DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 25/11/2019 KARAR TARİHİ : 07/09/2021 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 09/09/2021 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, Dosya incelendi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Tarih ve numarası yukarıda yazılı hükmün incelenmesi sırasında Özel Daireler arasında meydana gelen görev uyuşmazlığının giderilmesi istenilmekle, 2797 sayılı Yasa uyarınca toplanan Başkanlar Kurulu'nca dairelerin görevsizlik kararlarıyla dava dosyası incelenerek gereği görüşüldü: Dava, ticari işletme devri niteliğindeki “yetkili satıcılık ve yetkili servis devri sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir. Uyuşmazlığın bu niteliği itibariyle hükmün temyiz inceleme görevi Yargıtay 11.Hukuk Dairesine aittir. S O N U Ç : 11.Hukuk Dairesinin görevsizlik kararının KALDIRILMASINA, dosyanın bu Daireye gönderilmesine, 23.05.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
İncelemeye gelir idaresi başkanlığından alınmış defter çıktısı ibraz edildiğini, davalının tuttuğu işletme defterleri ticari defter niteliğinde olmadığını, tüm alış faturalarının gider bölümüne satış faturalarının gelir bölümüne kaydedildiği bir defter türü olan işletme defterinde kasa, banka, alıcılar, satıcılar, alınan çekler senetler verilen çekler senetler gibi cari hareketleri ilgilendiren hesaplar kullanılmadığı için ticari ilişki kurulan firmalarla ilgili borç alacak durumu görülemediğini, bu nedenle işletme defterleri denetime uygun olmadığını, işletme defterine bakarak bir borç alacak anlaşmazlığında karar vermek mümkün olmadığını, bu nedenle işletme defteri sahibi almış olduğu malın faturasını ödemiş gibi deftere kaydettiği için faturayı ödediğini ancak banka dekontu tahsilat-tediye fişleri çek alım bordroları ile ispatlayabileceğini, salt faturaya dayanarak alacaklı olduğunu ya da borcu olmadığını iddia edemeyeceğini, işletme defterinde cari hesap bakiyesi izlenememekle birlikte...
Ticari iş karinesinin düzenlendiği TTK’nın 19/2. maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hale getirmez. TTK, kanun gereği ticari dava sayılan davalar haricinde, ticari davayı ticari iş esasına göre değil, ticari işletme esasına göre belirlemiştir. Hâl böyle olunca, davacının tacir olması davayı ticari iş haline getirmez. 19.02.1986 tarih ve 19024 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 25.01.1986 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile TTK'nın 1463. maddesine göre esnaf ve küçük sanatkar ile tacir ve sanayicinin ayrımına dair esaslar tespit edilmiştir....
Diğer taraftan 6102 sayılı TTK'nın 19/2 maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri içinde ticari iş sayılması davanın niteliğini ticari hale getirmeyecektir. Zira, 6102 sayılı TTK, kanun gereği ticari dava sayılan davalar dışında, ticari davayı ticari iş esasına göre değil ticari işletme esasına göre belirlemiştir. Hal böyle olunca, işin ticari nitelikte olması davayı ticari dava haline getirmez. 6335 Sayılı Kanununun 2.maddesi ile değişik 6102 Sayılı TTK 'nın 5.maddesi uyarınca ticari davalar Asliye Ticaret mahkemelerince görülerek karara bağlanır. Diğer taraftan aynı düzenleme gereğince, Asliye Ticaret Mahkemeleriyle diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki ---- kanunla yapılan değişiklikten önceki halinden farklı olarak iş bölümü ilişkisi değil görev ilişkisidir. Göreve ilişkin düzenlemeler,---.maddesi uyarınca kamu düzenine ilişkin olduğundan mahkemelerce ve istinaf aşamasında ---- Adliye Mahkemeleri tarafından re'sen incelenir....
Ticari iş karinesinin düzenlendiği TTK'nın 19/2. maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hâle getirmez. TTK, kanun gereği ticari dava sayılan davalar haricinde, ticari davayı ticari iş esasına göre değil, ticari işletme esasına göre belirlemiştir, yani işin ticari nitelikte olması davayı ticari dava hâline getirmez. Dava mutlak ticari davalardan olmamakla birlikte, işbu davanın bir nispi ticari dava olup olmadığının incelenmesine geçilmiş, mahkememizce davacı için tacir araştırması yapılmıştır. Vergi dairesi ve İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünün müzekkere cevaplarından davacı ...’un gerçek kişi ticari işletme kaydının bulunmadığı, işletme defteri tuttuğu anlaşılmıştır. Davayı görmekle Asliye Ticaret Mahkemelerinin görevli olabilmesi için davanın her iki tarafının da tacir olması gerekmekle, İstanbul Bam ...HD. .... E-.......
