UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR: Taraflar arasındaki uyuşmazlık, yerel mahkeme kararında usul ve yasaya aykırılık bulunup bulunmadığı, kararın eksik incelemeye ve/veya yanılgılı değerlendirmeye dayalı olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır. DELİLLER : Tüm dosya kapsamı DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklı alacak talebine ilişkin olup ıslahla davacı tarafça ayrıca sözleşmenin ileriye etkili feshi talep edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek duruşmasız olarak yapılmıştır....
Dolayısıyla bu sözleşmelerden dönmek isteyen tarafın, eğer karşı taraf dönmeyi kabul etmiyor ve karşı çıkıyorsa, hakimin kararına ihtiyacı vardır, yani mahkemede açacağı "sözleşmenin feshi" davası sonunda feshi (dönme) kararı ile sözleşmeden dönebilir. Mahkeme, önce fesih isteyenin haklı olup olmadığını tartışır; haklı ise feshe karar verir, aksi halde davayı reddederek sözleşmeyi yürürlükte tutar. Bir başka anlatımla, arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshi, taraf iradeleri fesihte birleşmediği sürece ancak mahkeme kararı ile mümkün olmaktadır. ../.. S.2. Sözleşme ilişkisinin sona ermesinden sonra da tarafların sözleşmenin etkisinden kurtulmaları, başka bir anlatımla, sözleşme ilişkisinin tasfiyesi gerekir. Feshin geriye etkili olacağı konusunda taraf iradelerinin uyuşmaması halinde mahkemece ileriye etkili feshin koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılmalıdır....
Gecikme cezasının başladığı 13.01.2009 tarihi de ekonomik krizin devam ettiği ve çevrede şehir merkezine/ iş yerlerine daha yakın benzer boş konutların bulunduğu hususları dikkate alındığında, gecikme tazminatı olarak rayiç kira tutarı (28 Adet x 8 Ay x 700,00 TL/Ay) = 156.800- TL olarak hesaplanmış ve belirtilen miktar üzerinden davanın kabulüne karar verilmiştir.” B) Müvekkili kooperatif tarafından davalı aleyhine gecikme nedeniyle açılan aynı mahiyetteki Ankara 12. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/61 E. sayılı dosyası ile 21.02.2012 gün ve 2012/40 K. sayılı kararında;“ Dosyanın yapılan incelemesinde; davacının 13.09.2009, 29.12.2010 tarihleri arasındaki 15 ay 15 gün gecikme cezası olan kira alacağı bedelinin 303.800.00- TL olduğu ve temerrüt tarihi olan 30.03.2009 ve Ankara 2....
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişiler kurulu raporunda belirlenen inşaat seviyesi (%82,2) dikkate alınarak sözleşmenin ileri etkili sonuç doğuracak şekilde feshine karar verilmiştir. 25.01.1984 gün ve 3/1 sayılı İçtihatı Birleştirme Kararı uyarınca olayın niteliği ve özelliğinin haklı gösterdiği durumlarda MK’nın 2. maddesi hükmü gözetilerek sözleşmenin ileriye etkili sonuç doğuracak şekilde feshine karar verilebilir ise de dava konusu olayda inşaatın getirildiği seviye ve arsa sahibine verilmesi gereken bağımsız bölümlerin ikmâl edilmemiş olması ve inşaatta mevcut eksiklikler dikkate alındığında ileriye etkili fesih kararının yerinde olmadığı sonucuna varılmaktadır....
imalatı, saten alçı, işçilik, elektirk kablo, çekme sigorta kutusu, ahtahtar prizi, aydınlatma malzeme ve montajı işi, dükkan, petek mazleme, ve montaj işi kollektör malzeme ve montaji, dükkan , dükkan kombi, malzeme ve montajı, wc, lavobo, taşı malzeme ve montajı, wc kapısı montaj dahil işçilik olmak üzere 7 nolu bağımsız bölümün 17.178,23 TL eksik işler maliyeti, 8 nolu bağımsız bölüm eksik işleri, dükkanın eksik işleri duvar imalatı maliyeti, kaba sıva imalatı, dükkanını tamamının saten alçı yapılması, boya dükkan, elekrik işleri, petek montaj işleri, dükkan, kombi, olmak üzere toplam eksik iş maliyetinin 13.963,27 TL olduğu, yapının tamamlanma oranının % 96,20 olduğunun tespit edildiği anlaşılmaktadır....
