E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, gelir fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş, karara karşı davalı vekili istinaf yoluna başvurmuştur. İlk derece mahkemesince davacıların Nasuh Bey Bin Ali Vakfı' nda gelir fazlasına müstehak vakıf evladı olduklarının tespitine, davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır. Bir kimsenin belli bir vakfın gallesine hak kazanabilmesi için öncelikle o vakfın kurucusu ile aralarında soy bağının kurulmuş olması (vakıf evladı olduğunun yöntemince saptanması) ; ayrıca vakıf senedinde evladın galleden (vakıf gelirinden) yararlanacağına ilişkin açık hüküm bulunması ve bunun için belli koşullar öngörülmüş ise bu koşullarında gerçekleşmiş bulunması gerekir. Davacıların galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun kanıtlanması gerekir....
Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : Galleye Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 26. Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Ankara 26. Asliye Hukuk Mahkemesinin 18.07.2017 tarihli ve 2014/250 Esas, 2017/84 Karar sayılı kararıyla davanın kabulüne karar verilmiş, Mahkeme hükmüne karşı davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden kararla davanın reddine şeklinde hüküm kurulmuş olup, bu kez davacının Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Dava dilekçesinde, davacının ... Vakfı'nın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenmiştir. İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulü ile davacı ...'nun galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilmiştir....
Davalı ... vekili Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı verdiği temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepler tekrar edilerek talep aşımı olduğu, davacıların vakıf evladı olduğunun tespitini istedikleri, galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespitine dair talep olmamasına rağmen mahkemenin talebi aşarak galle fazlasına müstahak vakıf evladı kararı verdiği, hatalı bilirkişi raporuna dayalı olarak eksik inceleme ile karar verildiği, arz ve izah edilen nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I 1-Davaya konu (Yeğen Mehmet Ağa Oğlu Ömer Ağa) vakfın; a)Mülhak olup olmadığı, mülhak ise mütevellisi bulunup bulunmadığı veya emaneten yönetilip yönetilmediği konularında alınacak yazı cevabının, b)Vakıftan galle alan evlat listeleri ile dayanakları evrakın, c)Vakfiyesinin onaylı bir örneğinin, Vakıflar Genel Müdürlüğünden, 2-Kilis Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2007/70 Esas-2008/84 Karar sayılı dosyasının ilgili mahkemesinden, Getirtilip bu dosya içerisine konulduktan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere iadesi için dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 26.11.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduklarının tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Davaya konu Kadızade ... Vakfı'nın (1159 H.) mülhak veya mazbut bir vakıf olup olmadığı, mülhak vakıf ise mütevellisi bulunup bulunmadığı veya emaneten yönetilip yönetilmediği konularında alınacak yazı cevabının ve vakıftan galle alan evlat listeleri ile dayanakları evrakın ve ilgili vakfın vakfiyesinin onaylı bir örneğinin ...'nden getirtilip bu dosya içerisine konulduktan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere iadesi için dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 13.12.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Buna göre somut olayda Mahkemece yapılacak iş; davacının KKTC kayıtları esas alınarak gidebildiği kadar üstsoyuna ve bunların bütün mirasçılarına ait nüfus kayıtları getirtildikten sonra daha önce verilmiş ve kesinleşmiş galle fazlasına müstehak evlat kararları varsa adı geçen vakıf evlatlarının açık kimlik ve nüfus kayıtlarına göre bir soyacağı çizelgesi çıkartılarak, davacının bulunduğu kuşağın (batın) tam olarak belirlenmesinden sonra üst batında sağ evlat bulunup bulunmadığının denetime elverişli bilirkişi raporuyla tespit edilip, üst batında sağ evladın bulunması halinde yalnızca vakıf evladı, bulunmadığı takdirde ise galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken yetersiz araştırma ve eksik inceleme sonucu hüküm kurulmuş olması, 3- Ayrıca davacı ..., vakıf ile arasındaki soybağını 69/1969 İstida nolu Lefkoşe-Magusa-Girne Kazaları Türk Cemaat Mahkemesi kararında (...Hoca dayandırdığından, adı geçenin davacının üst soyu olup olmadığının...
Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde, davanın kabulü için kural olarak öncelikle vakıf kurucusu ile kan bağının ispatlanması, sonra da bu hususta vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerektiğini açıklayarak davanın reddini savunmuştur. 2. Davalı Mülhak Vakıf vekili, davacının vakıf kurucusu ile ırs bağını ve vakfiye şartlarını yerine getirdiğini ispatlaması gerektiğini açıklayarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir. III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile "davacılar ... ve ...'nun 01.04.2020 tarihinde vefat eden babası Hayrullah Şişlioğlu'nun dava konusu Mülhak ... Vakfı'nın galle fazlasına müstahak evladı olduğunun Kayseri 3....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı ve kamu düzeni yönünden resen yapılmıştır. Bilindiği üzere 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliği'ne göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır....
de kurulu ....Vakfı'nın galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilmesi istenmiştir. İlk Derece Mahkemesince, davacının Yargıtay denetiminden geçerek kesinleşen ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2001/377 Esas 2002/227 Karar ... ilamı ile ....Vakfı'nın galle fazlasına müstehak evladı olduğu kabul edilen ...'ın kardeşi olup, davacı ile vakfeden arasındaki kan bağının kurulduğu, Mısırlı Hatice Hatun Binti Halil Vakfı'nda aile içinde batın şatı bulunmakta olup davacının kardeşinin galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğundan davacının da aynı batında olduğundan galle fazlası alacağı gerekçesi ile davanın kabulüne ve davacı ...'ın...Vakfı'nın galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesince, davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir....
Taraflar arasındaki galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir....
