ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/731 Esas KARAR NO : 2023/140 DAVA : İtirazın İptali (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 23/11/2022 KARAR TARİHİ : 03/03/2023 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili sunduğu dava dilekçesinde özetle, mahkemeye sunulan dava dilekçesi ekinde kira sözleşmesinde açıkça görülecen, müvekkili şirket ile davalı arasında 02/02/2022 tarihinde kira sözleşmesi akdedildiğini, davalı tarafından müvekkili şirkete ilgili sözleşlme ve kiracılık ilişkisi çerçevesinde şu ana kadar hiç bir ödeme yapılmadığını, bu sebeple davaya konu takibin başlatıldığını, davalı tarafından süre kazanmak için açılan icra takibine itiraz ettiğini, davalının piyasada pek çok borcunun olduğunu, davaya cevap dilekçesi sunmadıklarını ve davanın açılışından sonra ünvanını değiştirdiğini, davalının mal kaçırma kastı olduğunu,...
DAVA : İtirazın İptali (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 26/12/2022 KARAR TARİHİ : 27/12/2022 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 27/12/2022 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkili... Gıda Sanayi Tic. LTD. ŞTİ ile ... Arasında 01.02.2022 tarihinde hasılat kira sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmeye göre müvekkili... Gıda Sanayi Tic. LTD. ŞTİ'ne ait Yeniçağ Mah. Taşkın Sk....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2018/2146 KARAR NO : 2018/1908 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ÇANAKKALE SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 11/06/2018 NUMARASI : 2017/576 ESAS 2018/648 KARAR DAVA KONUSU : Kiralananın Tahliyesi (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR : Yukarıdaki mahal esas ve karar numarası ayrıntılı olarak belirtilen İlk Derece Mahkeme kararının incelenmesi için istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dosya mündericatında tüm bilgi ve belgeler okunup tetkik edildikten sonra heyetçe yapılan müzakere sonunda duruşma açılmasına gerek görülmeksizin gereği görüşülüp düşünüldü. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili ilk derece mahkemesine ibraz ettiği dava dilekçesinde özetle: Davalının tahliyesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle, mahkemenin kira sözleşmesi olarak nitelendirdiği protokole göre, kira sözleşmesinin niteliğinin ürün kirası sözleşmesi olduğunu, ürün kirasının TBK'nın 357 vd. maddelerinde düzenlendiğini, protokol başlıklı kira sözleşmesinden de anlaşılacağı üzere, kiralayan davacılar, kiracı müvekkiline, kiralananı işletme yetkileriyle birlikte kiraladığını, dolayısıyla söz konusu uyuşmazlıkta, gerek kanun koyucunun iradesi, gerek Yargıtay kararları ve doktrine göre, ürün kirası sözleşmesi hükümlerinin uygulanması gerektiğini, işletme yetkisinin kiracıya devrini ön planda tutan, hasılat veren bir şeyin kiralanması halinde ürün kirası niteliğinin baskın sayılması gerektiğini, yerel mahkemenin uyuşmazlık konusu kira ilişkisinin niteliğini tespitte bulunmayarak, ürün kirası hükümlerine göre karar vermesi gerektiğini, ürün kirası hükümlerinin uygulanacağı eldeki uyuşmazlıkta kiralayanın yaptığı takipte 30 günlük ödeme süresi verildiğini...
Davacı istinaf dilekçesinde; Davanın ortaklık -işletme sözleşmesinden kaynaklanan cari hesap alacağına dayalı dava olduğunu, ruhsat sahibinin yapması gereken bir kısım harcamaları onun namına yaptığını, bu zorunlu harcamalar nedeniyle cari hesap alacağı oluştuğunu, bu hususda ticari dava olduğunu belirtmiştir. Rödovans ( maden kirası) maden ruhsat alanlarının maden arama ve işletme ruhsat sahibi tarafından sözleşme ile gerçek veya tüzel bir kişiye bir süre bırakılması, maden ocağının işletilmesini üstlenen gerçek veya tüzel kişinin ise, ruhsat sahibine ürettiği her bir ton maden için bir miktar ücret ödemeyi taahhüt ettiği bir sözleşmedir. Rödovans sözleşmesi, maden ruhsatının devrini değil, bu hakkın bir başkasına belirli bir süre kullandırılmasını amaçlar. Bu sözleşmenin yapılması herhangi bir şekle tabi tutulmamıştır. Uygulamada TBK'nun ürün kirası hükümlerine tabidir....
