"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi Taraflar arasındaki aile hukukuna ilişkin davada ...1. Aile ile 3. Aile Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü: K A R A R Dava; T.M.Y.'nın 194. maddesine göre, aile konutu şerhinin kaldırılması istemine ilişkindir. Dosya kapsamından, tarafların evli oldukları, ...'ın davası sonucu ...1. Aile Mahkemesinin 04.04.2007 gün ve 2007/343-283 sayılı kararı ile tapuya aile konutu şerhine karar verildiği ve dosyadan elçekildiği, daha sonra 10.12.2007 tarihinde aile konutu şerhinin kaldırılması için açılan davanın yapılan tevzi sonucu 3. Aile Mahkemesi esasına kaydedildiği, bu mahkemece şerhin 1. Aile Mahkemesi tarafından verildiği gerekçesiyle dosyanın 1. Aile Mahkemesine gönderildiği, 1. Aile Mahkemesince ise davanın tevzien düştüğü 3. Aile Mahkemesinde bakılması gerekçesiyle dosyanın 3....
Aile Mahkemesi TARİHİ : 10/07/2014 NUMARASI : 2013/705-2014/593 Yukarıda tarihi, konusu ve tarafları gösterilen hükmün; onanmasına dair Dairemizin 3.6.2015 gün ve 25725 - 11549 sayılı ilamıyla ilgili karar düzeltme isteminde bulunulmakla, evrak okundu, gereği düşünüldü; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 194/1. maddesine göre, “Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.” Bu madde hükmü ile aile konutu şerhi konulmuş olmasa da eşlerin birlikte yaşadıkları aile konutu üzerindeki fiil ehliyetleri sınırlandırılmıştır. Sınırlandırma aile konutu şerhi konulduğu için değil, zaten var olduğu için getirilmiştir. Bu sebeple tapuya aile konutu şerhi verilmese bile o konut aile konutu özelliğini taşır. Anılan madde hükmü ile getirilen sınırlandırma, emredici niteliktedir....
AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 05/10/2021 NUMARASI : 2021/175 ESAS - 2021/467 KARAR DAVA KONUSU : AİLE KONUTU ŞERHİ KONULMASI (ÇEKİŞMELİ) KARAR : Taraflar arasındaki davada mahkemece yapılan yargılama sonucunda verilen hüküm aleyhine süresi içerisinde istinaf kanun yolu başvurusunda bulunulmuş olmakla, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı dava dilekçesinde özetle; evlilik süresince aile konutu olarak kullandıkları iki evlerinin olduğunu, davalı eşinin yaşadığı evden anlaşmazlıkları sebebiyle ayrı bulunduklarını, son bir yıldır ortak çocuğun yaşadığı diğer evde ikamet ettiğini, aile konutu olarak kullandıkları evi davalı eş muavazaalı bir şekilde kendisinin ilk evliliğinden olan öz kızı T3 devrettiğini, taşınmazın aile konutu olduğunu bildiği ve bu nedenle iyi niyetli olmadığının açık olduğunu belirterek, taşınmazın davalılardan T3 adına olan kaydının iptali ve davalı eş adına tescili ile tapu kaydına aile konutu şerhinin verilmesini talep ve dava etmiştir...
Aile konutu Madde 194- Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. … Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir. …” ve “İyiniyetli üçüncü kişilere karşı” başlıklı 1023. maddesi Madde 1023- Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur. şeklindedir. TMK 193 maddesi dikkate alındığında kural olarak eşlerin birbirleri ve üçüncü kişilerle her türlü hukuki işlem yapma serbestisi Türk Medeni Kanunu felsefesi içinde kabul edilmişken, TMK 194. maddesi ile bu kurala istisna getirilmiş, aile konutu üzerindeki hakların sınırlandırılması esası kabul edilmiştir....
