Asıl davada davalı vekili, husumet itirazında bulunmuş, taraflar arasında veya davalı ile ... şirketi arasında herhangi bir ticari ilişki, borç bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir. Birleşen davada davalı taraf davaya cevap vermemiştir. Mahkemece yapılan yargılama ve hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre, asıl dava yönünden yapılan değerlendirmede, davalı ... Bilişim... Ltd. Şti ile birleşen davalı ... Ticaret Ltd. Şti.’nin farklı tüzel kişilikler oldukları, asıl davanın davalısı ... Bilişim ... Ltd. Şti.’nin sözleşme veya ticari ilişki tarafı olmaması nedeniyle pasif husumet dava şartının gerçekleşmediği, dava dışı ... şirketi ile birleşen davalı ... Ticaret Ltd. Şti. arasında ticari ilişki olduğu, incelenen davacı kayıtları, alacak temlik belgeleri, fatura suretleri Gümrük müsteşarlığı belgelerine göre birleşen dosya davalısı olan şirketin dava dışı ......
Nitekim, gerçek vekaletsiz iş görmede iş görenin hukuki durumu TBK’nın 526. ve 528. maddeleri arasında “işin görülmesi”, “sorumluluk” ve “iş görenin ehliyetsizliği” başlıkları altında farklı esaslara bağlanmış iken; gerçek olmayan vekaletsiz iş görme ise TBK md. 530’da düzenlenmiştir. Gerçek vekaletsiz iş görme ile gerçek olmayan vekaletsiz iş görmenin unsurları aynı olmasına rağmen, her iki ayrımda iş görenin hukuki durumu farklı sonuçlar öngörmektedir. Bunun sebebi, iş görenin gerçek vekaletsiz iş görmede iş sahibinin menfaatine ve onun varsayılan iradesine uygun iş görmesinden, buna karşın gerçek olmayan vekaletsiz iş görmede ise iş görenin iş sahibinin menfaatine ve onun varsayılan iradesine uygun iş görmemesinden kaynaklanmaktadır. Taraflar arasındaki hukuki ilişkinin "gerçek olmayan vekaletsiz iş görme" olduğu değerlendirilmiştir. Gerçek olmayan vekaletsiz iş görmede, başkasının işini görme iradesi aranmaz....
Davalı, süresinde zamanaşımı itirazında bulunarak davanın reddini savunmuştur.Mahkemece, davanın sebepsiz zenginleşme zamanaşımı bir yıllık süre geçtikten sonra açıldığından bahisle zamanaşımı nedeniyle davanın reddi kararı verilmiş, hüküm, süresinde davacı tarafından temyiz edilmiştir.Dava, vekaletsiz iş görme nedeniyle alacak isteminden ibarettir. Vekaleti olmadan iş sahibinin menfaatına yapılmış olan işte, işi yapan kimse halin icabına göre zaruri ve faydalı bulunan masraflarını faizi ile isteyebilir (B.K.413). İş görenin vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan alacak hakları işi görülenin haksız iktisabı sayılmaz. Bu alacak hakları Borçlar Kanununun 126.maddesinde sayılanlardan da değildir....
Fikret EREN, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 4.Baskı, Ankara, 2014, Sayfa 831) O halde somut davada davacı ile davalı şirket arasında tartışmasız olarak kabul olunan hususlar dikkate alındığında taraflar arasında bir vekaletsiz iş görmenin olduğu, bu vekaletsiz iş görme çerçevesinde davacı şirket tarafından davalı şirket lehine ve davalı şirket menfaatine iş yapıldığı, bir anlamda davalı şirketin yapılan ödeme nispetinde ve şeklen zenginleştiği anlaşılmaktadır. 6098 sayılı TBK m.526 ve devamı hükümlerinde düzenlenen vekaletsiz iş görmede, bir kimsenin yani iş verenin iş görme iradesiyle bir başkasının yani iş sahibinin izni bulunmaksızın bir müdahale etmesi söz konusu olup bu durum iş gören ve iş sahibi lehine hak ve borç doğurucu haller oluşturmaktadır. Bu suretle iş sahibi ile iş gören arasındaki kanuni bir borç ilişkisi meydana gelmektedir....
Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 25/03/2015 NUMARASI : 2014/419-2015/69 Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı alacak davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan alacağın tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece görevsizlik kararı verilmesi üzerine hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Davalı taraf ise cevap dilekçesinde zaman aşımı definde bulunmuş, aktif ve pasif husumet itirazlarını ileri sürmüştür.Her ne kadar mahkemece, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş ise de, olayın oluş şekli ve taraflar arasındaki ilişki gözönüne alındığından taraflar arasında vekaletsiz iş görme ilişkisinin bulunduğu anlaşılmaktadır. Vekaletsiz iş görme TBK'nın 526. maddesi ve devamında düzenlenmiş olup başkasının hesabına iş gören o işi sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak görmekle yükümlü kılınmıştır. Aynı Kanunun 529. maddesinde ise “İş sahibi, işin kendi menfaatine yapılması halinde, iş görenin durumun gereğine göre zorunlu ve yararlı bulunan bütün masraflarını faiziyle ödemek, gördüğü iş dolayısıyla üstlendiği edimleri ifa etmek ve hakimin takdir edeceği zararı gidermekle yükümlüdür.” denilmiştir.İş görenin vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan alacak hakları işi görülenin haksız iktisabi sayılmaz. Bu alacak hakları TBK'nun 147....
Davacı işveren tarafından vergi borçlusu olan davalı işçi adına vergi borcunun yasa gereği ödenmesi işlemi Türk Borçlar Kanunu uyarınca vekaletsiz işgörme niteliğinde olup yapılan bu ödemeler nedeniyle davalı işçiden talep edeceği alacak T.B.K 146. maddesi uyarıncı 10 yıllık zaman aşımı süresine tabidir. Bu husus emsal nitelikteki dosyalara ilişkin ge Ankara Bölge Adliye Mahkemesinin 8 HD 'nin 2021/2003 E - 2021/1883K sayılı - Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 2018/4676 E- 2021/505 K sayılı ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesinin 2020/263 E -2020/307 K sayılı ilamları içerikleri ile de sabittir. İlk derece mahkemesi tarafında dava zaman aşımının vekaletsiz iş görme hükümlerine göre 10 yıl olarak belirlenmesinde ve davanın kabulü yönünde hüküm kurulmasında hata bulunmamaktadır....
Dosyanın gönderildiği Manisa Asliye Ticaret Mahkemesince ise uyuşmazlık, vekaletsiz iş görme hükümlerine göre açılan itirazın iptali istemi olduğu, davacının kredi sözleşmesinin kefili olmadığından sözleşmenin tarafı olmadığını, kredi borcunu davalılar adına üçüncü şahıs olarak ödeyip vekaletsiz iş görme hükümlerine göre ödediği parayı davalılardan talep ettiği, uyuşmazlığın Ticaret Kanununda düzenlenen mutlak ticari davalardan olmadığı, ayrıca dava nispi ticari dava olmadığı gerekçesi ile karşı görevsizlik kararı verilmiştir. 1-HMK'nun 2. Maddesinde "(1) Dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk mahkemesidir. (2) Bu Kanunda ve diğer kanunlarda aksine düzenleme bulunmadıkça, asliye hukuk mahkemesi diğer dava ve işler bakımından da görevlidir.", HMK'nun 21....
Davalılar vekilinin vekaletsiz iş görme alacağına ilişkin temyiz itirazlarına gelince; 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 526. maddesinde, vekaleti olmaksızın başkasının hesabına işgören kişinin, o işi sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak görmekle yükümlü olacağı düzenlenmiştir. Buna göre, vekaletsiz iş görme hükümlerinin uygulama alanı bulabilmesi için öncelikle, iş görenin başkasının hesabına hareket ediyor olması gerekmektedir. Davalı ...’ın savunması ve tüm dosya kapsamının birlikte incelenmesinde, davalının taşınmazı uzun yıllardır malik olduğu düşüncesi ile kullandığı, bu iddia ile ... Anadolu 23. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/38 Esas sayılı dosyası kapsamında tapu iptali ve tescili talebinde bulunduğu, davalı ...’ın dava konusu taşınmazı kendi hesabına tasarruf ettiği anlaşılmaktadır....
Bu şartlar birlikte bulunmadıkça, uyuşmazlık konusunun ticari iş niteliğinde olması veya ticari iş karinesi sebebiyle diğer taraf için de ticari iş sayılması davanın ticari dava olması için yeterli değildir. Ticari iş karinesinin düzenlendiği TTK’nın 19/2. maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hale getirmez. TTK, kanun gereği ticari dava sayılan davalar haricinde, ticari davayı ticari iş esasına göre değil, ticari işletme esasına göre belirlemiştir. Hal böyle olunca, işin ticari nitelikte olması davayı ticari dava haline getirmez. Üçüncü grup ticari davalar, yalnızca bir tarafın ticari işletmesini ilgilendiren havale, vedia ve fikri haklara ilişkin davalardır....
