Bu nedenle, alacaklıya ödeme yapan taahhüt edenin üçüncü kişiye rücu imkanının bulunup bulunmadığı doktrinde tartışmalı olmakla birlikte vekaletsiz iş görme hükümlerine göre rücu imkanının bulunduğunu kabul eden görüşler bulunmaktadır. Vekaletsiz iş görme hükümleri rücu hakkı bakımından temel bir dayanak noktası teşkil edebilir. Zira “başkası hesabına tasarruf” başlığı altında BK m. 410 vd.’da düzenlenmiş olan vekaletsiz iş görme şartlarının varlığını bazı koşullarda kabul etmek mümkün olabilir. Vekaletsiz iş görme için; bir işin görülmesi, iş görenin bu işi yapması hususunda yetkilendirilmemiş olması ve başkasının işini görme iradesi ile hareket edilmesi olmak üzere temelde üç şartın bir arada olması gerekir. Bir borcun ödenmesi söz konusu olmakla birinci şart gerçekleşmiş olur. Ancak görülen işin başkasına ait bir iş olup olmadığı hususunda kesin bir cevap verilememektedir....
İş bu dava konusuna benzer ihtilafların temyiz inecelemerinde hukuki ihtilafın vekaletsiz iş görme olarak nitelendirildiği görülmüştür.(Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 2021/6559E.2021/11814 K.sayılı ilamı.........) İddianın ileri sürülüş biçimine ve dosya kapsamına göre, dava, vekaletsiz iş görememe hukuksal nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. HSK'nın 564 ve 586 sayılı İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri işbölümüne ilişkin kararı gereğince, "6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun ikinci kısmında yer alan ve diğer dairelerin görevine girmeyen sözleşmeler ile özel kanunlara göre yapılıp diğer dairelerin görevine girmeyen sözleşmelerden kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar," karşı istinaf inceleme görevinin 18., 19., 46. Veya 57....
Dava vekaletsiz iş görme hukuksal nedenine ilişkin olup benzer nitelikte uyuşmazlıklar vekaletsiz iş görme hükümleri uyarınca 18 ve 19. Hukuk Direleri tarafından çözümlenmiştir.(18.Hukuk Dairesinin 2019/3095E.2020/83 K.sayılı ilamı,19 .Hukuk Dairesinin 20172781 E.2019/1039 K ve 2018/3323 E.2018/2292K.sayılı ilamı vb......) Istanbul Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesinin 2021/1395 E.2021/1149 K.syılı ilamı ile benzer nitelikteki uyuşmazlıkta davanın sebebsiz zenginleşmeden kaynaklandığından bahisle dairemize verilen görevsizlik kararı sonrasında Dairemizin 2021/1212 E. 2021/1580 K. Sayılı ilamı ile verilen karşı görevsizlik kararı sonrasında Başkanlar Kurulunda yapılan görüşmede 2021/438 sayı ile 19. Hukuk Dairesinin görevli olduğuna karar verilmiştir. İddianın ileri sürülüş biçimine ve dosya kapsamına göre, dava, vekaletsiz iş görme hukuksal nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir....
Vekaletsiz iş görme Türk Borçlar Kanununda düzenlenmiş olduğu ve ticari bir iş olmadığı için, davalıların ----- olan borcunun davacılar tarafından ödenmesi nedeniyle fazlaya ilişkin her türlü hakları, maddi ve manevi tazminat talepleri saklı kalmak şartıyla, 5.750.100 Suudi Arabistan Riyalinin (SAR) dava tarihindeki kur üzerinden ve ödeme tarihinden itibaren işleyen ticari avans faizi ile birlikte vekâletsiz iş görme hükümlerine göre, davalılardan müteselsilen tahsili ve davacılara ödenmesini talep ve dava etmiştir....
HUKUK DAİRESİ T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I DOSYA NO : 2022/3612 KARAR NO : 2022/3475 İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : AYDIN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ : 23/12/2021 ESAS NO : 2021/988 KARAR NO : 2021/558 İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : DİDİM (YENİHİSAR ) 2.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ( ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ SIFATIYLA) TARİHİ : 28/10/2021 ESAS NO : 2020/448 KARAR NO : 2021/609 DAVANIN KONUSU : Alacak (Ticari Nitelikteki Vekaletsiz İş Görmeden Kaynaklanan) KARAR TARİHİ : 27/09/2022 GEREKÇELİ KARAR TARİHİ : 27/09/2022 Aydın Asliye Ticaret Mahkemesi ile Didim (Yenihisar) 2. Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) arasında oluşan görev uyuşmazlığının yargı yeri belirlenmesi yoluyla giderilmesi Aydın Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından talep edilmekle dosya kapsamı incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Dava, alacak istemine ilişkindir. Aydın Asliye Ticaret Mahkemesi ile Didim (Yenihisar) 2....
