TMK'nın 652. maddesi gereğince, eşlerden birinin ölümü halinde, tereke malları arasında ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut varsa; sağ eş, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilir. Haklı sebepler varsa, sağ eşin veya murisin diğer yasal mirasçılarından birinin istemi üzerine, mülkiyet yerine intifa veya oturma hakkı tanınmasına da karar verilebilir. Kanun, aile konutu ve ev eşyası üzerinde, sağ eşe mülkiyet veya bunun yerine intifa ya da oturma hakkının, miras hakkına mahsuben tanınabileceğini hükme bağladığına göre özgüleme, ister mülkiyet hakkı, isterse bunun yerine intifa veya oturma hakkı tanınması şeklinde olsun, karşılıksız olmayıp "miras hakkına mahsuben" olacaktır. Bu şekilde özgüleme o malla ilgili paylaşmanın hukuki sonuçlarını hasıl eder ve paylaşma hükmündedir. Başka bir ifade ile özgülemeye karar verilmesi ve bu kararın kesinleşmesiyle o mal üzerindeki birlikte mülkiyet hali sona erer....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi Taraflar arasındaki davada ... 5. Sulh Hukuk ve ... 12. Aile Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Türk Medeni Kanununun 652. maddesi uyarınca aile konutu üzerinde sağ kalan eşe miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması ve evin sağ kalan eşe özgülenmesi istemine ilişkindir. ... 5. Sulh Hukuk Mahkemesince, talebin aile konutunun özgülenmesine ilişkin olup aile mahkemelerinin görevine girdiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. ... 12. Aile Mahkemesi ise, dava konusu uyuşmazlığın aile mahkemelerinin görev alanında bulunmayıp görevli mahkemenin sulh hukuk mahkemesi olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı vermiştir....
TMK.nun 240. maddesi; sağ kalan eşin eski yaşantısını devam ettirebilmesi için ölen eşine ait olup birlikte yaşadıkları konut üzerinde kendisine, katılma alacağına mahsup edilmek üzere intifa veya mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebileceğini düzenlemiştir. Katılma alacağı (artık değer), aynı kanunun 231 ve 236. maddelerinde, eklenmeden ve denkleştirmeden elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere her eşin edinilmiş mallarının toplam değerinden bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan miktar olduğu ve her eşe ait artık değerin yarısı üzerinde diğer eşin hak sahibi (katılma alacağı) olacağı belirtilmiştir. Görüldüğü gibi, sağ eşin TMK.nun 240. maddesi gereğince aile konutu üzerinde intifa ya da mülkiyet hakkı talep edebilmesi için katılma alacağının olması gerekir....
"İçtihat Metni"Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 03.12.2013 gününde verilen dilekçe ile miras payına mahsuben aile konutu üzerinde mülkiyet hakkı tanınması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 28.01.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Davacı, muris eşi ile birlikte oturdukları aile konutu olan ... parselde kayıtlı B21 blok 4. kat 18 no'lu bağımsız bölümdeki taşınmaz ve içindeki eşyalar üzerinde miras hakkına mahsuben kendisine mülkiyet hakkı tanınmasını talep etmiştir. Davalılar, tescil talebini kabul ettiklerini, aile konutu tereke malları üzerinde hak iddiasını kabul etmediklerini beyan etmişlerdir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hüküm, davacı vekili ve davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Aile Konutunun Sağ Eşe Miras Payına Mahsuben Özgülemesi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Uyuşmazlık ve hüküm, aile konutu olduğu ... 10. Aile Mahkemesinin 2013/43-437 karar sayılı ilamıyla hükmen belirlenen taşınmazın Türk Medeni Kanununun 652. maddesine dayalı olarak miras hakkına mahsuben sağ eşe özgülenmesine ilişkin olup, inceleme görevi Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 17.07.2014 tarihli 2014/2 sayılı iş bölümü kararı gereğince Yargıtay 8. Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ : Yukarıda belirtilen sebeple dosyanın görevli Yargıtay 8. Hukuk Dairesi Yüksek Başkanlığına gönderilmesine oybirliğiyle karar verildi.13.10.2014 (Pzt.)...
