Zapta karşı tekeffül veya hukuki ayıba dayalı sözleşmeden cayma iradesi ile acılan davalarda davacının mahkemeden elindeki ayıplı malı karşı tarafa iade talebinde bulunması koşulu aranmamakta, feshin şartları gerçekleşti ise hakimin resen ayıplı malı satıcıya iadesine karar vermelidir. Tüm Yargıtay daireleri ve Dairemizin istikrarlı inançları da bu yöndedir. Devletin tapu sicilinin tutulmasından doğan sorumluluğuna ilişkin olarak kusursuz sorumluluk /ağırlaştırılmış sebep/ ağırlaştırılmış objektif sorumluluk/ tehlike sorumluluğuna ilişkin kurallar uygulanır. Taşınmazların tapu siciline kaydedilmesinde ve doğru sicillerin oluşturulmasında Devletin sorumluluğu o kadar önemlidir ki, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 1007. maddesinde (743 sayılı TKM. M. 917); “Tapu sicilinin tutulmasından doğan bütün zararlardan Devlet sorumludur. Devlet, zararın doğmasında kusuru bulunan görevlilere rücu eder” hükmü öngörülmüştür. Kısacası Devletin sorumluluğu aşırı özen ve kusursuz sorumluluktur....
Değerlendirme : Dava; zapta karşı tekeffül iddiası ile açılan tazminat davasıdır. Davacı, davalı FON'dan gerekli usule uyarak satın almış olduğu Bilecik, Bozüyük, Düzağa Köyü 245 parsel sayılı taşınmazın adına tescilinden sonra taşınmazda inşaat yapmak üzere girişimlere başlamasından sonra bu taşınmazın orman olarak ilan edildiğini öğrendiğini, bilahare dava dışı Orman Genel Müdürlüğü tarafından açılan tapu iptali ve tescil davası sonrasında verilen ve kesinleşen karara göre taşınmazın orman olarak tescil edildiğini, bu durumun satıcının zapta karşı tekeffül sonucunu doğurduğu iddia ederek davalıdan taşınmazın güncel değerinin tazminini talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılardan ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkillinin davalılardan ... ile pazarlık etmek suretiyle 60.000,00 TL bedel karşılığında kayıt maliki diğer davalı ...’den 1 adet kamyonu resmi şekilde satın aldığını, araç satış sözleşmesinde 45.000,00 TL olarak gösterildiğini satışa konu aracın şase numarasında change yapıldığı iddiasıyla Cumhuriyet savcılığı tarafından araca el konularak müvekkilinden alındığını, bu olay nedeniyle zapta karşı tekeffül hükümleri gereğince akdin fesholunduğunu ve müvekkilinin maddi ve manevi zarara uğradığını belirterek, araç bedeli 60.000,00 TL ile 10.000,00 TL manevi, 1.000,00 TL maddi tazminatın el koyma tarihi olan 31/01/2013 tarihinden...
Bu nedenle satım hukukunda zapta karşı tekeffül sorumluluğunun varlığı zorunludur. (Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 27/01/2021 tarih, 2020/7928 Esas, 2021/540 Karar sayılı ilamı) Somut olayda; davalı satıcının zabta karşı tekeffül hükümlerine göre davaya konu aracın gümrük vergilerinin eksik ödenmesi nedeniyle 5607 sayılı kanunun Geçici 11. Maddesi ve Yönetmeliğin 5. Maddesinin 3. Fıkrasına göre ödenmesi gereken ÖTV tutarının %25'ine isabet eden 8.542,00.-TL tutardan sorumlu olduğu anlaşılmakla davanın kabulüne karar verilmiştir. Her ne kadar davalı vekili zamanaşımı itirazında bulunmuş ise de emsal Yargıtay içtihatlarında da belirtildiği üzere zabta karşı tekeffül hukuksal nedenine dayalı açılan davalarda mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 125. Maddesi (Türk Borçlar Kanununun 146. Maddesi) gereğince zamanaşımı süresinin 10 yıl olduğu ve zamanaşımı süresinin zaptın vaki olduğu tarihte başlayacağı (Yargıtay 1....
Bu nedenle satım hukukunda zapta karşı tekeffül sorumluluğunun varlığı zorunludur. Satıcının zabta karşı tekeffül borcu satım sözleşmesinin kanun bir hükmi olması dolayısıyla kanuni bir borçtur. Satım sözleşmesinde bu hususta bir taahhüt bulunulmasının sonucu değildir. Ne var ki, taraflar bu sorumluluğu kaldıran veya daraltan sözleşme yapabilirler....
Maddesi uyarınca yapılan inceleme sonucunda; Dava; zapta karşı tekeffül hükümleri kapsamında zararın giderilmesi istemlidir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 05/07/2022 NUMARASI : 2021/93 ESAS - 2022/275 KARAR DAVA KONUSU : Alacak (Zapta Karşı Tekeffül Hükümlerine Dayalı) KARAR : Davacı tarafça davalı taraf aleyhine açılan dava sonucu verilen yukarıda tarih ve numarası yazılı kararına karşı süresinde istinaf kanun yoluna başvurulmakla, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili Mahmut ASLAN'ın 10.07.2017 tarihinde davalı şirketten Renault marka 2002 Model Megan 1.6 AA-Sedan cinsi 34 XX 501 plakalı otomobili Tokat 5....
nin dava konusu aracın satılmasında sadece aracılık hizmeti gördüğü anlaşılmış olup, zapta karşı tekeffül nedeniyle sorumluluğu bulunmadığı, davalı ... AŞ.'nin dava konusu aracın haricen satışını gerçekleştirdiği, satışın Işık Alparslan'a yapıldığı ve sigorta şirketi hesabına alıcı tarafından para aktarıldığı sabit olduğundan, BK'nun 189 ve devamı maddeleri gereğince satıcının zapta karşı tekeffül sorumluluğu bulunduğu gerekçesiyle davalı... Oto Bilgi İşlem Ltd.Şti. aleyhine açılmış olan davanın husumet yönünden reddine, davalı ... AŞ aleyhine açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili ve davalı ... AŞ. vekili tarafından temyiz edilmişitir....
Mahkemece, davanın kabulüne, 9.341,02 TL'nin dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 6098 sayılı Borçlar Kanununun 214. ve devamı maddelerinde düzenlenen, zapta karşı tekeffül hükümlerinden kaynaklanmaktadır. Satım sözleşmesinde satıcının zapta karşı tekeffül borcunu düzenleyen 6098 sayılı Borçlar Kanununun 214. maddesinde, satış sözleşmesinin kurulduğu sırada varolan bir hak dolayısıyla satılanın tamamı veya bir kısmı bir 3.kişi tarafından alıcının elinden alınırsa satıcı, bundan dolayı alıcıya karşı sorumlu olur....
KARAR Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle "satışa konu taşınmazla ilgili dava henüz devam etmekte olup, davalının zapta karşı tekeffül sorumluluğundan doğmamış olmasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda dökümü yazılı 4.00 TL kalan harcın temyiz edenden alınmasına, 7.3.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
