Uyuşmazlığa konu olayda ; davacı(alıcı), 05.....2009 tarihli sözleşme ile davalıya (satıcı) ait aracı ....000 TL olarak kararlaştırılan satış bedelini ödeyerek teslim aldığını, ancak davalının hileli davranışlarla aracı geri alarak dava dışı .... kişiye sattığını ileri sürmüş ve ödediği satış bedelinin iadesi amacıyla girişilen takibe vaki itirazın iptalini istemiştir. Bu durumda; geçersiz sözleşmeye dayanarak verdiğini geri isteyen davacı (alıcı), öncelikle kendi edimi olan satış bedelini davalıya (satıcı) ödediğini ispat etmelidir. Taraflar arasında düzenlenen 05.....2009 tarihli oto satış mukavelesinde satış bedeli ....000 TL olarak kararlaştırılmış, yine sözleşmenin .... maddesinde aracın ''belirtilen bedel ve şartlar dairesinde satılarak alıcı(davacı) tarafından teslim alındığı'' hükme bağlanmıştır. Davalının imzasını ve içeriğini inkar etmediği bu sözleşmedeki açık hükümlerden; satış bedeli olan ....000 TL'nin davalı (satıcı) tarafça peşin alındığı anlaşılmaktadır....

Noterliği'nin 20/06/2011 tarih 13576 yevmiye numaralı aracın satış sözleşmesi ile ...plaka sayılı aracı 17.700,00 TL bedelle davalıdan satın aldığını, aracın satışından hemen sonra söz konusu aracı ... 5. Noterliği'nin 01/08/2011 tarih 5091 yevmiye numaralı araç satış sözleşmesi ile dava dışı üçüncü kişi ... isimli şahsa sattığını ve teslim ettiğini, ancak kısa bir süre sonra...'nun ... 2....

Davacıya alacağını temlik eden ile davalılar arasında imzalanan sözleşme geçerli olduğundan, ticari satış sözleşmesi uyarınca, İİK m. 50 atfı ile TBK m. 89/ 1.1 ve HMK m. 10 gereğince para alacağı aranacak borç olmakla ve sözleşme gereğince ifa yeri temlik alanın istediği adres olmakla temlik edenin adresi itibariyle Bakırköy icra dairelerinin ve mahkemelerinin yetkili olduğundan davalılar vekilinin icra dairesinin ve mahkemenin yetkisine ilişkin istinaf nedeni de yerinde görülmemiştir. TBK m. 97 gereği '' Karşılıklı borç yükleyen bir sözleşmenin ifası isteminde bulunan tarafın, sözleşmenin koşullarına ve özelliklerine göre daha sonra ifa etme hakkı olmadıkça, kendi borcunu ifa etmiş ya da ifasını önermiş olması gerekir.''. Somut davada sözleşme konusu araçların 28.06.2016 tarihinde temlik edenin istediği adrese teslim edilmesi kararlaştırılmıştır....

"; Madde 4; tarafların hak ve yükümlülükleri;1- Bu sözleşmeye konu araçların toplam satış bedeli 2.131.315 TL olup 41 adet araç için KDV hariç 1.030.391,33TL bedelli fatura kesilecektir. 2- Satış Bedelinin 200.000,00 TL'si peşin ve nakten bu sözleşmenin imzalandığı tarihte alıcı tarafından ...’ya ödenecektir. Peşinatın ödenmesi ve ipotek verilmesi sözleşmenin geçerlilik şartı olup sözleşme imzalanmasına rağmen peşinat ödenmemiş ise ve/veya ipotek tesis edilmemiş ise sözleşme yürürlüğe girmeyecek ve geçersiz olacaktır. 3- Satış Bedelinin peşinden sonra kalan kısmı; ilk taksit 15.03.2016 tarihinde başlamak ve takip eden on ay boyunca her ay aynı tarihte ödenmek üzere 11 taksitte ve 171.000,00TL'lik 10 adet, 221.315,00 TL'lik 1 adet olmak üzere toplam 11 senet karşılığında ödenecektir....

m.97 hükmü uyarınca karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde sözleşmenin ifası isteminde bulunan tarafın, sözleşmenin koşullarına ve özelliklerine göre daha sonra ifa etme hakkı bulunmadıkça, kendi borcunu ifa etmiş ya da ifasını önermiş olması gerektiği, taraflar arasındaki satış sözleşmesinin mülkiyeti muhafaza kaydı ile satış sözleşmesi olmadığı, zilyetliğin hükmen teslimine yahut zilyetliğin havalesi yoluyla teslimine dair bir anlaşma bulunmadığı, öte yandan aracın ön ödemeli satış sözleşmesi şeklinde bir kısmının peşinat olarak sözleşmenin kurulduğu tarihte muaccel olduğu, kalan tutarın ise herhangi bir vade kararlaştırılmaksızın hatta aracın teslim şartına bağlanmaksızın araç tesliminden önce peşin olarak ödeneceğinin kararlaştırıldığı, dolayısıyla tarafların borçlarını ifası yönünden aynı anda ifa kuralından ayrılınmadığı, bu koşullar çerçevesinde davacının kendi borcunu ifa etmiş ya da ifasını önermiş olması gerektiği, ancak davacının kendi borcunu ifa etmediği ve dolayısıyla aracın...