Dava, Türk Medeni Kanununun 652. maddesine dayalı "Aile konutunun miras hakkına mahsuben sağ kalan eşe özgülenmesi" istemine ilişkindir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 652. maddesi; "Eşlerden birinin ölümü hâlinde tereke malları arasında ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut varsa; sağ kalan eş, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilir." Haklı sebeplerin varlığı halinde, sağ kalan eşin veya miras bırakanın diğer yasal mirasçılarından birinin istemi üzerine, mülkiyet yerine intifa veya oturma hakkı tanınmasına karar verilir. Miras bırakanın bir meslek veya sanat icra ettiği ve altsoyundan birinin aynı meslek ve sanatı icra etmesi için gerekli olan bölümlerde, sağ kalan eş bu hakları kullanamaz. Tarımsal taşınmazlara dair miras hukuku hükümleri saklıdır” hükmünü içermektedir....
Aile Mahkemesince görevsizlik ve İstanbul Anadolu 21. Sulh Hukuk Mahkemesince gönderme kararları ile İstanbul Anadolu 6. Sulh Hukuk ve İstanbul Anadolu 8. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, taşınmazın aile konutu olduğunun tespiti ile miras hakkına mahsuben özgülenmesine karar verilmesi istemine ilişkindir. İstanbul Anadolu 2. Aile Mahkemesince İstanbul Anadolu 17. Aile Mahkemesince taşınmazın aile konutu olduğunun tespitine karar verildiği, verilen bu kararın kesinleştiği gerekçesiyle davacının taşınmazın aile konutu olduğunun tespitine yönelik davasının kesin hüküm nedeniyle reddine, miras hakkına mahsuben taşınmazın özgülenmesine yönelik talebin incelenmesi yönünden Sulh Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. İstanbul Anadolu 21....
Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Türk Medenî Kanununun 652. maddesi uyarınca aile konutu üzerinde sağ kalan eşe miras hakkına mahsuben oturma hakkı tanınması istemine ilişkindir. ... 15. Sulh Hukuk Mahkemesince, taşınmaz üzerinde aile konutu şerhi bulunmadığı, şahıs varlığına yönelik davanın asliye hukuk mahkemesinin görev alanına girdiği gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur. ... 13. Asliye Hukuk Mahkemesi ise TMK'nın 658. maddesine göre uyuşmazlığın sulh hukuk mahkemesince çözülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Somut olayda davacı, vefat eden eşine ait taşınmazın miras hakkına mahsuben oturma hakkına karar verilmesini talep etmiştir....
İlk derece mahkemesince, ortaklığın giderilmesi davası sona erdikten ve verilen karar kesinleştikten sonra aynı taşınmaz hakkında açılan sağ kalan eşe miras payına mahsuben aile konutu üzerinde mülkiyet hakkının tanınması davasının dinlenmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ortaklığın giderilmesi ve aile konutunun özgülenmesi davaları nitelikleri itibariyle bazı farklıkları olan davalardır. Ortaklığın giderilmesi davaları, paylı veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallar ile haklarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalar olduğu halde, aile konutunun özgülenmesi davası sağ kalan eşe miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması isteğini içerdiğinden iki taraflı bir dava olduğu söylenemez....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 4721 sayılı Kanun'un 240 ıncı maddesinde mal rejimi ölüm nedeniyle sona erdiğinden, sağ kalan eşin bu rejimden kaynaklanan ayni hakkının düzenlendiği, edinilmiş mallara katılma alacağı karşılığında mülkiyet hakkının tanınmasının öngörüldüğü, 4721 sayılı Kanun'un 652 nci maddesine göre ise eşler arasındaki mal rejiminin, eşler arasında ne olursa olsun sağ kalan eşin tereke malları arasında yer alan konut veya konut eşyası üzerinde mirastan kaynaklanan miras payı karşılığında ayni hakkın tanınmasının düzenlendiği, 4721 sayılı Kanun'un 240 ıncı maddesine göre sağ kalan eşin konut ve ev eşyası üzerinde ayni hak isteğinde bulunabilmesi için eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin bulunması, katılma rejiminin ölüm nedeniyle son bulması, sağ kalan eşin katılma alacağının doğmasının gerektiği, 4721 sayılı Kanun'un 652 nci maddesini içeren taleplerle sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu...