YARGILAMA SAFAHATI : Taraflar arasındaki Kiralananın Tahliyesi (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının ilk derece mahkemesinde yapılan yargılamasında 30/09/2022 tarihli kararı ile davalı T2 dava konusu taşınmazdan tahliyesine, 6.600,00 TL tutarındaki kira bedelinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir. Bu karara karşı 04/11/2022 tarihli dilekçeyle istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
Mahkemece, hasılat getiren yerin davacılara davalı tarafından kiraya verildiği, aralarında hasılat kira ilişkisi kurulduğu, HMK'nın 4/a maddesi gereğince davaya bakmakla sulh hukuk mahkemelerinin görevli olduğu, davacıların davalı tarafından dolandırıldıkları, davalının dava konusu yeri kiraya verme hakkının olmadığı iddiasının görevli mahkemece değerlendirilmesinin gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Somut olayda, davadaki asıl uyuşmazlık işletme hakkının devri sözleşmesinden kaynaklanan alacağın rücuen tahsiline ilişkin olup taraflar arasında kira ilişkisi bulunmamaktadır. Uyuşmazlığın bu niteliğine göre, işletme hakkı devir sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir. Bu nedenle yargılamaya devam edilerek davanın esası hakkında karar verilmesi gerekirken, sözleşmenin hasılat kirası olduğundan bahisle mahkemenin görevsizliğine karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....
Mahkemece davanın ticari işletme kirası sözleşmesinden kaynaklanan itirazın iptali davası olduğu, davacının iddiası değerlendirildiğinde taraflar arasındaki sözleşmenin niteliği itibarıyla bir kira sözleşmesi olduğu, bu nedenle taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira sözleşmesinden kaynaklandığından HMK'nın 4. maddesi gereğince görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiş ise de, duruşma açılmak suretiyle taraflar arasındaki hukuki ilişki açıklattırılmadan sadece dava dilekçesinde "kira alacağı"ndan bahsedilmesi ve dava dilekçesine ekli faturada bir kısım alacak için "kira alacağı" denilmesi esas alınarak başkaca bir inceleme ve araştırma yapılmaksızın dosya üzerinden yazılı şekilde davanın görev yönünden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
Mahkemece davanın ticari işletme kirası sözleşmesinden kaynaklanan itirazın iptali davası olduğu, davacının iddiası değerlendirildiğinde taraflar arasındaki sözleşmenin niteliği itibarıyla bir kira sözleşmesi olduğu, bu nedenle taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira sözleşmesinden kaynaklandığından HMK'nın 4. maddesi gereğince görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiş ise de, duruşma açılmak suretiyle taraflar arasındaki hukuki ilişki açıklattırılmadan sadece dava dilekçesinde "kira alacağı"ndan bahsedilmesi ve dava dilekçesine ekli faturada bir kısım alacak için "kira alacağı" denilmesi esas alınarak başkaca bir inceleme ve araştırma yapılmaksızın dosya üzerinden yazılı şekilde davanın görev yönünden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi KARAR Dava, kira sözleşmesinden kaynaklanan sözleşmenin feshi ile taşınmazın tahliyesi isteğine ilişkindir. 9.2.2011 gün ve 6110 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına Dair Kanunun 8.maddesi ile 2797 sayılı Yargıtay Yasasının 14.maddesinde yapılan değişiklik uyarınca; Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 9.2.2012 günlü ve 2012/1 sayılı kararı ile ( tarafların sıfatına bakılmaksızın ) hasılat kirası dahil bu tür davalara ilişkin hüküm ve kararların temyizen incelenmesi görevi 1.3.2012 tarihinden itibaren Yargıtay 6.Hukuk Dairesine verilmiştir. SONUÇ: Dosyanın görevli Yargıtay Yüksek 6.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 26.11.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