TTK, kanun gereği ticari dava sayılan davalar haricinde, ticari davayı ticari iş esasına göre değil, ticari işletme esasına göre belirlemiştir. Ticari iş karinesinin düzenlendiği TTK'nın 19/2. maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hâle getirmez. Dava mutlak ticari davalardan olmamakla birlikte, işbu davanın bir nispi ticari dava olup olmadığının incelenmesine geçilmiş, mahkememizce davacı için tacir araştırması yapılmıştır. Esnaf odası, vergi dairesi ve İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünün müzekkere cevaplarından davalı ...'nun gerçek kişi ticari işletme kaydının bulunmadığı, esnaf kaydının bulunmadığı, işletme hesabına göre defter tuttuğu, 2021 yılına ilişkin vergi beyannamesi vermediği anlaşılmakla, davayı görmekle Asliye Ticaret Mahkemelerinin görevli olabilmesi için davanın her iki tarafının da tacir olması gerekmekle, İstanbul Bam ...HD. ......
Bu hükme göre bir davanın ticari dava sayılabilmesi için, hem iki tarafın ticari işletmesini ilgilendirmesi, hem de iki tarafın tacir olması gereklidir. Bu şartlar birlikte bulunmadıkça, uyuşmazlık konusunun ticari iş niteliğinde olması veya ticari iş karinesi sebebiyle diğer taraf için de ticari iş sayılması davanın ticari dava olması için yeterli değildir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 19/2. maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hale getirmeyecektir. Zira; Türk Ticaret Kanunu, kanun gereği ticari dava sayılan davalar haricinde, ticari davayı ticari iş esasına göre değil, ticari işletme esasına göre belirlemiştir. Hal böyle olunca, işin ticari nitelikte olması davayı ticari dava haline getirmez. Üçüncü grup ticari davalar, yalnızca bir tarafın ticari işletmesini ilgilendiren havale, vedia ve fikri haklara ilişkin davalardır....
TEDAŞ ana statüsü’nün 4. maddesinde bu teşekkülün elektrik dağıtımı yanında faaliyet konuları ile ilgili menkul, gayrimenkul almak, ayni ve fikri haklara tasarruf etmek için işletme, iştirak kurarak çalıştırabileceği ve bütün bunları bir ticari işletme kurup işleten tacir gibi verimlilik ve karlılık esaslarına göre yapabileceği belirtilmiştir. Türk Ticaret Kanunu’nun 18 / 1.maddesinde ticaret şirketleriyle gayesine varmak için ticari bir işletme işleten dernekler ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümleri dairesinde idare edilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere kurulan teşebbüslerin tacir sıfatı taşıdıkları düzenlenmiştir. Buradaki teşebbüsler terimi 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de belirtilen kamu iktisadi teşekküllerini de kapsamaktadır. Kamu iktisadi teşebbüsleri ticari işletme kurup işlettikleri için tacirdirler....
Nispi ticari davalar, TTK'nın 4/1. maddesinin ilk cümlesinde tarif edilmiş olup, her iki tarafın da "Ticari işletmesiyle ilgili hususlardan kaynaklanan" hukuk davalarıdır. Mutlak ticari davalar ise, tarafların tacir olup olmadıklarına ve uyuşmazlığın tarafların ticari işletmeleri ile ilgili bulunup bulunmadığına bakılmaksızın kanun gereği ticari dava sayılan uyuşmazlıklardır. TTK'nın 4/1-a ve devamı bentlerinde yazılan uyuşmazlıklar ile diğer kanunlarda ticari dava olduğu belirtilen uyuşmazlıklar, mutlak ticari davalardır. Yine, TTK'nın 11/1. maddesi uyarınca ticari işletme, “Esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü” işletme olup, 12/1. maddesi uyarınca da, bir ticari işletmeyi “kısmen de olsa” kendi adına işleten kişi tacir kabul edilmiştir. Dosya kapsamından; feshi ve tasfiye istemine konu işletmenin ve tarafların faaliyetinin esnaf kapsamını aştığı ve ticari işletme olduğu anlaşılmaktadır....