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 25.01.1984 gün 1983/3 Esas, 1984/1 Karar sayılı kararıyla, istisna (eser) sözleşmelerinin bir türü olan kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin kendi kusuruyla işi muayyen bir zamanda bitirmeyerek temerrüde düşmesi nedeniyle iş sahibi tarafından sözleşmenin feshi halinde, uyuşmazlığın kural olarak Borçlar Kanunu'nun 106-108. maddeleri hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekeceğine, ancak, olayın niteliği ve özelliğinin haklı gösterdiği durumlarda, Medeni Kanun'un 2. maddesi hükmü gözetilerek sözleşmenin ileriye etkili sonuç doğuracağına karar verilmiştir. Burada feshin geriye ve ileriye etkili olmasının sonuçları üzerinde durulmasında yarar vardır. Bilindiği üzere fesih, sözleşme ilişkisini sona erdirmeye yönelik, bozucu yenilik doğuran bir haktır....
Böylece işin arz ettiği özellik, işin kapsamı ile birlikte değerlendirilerek feshin ileriye etkili mi, yoksa geriye etkili mi sonuçlar doğuracağı üzerinde durulması gerekir. İleriye etkili fesih talebinin kabulüne karar verilmesi gereken hallerde de sadece ileriye etkili fesihle yetinilmesi de yeni davalara neden olacağından uyuşmazlığın çözümlendiğinden söz edilemez. Kaldı ki, yüklenicinin hak ettiği arsa payı ile arsa sahiplerine bırakılacak pay oranının belirlenmesi tarafların dava ve mahsup taleplerini karşılayacak, infaz kabiliyeti olan hüküm kurulacaktır....
Davalının feshe karşı çıkması halinde, feshe ancak mahkemece karar verilebilir. %90 ve üzerindeki tamamlama oranı, sözleşmenin Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca ileriye etkili feshini gerektirir. Bu bakımdan, mahkemenin geriye etkili şekilde feshin tesbitine ve elatmanın önlenmesine karar vermesi doğru olmamıştır. Bu durumda mahkemece yapılması gereken iş; davalı yüklenicinin sonradan inşaatı tamamladığına ilişkin savunması gözönünde bulundurularak, keşif icrasından, tamamlama oranının %90’da kaldığının tesbiti halinde sözleşmenin ileriye etkili feshine ve elatanların durumunun da bu orana göre değerlendirilmesinden; inşaatın %100 tamamlanması ve anahtar teslimi kapsamında olan iskân ruhsatının alındığının anlaşılması halinde ise davanın reddine karar verilmesinden ibarettir. Karar açıklanan nedenlerle bozulmalıdır....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı ... Madencilik San. ve Tic.A.Ş. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin feshi, men’i müdahale, kâl, gecikme tazminatı, kira alacağı, manevi tazminat ve eksik iş bedellerinin tahsili istemlerine ilişkindir. Mahkemece sözleşmenin feshi ve manevi tazminat istemlerinin feragat nedeniyle reddine, men'i müdahale ve eksik iş bedelinin tahsili talebinin yerinde görülmediğinden reddine, gecikme tazminatı ve kira alacağı istemlerinin kabulüne dair verilen karar davalı ......
nun temyiz itirazlarına gelince; Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle ihbar edilenler davaya davacı ya da davalı yanında katılarak taraf haline gelmediklerinden karar başlığında gösterilmemiş ve kendilerine gerekçeli karar tebliğ edilmemiş olmasında bir isabetsizlik bulunmamasına, Dairemizin yerleşik içtihat ve uygulamalarına göre arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin mahkemenin %76 hisse oranında tapu kayıtlarını iptâl ederek gerekçesiyle çelişik olarak kabul ettiği imalâtın %24 seviyesinde olması halinde sözleşmenin ileriye etkili feshi koşulları oluşmadığından geriye etkili fesih kararı verilmesi gerekmekte ve ileriye dönük fesih kararı inşaat seviyesine göre isabetsiz olmakla birlikte arsa sahipleri ve temyiz eden davalıların sözleşmenin ileriye etkili fesih kararına karşı temyizlerinin bulunmamasına göre temyiz eden davalılar ..., ... ve ...'...
