Temlikin temlik edenle, borçlu (arsa sahibi) arasında bazı ilişkilerin doğmasına neden olacağı çok açıktır. Zira temlik alan evvelki alacaklının yerine geçmiş, borçludan (arsa sahibinden) ifayı istemek, gerektiğinde de borçluyu ifaya zorlamak onun hakkı olmuştur. Arsa sahibi ile arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi olan yükleniciden sözleşmede ona bırakılması kararlaştırılan bağımsız bölümü temlik alan üçüncü kişinin, arsa sahibini (borçluyu) ifaya zorlayabilmesi için öncelikle temlik işlemini ve işlemin sıhhatini kanıtlaması gerekir. Temlikin konusu da yüklenicinin arsa payı devri karşılığı arsa sahibi ile yaptığı sözleşme uyarınca hak kazandığı gerçek alacak ne ise o olacağından, temlik eden yüklenicinin arsa sahibinden hak kazanmadığını üçüncü kişiye temlik etmesi arsa sahibi bakımından önemsizdir....

- KARAR - Davacılar vekili, asıl ve birleşen davalarda taraflar arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince, davalı yüklenici tarafın, sözleşme konusu bir parselde inşaata hiç başlamadığını, diğer parseldeki inşaatı eksik ve kusurlu yaptığını ve davacılara isabet eden bir kısım bağımsız bölümlerin tapusunu devretmediğini ileri sürerek, dava konusu bağımsız bölümlerin tapusunun iptali ile davacılar adına tescili, eksik ve kusurlu işbedelinin, hiç yapılmayan inşaat için gecikmeye bağlı cezai şartın (kira bedeli) tahsili, nama ifaya izin ve hiç inşaat yapılmayan 179 parselin tapusunun iptali ile davacılar adına tescilini talep ve dava etmiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen alacak davası sonucunda verilen hükmün onanmasına ilişkin Dairemizin 25.03.2014 gün ve 2013/9413 Esas, 2014/2266 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü: - KARAR - Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında 11.05.2005 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, sözleşme uyarınca müvekkiline ait dairelerin yapı kullanma izin belgesi alınarak 30.05.2008 tarihinde teslim edilmesi gerekirken teslim edilmediğini, bu nedenle müvekkili tarafından nama ifa talepli dava açılıp, davanın 15.02.2011 tarihinde sonuçlandırıldığını ileri sürerek, 30.01.2009-15.02.2011 tarihleri arasındaki kira kaybına ilişkin alacağın tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur....

Davadaki istemin dayanağı, yüklenici ile dava dışı arsa sahipleri arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve yüklenicinin davacıya şahsi hakkını devretmesine ilişkin “alacağın devri” (temlik) sözleşmesidir. Burada öncelikle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve bu sözleşmenin hüküm ve sonuçları üzerinde durulması gerekmektedir. Bir tanımlama yapmak gerekirse; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, yüklenicinin finansını kendisi sağlayarak arsa maliklerine ait arsa üzerine bina yapımı işini yükümlendiği, arsa malikinin ise bedel olarak binadaki bir kısım bağımsız bölümlerin mülkiyetini yükleniciye geçirmeyi vaat ettiği sözleşmelerdir. Bu sözleşmelerde bina inşaatı sebebiyle yükleniciye ödenmesi gereken ücret (bedel), arsa sahibi tarafından ayın olanak ödenmektedir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde ilk unsur “yüklenicinin bir inşaat (bina) meydana getirme borcu altına girmesidir.”...

Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye (davacıya) temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli T.Borçlar Kanununun 183 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Temlik, alacağın ona bağlı bütün (yan ve öncelik) hakları ile birlikte devralana geçmesini sağlar ve bu işlem yapılırken borçlunun rızası alınması gerekmez. Temlik, hatta borçlunun muhalefetine rağmen geçerli olarak doğar....