Yapılan soruşturma ve toplanan delillerden; aile konutu niteliği taşıyan dava konusu taşınmazın, davacının eşi ... tarafından 24.02.2009 tarihinde davalılardan ...'a devredildiği, ...’ın da 23.11.2010 tarihinde taşınmazı davalılardan ...'a devrettiği, davacı ve davalı eşin çocukları ile birlikte evlendikleri tarihten itibaren dava konusu taşınmazda oturmaya devam ettikleri anlaşılmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 194/1. maddesine göre. "‘Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki haklan sınırlayamaz." Bu madde hükmü ile aile konutu şerhi konulmuş olmasa da eşlerin birlikte yaşadıkları aile konutu üzerindeki fiil ehliyetleri sınırlandırılmıştır. Sınırlandırma aile konutu şerhi konulduğu için değil, zaten var olduğu için getirilmiştir. Bu sebeple tapuya aile konutu şerhi verilmese bile o konut aile konutu özelliğini taşır....
Bu düzenleme ile malik olmayan eşe, aile konutu ile ilgili tapu kütüğüne şerh verilmesini isteme hakkı tanınmış, eşlerin aile konutu ile ilgili bazı hukuksal işlemlerinin diğer eşin rızasına bağlı olduğu kuralı getirilerek eşlerin hukuki işlem özgürlüğü “aile birliğinin’’ korunması amacıyla sınırlandırılmıştır. Tapu kaydında aile konutu şerhi bulunmasa dahi aile konutuna ilişkin olarak; eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutuyla ilgili kira sözleşmesini feshedemeyecek, aile konutunu devredemeyecek ve aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamayacaktır. Malik olmayan eşin izni için şekil şartı bulunmamakla birlikte, iznin açık olması gerekmektedir. Açık rızanın varlığını ispat yükü ise aile konutu ile ilgili tasarrufta bulunana aittir. TMK’nın 194. maddesinde öngörülen sınırlandırma, taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulduğu için değil, konut aile konutu vasfı taşıdığı için getirilmiştir....
; ".. 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesinin birinci fıkrası gereğince ''Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz'..."...
O halde; mahkemece Türk Medeni Kanununun 652. maddesi uyarınca dava açılmasına esas olmak üzere dava konusu konutun aile konutu olduğunun tespiti ile yetinilmesi ve aile konutu şerhi konulması isteminin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde taşınmazın tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulmasına da karar verilmesi hatalı olmuştur. Ancak, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden; hükmün bu bölümünün düzelitlerek onanması yoluna gidilmiştir (HUMK.md.438/7)....
İSTİNAF SEBEPLERİNİN İNCELENMESİ VE GEREKÇE Dava, ipoteğin kaldırılması ve taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulması istemine ilişkindir. HMK'nın 355. maddesine göre; re'sen gözetilerek kamu düzenine aykırı haller dışında istinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. TMK 194. maddesine göre; eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hakimin müdahalesini isteyebilir. Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini isteyebilir. Aile konutu eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olmayan eş, kiralayana yapacağı bildirimle sözleşmenin tarafı haline gelir ve bildirimde bulunan eş diğeri ile müteselsilen sorumlu olur....
Aile Mahkemesi TARİHİ :13.11.2013 NUMARASI :Esas no: 2012/1609 Karar no:2013/1411 Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından tamamına yönelik olarak temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı kadın eş, davalı erkek eş adına kayıtlı olup, aile konutu olarak kullanılan taşınmaza aile konutu şerhi konulmasını (TMK.md.194) talep etmiştir. Yapılan yargılama ile taşınmazın aile konutu olduğu, davalı erkek eşin, birlikte yaşamaya ara vererek evden ayrıldığı anlaşılmaktadır. Birlikte yaşamaya ara verilmesi, taşınmazın aile konutu vasfını ortadan kaldırmaz. Toplanan delillerden, üzerinde aile konutu olduğu iddia edilen taşınmazın 17.12.2011 tarih 53391 yevmiye nolu imar uygulaması sonucu iki ayrı parsele hisselendirildiği anlaşılmıştır....
