalanan 30.11.2011 gün, 23579 yevmiye nolu Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmenin inşaat süresi ve gecikme tazminatı başlıklı 9. maddesinin 5. bendinde, inşaatın süresinde bitirilip teslim edilmemesi halinde teslim edileceği tarihe kadar müteahhit, arsa sahiplerine düşecek her bir bağımsız bölüm için 1.000,00 TL cezai şart ve yine arsa sahiplerine düşecek her bir bağımsız bölüm için ayrı ayrı rayiç kira bedelini ödemeyi kabul ve taahhüt etmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan yoksun kalınan kira bedeline ilişkin olup, yerel mahkemece davanın kabulüne dair verilen kararı davalı vekilinin istinaf ettiği anlaşılmıştır. Taraflar arasındaki hukuki ilişkinin niteliği itibariyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ilişkisi olduğu, bu sözleşmeler kapsamında, davalı yüklenicinin devraldığı taşınmaz karşılığında, davacı arsa sahiplerine daire teslim etme yükümlülüğü altına girdiğinin kabulü gerekir. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi, eser sözleşmesi ile birlikte satış vaadi sözleşmesinden oluşan karma bir akit olup sözleşmeden dönülmediği sürece gecikme tazminatı veya cezai şart alacağının talep edilebileceği açıktır. Davacı taraf, daire teslim yükümlülüğüne yerine getirmeyen yüklenicinin temerrüde düştüğünü ileri sürerek, sözleşmenin 2. Maddesinde kararlaştırılan bürede teslim yapılmadığı için, rayiç kira bedelinin talep edildiği açıktır....
BK’nın 108 ve 106/III. maddesi gereğince, arsa sahipleri arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin “geriye etkili sonuç doğurur” şekilde feshinde haklı olduklarına göre; gerçekleşmiş ise menfi zararının yüklenici davalıdan tazminini isteyebilirler. Sözleşme yapılmamış veya görüşülmesine girişilmemiş bulunulsaydı uğranılmayacak olan zarar, menfi zarardır. Somut olayda da; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin konusu olan Ankara ili, Çankaya 5. Bölge, Karapınar mahallesinde bulunan 27989 ada 1 parsel numaralı taşınmazdaki üç katlı, yığma çatısı örtülü bodrumunda iki oda, mutfak, kömürlük ve banyo, birinci ve ikinci katında da aynı bölümler bulunan davacılara ait yapı, yanlar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince 10.12.2003 tarihinde yıkılmıştır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin yukarıda açıklandığı şekilde feshinden sonra arsa sahipleri ile dava dışı yüklenici arasında 15.12.2006 tarihinde ayrı bir eser sözleşmesi yapılmıştır....
Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle eser sözleşmesinin bir türü olan “kat karşılığı inşaat sözleşmesi,” diğer bir ifadeyle “arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi” ile ilgili düzenlemelere değinmekte fayda vardır. 15. Kat karşılığı inşaat sözleşmesi; bir yönüyle arsa sahibinin koşullar gerçekleştiğinde sahibi olduğu taşınmazın mülkiyetinin bir kısmını yükleniciye devretmesini öngörürken, diğer yönüyle de, yüklenicinin yapacağı inşaat bakımından arsa sahibine karşı yükümlülüklerini gösteren, tapulu taşınmazın mülkiyetinin bir kısmının devrine ilişkin vaadi ve eser sözleşmesini içeren, iki tipli-karma bir sözleşmedir. Başka bir anlatımla yüklenici yönünden inşaat yapma yükümlülüğünü, arsa sahibi yönünden ise tapuda pay intikal ettirme yükümlülüğünü içeren kat karşılığı inşaat sözleşmesi, hem inşaat yapma hem de satış vaadi sözleşmesini bünyesinde birleştiren özel bir sözleşme türüdür. 16....