"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki nama ifaya izin davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalının murisi ile müvekkili arasında 04.....2005 tarihinde Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi yapıldığını, sonradan murisin vefat ettiğini, inşaatın yaklaşık % 99'unun bitmiş olup, iskan müracaatı yapıldığını, davalıya miras payı gereğince düşen dairenin ortaklar arası aşınmaz yer belirleme tutanağı ile tapuda devredildiğini ancak davalının ....09.2014 tarihli azilname ile müvekkilini inşaatın tamamlanması için resmi kurumlarda işlem yetkisi veren vekaletten azlettiğini ileri sürerek davalının temerrüde düştüğünün tespiti, halen devam eden iskan işlemleri, ....'...

Şti. ve müşterek borçlu müteselsil kefil ... ve ... ile arsa sahipleri ... ve ... arasında akdedilmiş olup, mahkemece yapılacak inceleme ve araştırmanın kat karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafı olan arsa sahipleri ile yüklenicinin taraf olduğu bir davada yapılması gerektiğinden, davacı tarafa arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde yüklenici olan ancak davaya dahil edilmeyen Tüzel kişi ve gerçek kişiler hakkında dava açmak üzere mehil verilmeli, dava açılırsa o dava eldeki dava dosyası ile birleştirilmeli, yüklenici ve diğer arsa sahiplerinin savunma ve delilleri toplanmalı, sonucuna göre işin esası hakkında bir karar verilmelidir. Taraf teşkili tam olarak sağlanmadan yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir....

Davalılar vekili, inşaatın tamamlanmadığını, eksik ve ayıplı işlerin bulunduğunu savunarak, davanın reddini istemiş, karşı davada sözleşmenin haklı nedenle feshine, eksik ve ayıplı işlerin karşı davacılar tarafından yerine getirilmesi için nama ifaya izin verilmesine, ayıp, eksik işler ve değer kaybı olarak şimdilik 200.000,00 TL ve zamanında teslim yapılmaması nedeniyle sözleşme ile kararlaştırılan cezai şartın şimdilik 50.000,00 TL'sinin tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yüklenicinin 4 ve 6 numaralı daireleri anahtar teslimi suretiyle arsa maliki davacıya teslimini üstlendiği, inşaatın tamamlanmasına rağmen yapı kullanım izin belgesi alınmadığı, sözleşme uyarınca dairelerin yapı kullanım izin belgesi alınarak davacıya teslimi gerektiği ve yapı kullanım izin belgesi alınmadan davacının daireleri teslim almaya zorlanamayacağından gecikme nedeniyle sözleşmede belirlenen ceza alacağının doğduğu, takipte sehven bonoya dayanıldığı belirtilmesine rağmen takibin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklandığının anlaşılabildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile takibin 11.300,00 TL asıl alacak ve 647,00 TL işlemiş faiz üzerinden devamına, asıl alacağa takip tarihinden itibaren faiz uygulanmasına, asıl alacak üzerinden %40 oranında icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine...

Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; davalı kooperatif ile dava dışı arsa sahibi arasındaki ....06.2010 tarihli protokole göre, davalı kooperatifin gecikmeden kaynaklanan kira bedelini üstlenmesinin, davalı kooperatifi davacı yararına bir borç altına sokmayacağı gerekçesiyle, davanın pasif husumetten reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Davacı, dava konusu 38 numaralı dükkanı, dava dışı arsa sahibi...’dan tapuda devralmıştır. Davacının arsa sahibinin halefi olarak bu davayı açabilmesi için, arsa sahibi ile davalı arasında yapılan ....04.2001 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve ....06.2010 tarihli sulh ve ibra sözleşmesinden kaynaklanan hakların satıcı arsa sahibi tarafından davacıya temlik edilmesine ilişkin BK’nın 163. (6098 sayılı TBK 184/...) maddesi hükmüne uygun, yazılı temlik sözleşmesi sunulmalıdır. Alacağın temliki ve borcun nakli BK'nın 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir....