Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi gereğince yüklenicinin bedele, başka bir anlatımla sözleşmede kararlaştırılan arsa payı veya bağımsız bölümlere hak kazanabilmesi için inşaatı sözleşme ve ekleri ile tasdikli proje ve inşaat ruhsatı ile kamu düzeninden olan imar mevzuatı ve yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tamamlayıp, arsa sahiplerine teslim etmesi gerekir. İnşaat yapma borcunu yerine getirmeyen yüklenici, arsa sahibinden tapu devrini isteyemez. Taraflar arasında düzenlenen 09.02.2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde anahtar teslimi inşaat yapımı kararlaştırıldığından yapı kullanma izin belgesinin alınması da yüklenicinin yükümlülüğündedir....
Kat karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde yüklenicinin edimini süresinde yerine getirmemesi halinde arsa sahibinin gecikme tazminatını talep hakkı kanundan doğan bir hak olup (BK. madde 106/II.). istenebilecek tazminat ise gecikme sebebiyle arsa sahibinin uğradığı tüm zararlardır ve uygulamada asgari olarak gecikilen her ay için mahrum kalınan rayiç kira karşılığı bir miktar para olduğu kabul edilmektedir. Sözleşmede gecikme tazminatı belirlenmemiş olsa dahi en az aylık rayiç kira seviyesinde saptanacak gecikme tazminatının istenmesi mümkündür (BK. 96. md.). Sözleşmeye konulan maktu gecikme tazminatının amaçlarından biri de (genellikle sözleşmenin yapıldığı tarihte tatmin edici görülen) tazminat tehdidiyle yüklenicinin edimini zamanında ifaya zorlamaktır....
Asıl ve birleşen dosyada davacı yüklenici vekili, kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereği edimlerini yerine getirerek, söz konusu bağımsız bölümleri teslim tarihinden önce arsa sahiplerine teslim ettiğini, ancak payına düşen ve davalı arsa sahibinin uhdesinde bulunan 14 ve 15 nolu bağımsız bölümleri teslim etmediğini, davalılar adına kayıtlı olan bağımsız bölümlerin tapu iptal ve tesciline, olmadığı takdirde bedelinin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.Birleşen dosya davacısı arsa sahibi vekili ise yüklenicinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmediğini, teslim etmesi gereken bağımsız bölümleri süresinde teslim etmediğini, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 10.000,00 TL kira kaybı alacağının tahsilini talep etmiştir....
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tazminat talebine ilişkindir. Tapu kaydında davacı malik olarak gözükmemekte ise de teslim edilecek daireler taraflarca imzalanmış olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde belirlenmiş olup bunların teslimi de her iki tarafında kabulündedir. Tapu kaydının geçmemiş olması, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden dolayı eksik ve ayıplı işler bedelini talep etmeye engel oluşturmaz. Şu halde yapılması gereken ..., her bir eksik ve ayıplı işlerin dava tarihi itibariyle değerinin belirlenmesiyle tapu kaydının kimin üzerinde olduğuna bakılmaksızın tapudaki hissesi oranında davacı tarafından talep edilebilecek ortak alanlara isabet eden ayıp ve eksik ... bedellerinin hüküm altına alınmasıdır. Açıklanan nedenlerle yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı olarak hüküm kurulması doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir. ..........
Kararı, davalılardan yüklenici şirket ile kooperatif vekilleri temyiz etmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı yüklenicinin tüm, davalı kooperatifin aşağıdaki bent kapsımı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2- Dava, 22.06.1995 ve devamı eden tarihlerde imzalanan düzenleme şeklindeki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile ek sözleşmelere dayalı gecikme tazminatının tahsili istemine ilişkindir. Dosyada mevcut olan tüm sözleşmeler arsa sahibi ile davalı yüklenici ..... Yapı İnş. San. Ltd. Şti. arasında düzenlenmiştir. Diğer davalı S.S......Konut Yapı Kooperatifi sözleşmelerde taraf olmadığı gibi arsa sahiplerince, sözleşmenin yüklenici tarafından kooperatife devrini gösteren herhangi bir kanıt da sunulmamıştır....
Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1) Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 818 sayılı BK'nın 81. maddesine göre, karşılıklı borç yükleyen bir sözleşmenin ifasını talep eden kimse, sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadıkça kendi borcunu ifa etmedikçe karşı taraftan edimin ifasını isteyemez. Somut olayda davalı tarafça, gecikme tazminatı alacağının bulunduğu ve bu konuda dava açıldığı savunulmuş olup; mahkemece, bu alacağın talep edildiği dosya, işbu dava ile birleştirilmiş ve daha sonra tefrikine karar verilmiştir. Davalı arsa sahibinin, sözleşmeden doğan haklarını teminat altına alabilmek amacıyla elinde tuttuğu bağımsız bölümlerin, arsa sahibinin varsa gecikme tazminatı ödenmeden sözleşmeye uygun teslimi olgusunun gerçekleştiği kabul edilemeyeceğinden, davacı yüklenici tescile hak kazanamaz....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç, arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine konu işin üst düzey teknolojiyi gerektirmesi, sözleşme kapsamında taşınmaz satış vaadi ve inşaat sözleşmelerinin de bulunduğu nazara alındığında 6502 sayılı Kanunda kanun koyucunun salt kullanma ve tüketme amacına yönelik mutfak, dolap yaptırmak, araç tamiri yapmak gibi dar kapsamlı eser sözleşmelerini kastettiği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin ise bu kapsamda olmadığının kabulü gerekir. Bu durumda davaya bakmakla görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu gözetilerek, tüketici mahkemesince, HMK'nın 114/......
Dosyada yüklenici ile arsa sahipleri arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin sureti bulunmamakla birlikte dava dilekçesi içeriği, dosya kapsamı ve Erdemli Noterliği'nce düzenlenen 20.05.1997 tarih ve 5229 yevmiye nolu düzenleme şeklindeki rızai taksim sözleşmesinden davalı yüklenici şirket ile arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin davalı arsa sahibi ... ve dava dışı diğer arsa sahipleri arasında yapıldığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde arsa sahiplerinin temel borcu, üzerine bina yapılacak arsayı hukuki ayıptan ari olarak yükleniciye teslim etmek, yüklenicinin temel borcu ise, arsa sahiplerine ait arazi üzerinde imara, tasdikli ruhsat ve projesine sözleşmeye ve fen ve sanat kurallarına uygun bir yapı meydana getirerek arsa sahiplerine teslim etmektir. Kuşkusuz teslimden sonra yüklenicinin borcu ayıba karşı tekeffül borcu olarak devam eder....
Bir iş görerek eseri meydana getirmek ve meydana getirilen eseri iş sahibine teslim etmek (arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, binayı sözleşmeye, amacına ve fen ve sanat kurallarına uygun imal ederek arsa sahibine teslim etmek) yüklenicinin ana borcudur. Kural olarak da aslolan sözleşmenin kararlaştırıldığı şekilde eksiksiz ifasıdır. Aksi halde, sözleşmeden beklenen yararlar dengesi bir taraf aleyhine bozulur. Böyle bir durumda da bir taraf edimini yerine getirmiş kabul edilemez; Yukarıda belirtilen ilkeler ve yapılan açıklamaların ışığında somut olayın arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesine gelince; Davacı, yüklenici ... Limited Şirketi ile 30.10.2007 tarihinde gayrimenkul satış sözleşmesi imzaladığını, diğer davalı ...'nun ise sözleşmede kefil olduğunu, davalılardan ... ve ...'un yüklenici firma ile kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapan arsa sahipleri olduğunu, arsa maliki ...'ın payını inşaat sırasında ...'...
Noterliği'nin 08.03.2016 tarih ve 7246 yevmiye numaralı "Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi"nden kaynaklanan maddi tazminat isteğine ilişkindir. Davacılar arsa sahibi, davalı ise yüklenicidir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; karara karşı davalı vekili tarafından yukarıda belirtilen gerekçelerle istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi eser sözleşmesinin bir türüdür. Eser sözleşmesi ile taraflara karşılıklı hak ve borçlar yüklenmektedir. Yüklenicinin borcu inşaat yapımı, arsa sahibinin borcu da yapılan iş karşılığı olarak taşınmaz malda pay mülkiyetinin devri borcudur. Borçlu sözleşmeden doğan edimini zamanında yerine getirmez ise alacaklı 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 106/II. (6098 sayılı TBK'nın 125/I) maddesinde kendisine tanınan seçimlik hakkını kullanarak gecikme tazminatını da talep edebilir....