DAVA : Alacak (Vekaletsiz İş Görmeden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 16/06/2022 KARAR TARİHİ : 07/03/2023 KARAR YAZIM TARİHİ : 15/03/2023 Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Vekaletsiz İş Görmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA VE SAVUNMA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Davalı şirket hac ve umre turizm faaliyeti gösteren bir şirket olduğunu, müvekkilinin ise davalı şirketin bu tür faaliyet yürüttüğünü bildiğinden dolayı takın çevresinden tanıdığı kişilere bu şirketi önermiş ve kayıt yaptırmalarına yardımcı olduğunu, hacı adayları bunun neticesinde ... Turizm Ltd....
Asıl davada davalı vekili, husumet itirazında bulunmuş, taraflar arasında veya davalı ile ... şirketi arasında herhangi bir ticari ilişki, borç bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir. Birleşen davada davalı taraf davaya cevap vermemiştir. Mahkemece yapılan yargılama ve hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre, asıl dava yönünden yapılan değerlendirmede, davalı ... Bilişim... Ltd. Şti ile birleşen davalı ... Ticaret Ltd. Şti.’nin farklı tüzel kişilikler oldukları, asıl davanın davalısı ... Bilişim ... Ltd. Şti.’nin sözleşme veya ticari ilişki tarafı olmaması nedeniyle pasif husumet dava şartının gerçekleşmediği, dava dışı ... şirketi ile birleşen davalı ... Ticaret Ltd. Şti. arasında ticari ilişki olduğu, incelenen davacı kayıtları, alacak temlik belgeleri, fatura suretleri Gümrük müsteşarlığı belgelerine göre birleşen dosya davalısı olan şirketin dava dışı ......
Nitekim, gerçek vekaletsiz iş görmede iş görenin hukuki durumu TBK’nın 526. ve 528. maddeleri arasında “işin görülmesi”, “sorumluluk” ve “iş görenin ehliyetsizliği” başlıkları altında farklı esaslara bağlanmış iken; gerçek olmayan vekaletsiz iş görme ise TBK md. 530’da düzenlenmiştir. Gerçek vekaletsiz iş görme ile gerçek olmayan vekaletsiz iş görmenin unsurları aynı olmasına rağmen, her iki ayrımda iş görenin hukuki durumu farklı sonuçlar öngörmektedir. Bunun sebebi, iş görenin gerçek vekaletsiz iş görmede iş sahibinin menfaatine ve onun varsayılan iradesine uygun iş görmesinden, buna karşın gerçek olmayan vekaletsiz iş görmede ise iş görenin iş sahibinin menfaatine ve onun varsayılan iradesine uygun iş görmemesinden kaynaklanmaktadır. Taraflar arasındaki hukuki ilişkinin "gerçek olmayan vekaletsiz iş görme" olduğu değerlendirilmiştir. Gerçek olmayan vekaletsiz iş görmede, başkasının işini görme iradesi aranmaz....
Davalı, süresinde zamanaşımı itirazında bulunarak davanın reddini savunmuştur.Mahkemece, davanın sebepsiz zenginleşme zamanaşımı bir yıllık süre geçtikten sonra açıldığından bahisle zamanaşımı nedeniyle davanın reddi kararı verilmiş, hüküm, süresinde davacı tarafından temyiz edilmiştir.Dava, vekaletsiz iş görme nedeniyle alacak isteminden ibarettir. Vekaleti olmadan iş sahibinin menfaatına yapılmış olan işte, işi yapan kimse halin icabına göre zaruri ve faydalı bulunan masraflarını faizi ile isteyebilir (B.K.413). İş görenin vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan alacak hakları işi görülenin haksız iktisabı sayılmaz. Bu alacak hakları Borçlar Kanununun 126.maddesinde sayılanlardan da değildir....
Fikret EREN, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 4.Baskı, Ankara, 2014, Sayfa 831) O halde somut davada davacı ile davalı şirket arasında tartışmasız olarak kabul olunan hususlar dikkate alındığında taraflar arasında bir vekaletsiz iş görmenin olduğu, bu vekaletsiz iş görme çerçevesinde davacı şirket tarafından davalı şirket lehine ve davalı şirket menfaatine iş yapıldığı, bir anlamda davalı şirketin yapılan ödeme nispetinde ve şeklen zenginleştiği anlaşılmaktadır. 6098 sayılı TBK m.526 ve devamı hükümlerinde düzenlenen vekaletsiz iş görmede, bir kimsenin yani iş verenin iş görme iradesiyle bir başkasının yani iş sahibinin izni bulunmaksızın bir müdahale etmesi söz konusu olup bu durum iş gören ve iş sahibi lehine hak ve borç doğurucu haller oluşturmaktadır. Bu suretle iş sahibi ile iş gören arasındaki kanuni bir borç ilişkisi meydana gelmektedir....