Asliye Hukuk Mahkemesinin 04/03/2021 tarihli, 2019/270 Esas ve 2021/91 Karar sayılı kararıyla; "dava dışı Murat İPEK, Mehmet Şerif TÜYSÜZ arasında harici araç takas sözleşmesi, Mehmet Şerif TÜYSÜZ ile davalı T3 arasında harici araç satım sözleşmesi bulunduğu uyuşmazlık konusu değildir. Adı geçenler arasındaki araç satış ve takasına ilişkin sözleşmeler; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 20/d maddesine uygun resmi biçimde düzenlenmediği için geçersizdir. Geçersiz sözleşmeye dayanılarak da taraflar aldıklarını karşılıklı iade ile yükümlüdür. Taraflar arasındaki sözleşmenin geçersizliği karşısında davacının araç bedeli olarak ödediğini geri alabilmesi için, edimlerin karşılıklı ifası ilkesi gereğince aracı karşı tarafa teslim etmesi gerekecektir. 34 XX 838 plakalı aracın davalı T3'e iade edildiği, davalının araç için ödenen 21.000TL yi cayma bedeline mahsup ettiği gerek tanık beyanlarından gerekse de davalının savunmasından ve sunduğu imzalı tutanakla sabittir....

Davacı taraf dava konusu aracın konsinye satış için 14/03/2014 tarihinde davalıya teslim edildiğini, aracın satılamaması üzerine 15.07.2014 tarihinde iade alındığını, aksesuar eksikliğinin tespit edilmesi üzerine eksikliğin giderilmesi ve aracın satın alınması için aracın tekrar davalıya gönderildiğini, anlaşma sağlanamaması üzerine aracın 26/08/2014 tarihinde tekrar iade alındığını beyan etmiştir. Ancak aracın 14/03/2014 tarihinde davalıya teslim edildiğine ilişkin teslim/tesellüm tutanağı ile aracın davacı tarafça iade alınmasına ilişkin araç sevk formları ve teslim/tesellüm tutanakları dosya mündericatında bulunmamaktadır. Buna göre, davacı taraf aracın davalıda kaldığı iddia edilen 14/03/2014 - 15/07/2014 tarihleri arasında dava konusu aksesuarların söküldüğünü ispatlayamadığı gibi, 15/07/2014 tarihinde davacı tarafça araç iade alınırken ihtirazi kayıtla teslim alındığını da iddia ve ispat etmemiştir....

Dosya içerisinde mevcut 14.03.2014 tarihli araç sevkiyat formunda, Porsche Cayenne Diesel Marka, 2013 Model, WP1ZZZ922ELA32671 Şasi Numaralı aracı, Torlakoğlu Otornotiv-Bakırköy firmasına teslim etmek üzere, 34 XX 619 plakalı çekici şöförü Sinan Şentürk tam ve eksiksiz ve hasarsız teslim aldım beyanı ile formu imzalamıştır. Teslim eden firma kısmına Yalvaç Grup (Ortaköy) yazılmış ancak bu kısım imzalanmamıştır. Dosyadaki 15.07.2014 tarihli araç sevkiyat formunda ise, Porsche Cayenne Diesel Marka, 2013 Model, WPi1ZZZ92ZELA32671 Şasi Numaralı aracı, Torlakoğlu Otomotiv firmasına teslim etmek üzere 34 XX 217 plakalı çekici şöförü Mehmet Esgiyusuf tam ve eksiksiz ve hasarsız teslim aldığım beyanı ile formu imzalamıştır....

Ancak taraflar arasındaki sözleşmenin araç kiralama sözleşmesi olduğuna ilişkin davalı tarafın beyanları dışında dosyaya sunulan herhangi bir bilgi, belge ve delil bulunmamaktadır....

Noterliği'nin 27/12/2022 tarihli ve ... yevmiye numaralı cevabi ihtarnamesinde kaporanın eksik ödendiğinden bahisle araç teslim borcunun ve sözleşmenin inkar edildiğini, müvekkilinin yaptığı araştırmaya göre müvekkili ile sözleşme yapıldıktan ve kapora alındıktan sonra davalı bayinin başka müşterilerine çok sayıda araç satıp teslim ettiğini, dava konusu sıfır araç fiyatlarının döviz üzerinden olması ve fiyatlarının artması sebebiyle müvekkili için talep edilen ve müvekkiline satılan araçların başka müşterilerine daha yüksek fiyatlardan satıldığının tespit edildiğini, davalı şirketin araç fiyatlarının artmasıyla müvekkiline sattığı araçları başkalarına daha yüksek bedellerle satıp haksız kazanç temin ettiğini, buna karşılık davalı şirketin sözleşmeye aykırı davranıp araçları teslim etmemesi sebebiyle müvekkili şirketin her geçen gün araç eksiği nedeniyle zarar görmekte olduğunu ve kazanç kaybı yaşadığını, araçların teslim edileceğine güvenerek müvekkili şirketin dava konusu çekiciler için...