HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Yukarıda yer alan maddelerin birlikte değerlendirilmesinden, adi ortaklıklarda mal teslimi ve hizmet ifası adi ortaklık tarafından yapıldığından, katma değer vergisinin mükellefi adi ortaklık olacak, beyanname ortaklık adına düzenlenecek, ortaklardan birisi tarafından imzalanmak suretiyle vergi dairesine verilecek, ancak verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi biri tarhiyata muhatap tutulabilecektir. Aynı zamanda adi ortaklıklar Vergi Usul Kanunu'nda belirtilen bütün mükellefiyetleri yerine getirmek zorundadırlar. Bu açıdan, Kanun'un belirtmiş olduğu belge düzenine uymaları, yani, fatura, gider pusulası gibi belgeleri bastırmaları, defter tutmaları, kullandıkları defter ve belgeleri zamanaşımı süresi içinde muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmeleri gerekmektedir....
Sayılı ilamında; "Adi ortaklık sözleşmesi, iki ya da daha fazla kişinin emeklerini ve mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmeyi üstlendikleri sözleşmedir ( TBK. 620/1 md. ). Adi ortaklık sözleşmelerinde "şekil serbestisi" ilkesi uygulanmakta olup, ortaklık ilişkisinin sözlü olarak da kurulabilmesi mümkündür. Adi ortaklık sözleşmesinde şekil, ispat açısından önem arz etmektedir. İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir (HMK m.190/1). Taraflar arasında ortaklık ilişkisinin varlığına dair ihtilaf çıktığında, ispat yükü, ortaklık ilişkisinin varlığını iddia edene düşer. Adi ortaklık ilişkisi, TBK'nın 620 inci maddesinde de tanımlandığı gibi sözleşme temeline dayanmakta olup, aynı zamanda bir hukuki işlemdir. Bu nedenle, parasal sınırın üzerindeki ortaklık ilişkisinin varlığının ispatında, kural olarak, senetle ispat zorunluluğu geçerlidir....
KANITLAR Dosyadaki bilgi ve belgeler KANITLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME Dava, davacı ile davalı ... arasında Bursa ili, Yıldırım ilçesi, Millet Mah. 3070 ada 5 parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde Ütopya Evlerinin yapılmasına yönelik kuruluna adi ortaklık ilişkisinin tasfiyesi , adi ortaklık nedeniyle davacının payına düşen bedelin tahsiline yöneliktir....
Yükümlü ortaklık temyiz istemine gelince; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 8.maddesinin 1.fıkrasının (a) bendinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, katma değer vergisi mükellefinin bu işleri yapanlar olduğu; aynı Kanunun 44.maddesinde ise, katma değer vergisinin, bu vergiyle mükellef gerçek veya tüzel kişiler adına tarh olunacağı, şu kadar ki; adi ortaklıklarda, verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi birinin tarhiyata muhatap tutulacağı hükme bağlanmıştır. Söz konusu madde hükümlerinin birlikte incelenmesinden açıkca anlaşılacağı üzere, adi ortaklıklarda mal teslimi ve hizmet ifası adi ortaklık tarafından yapıldığından katma değer vergisi mükellefi adi ortaklık olacak, ancak verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmak üzere ortaklardan herhangi bir tarhiyata muhatap tutulacaktır....
Maddesinde adi ortaklık içerisindeki kar ve zarar paylaşımının hüküm altına alındığını, adi ortaklık çatısı altında tarafların eşit oranda fatura keseceklerini, tarafların adi ortaklık çerçevesinde üstlenmiş oldukları ifayı yerine getirmek için yapmış oldukları faaliyetleri fatura ettikten sonra adi ortaklık kasasına giren paradan %60- %40 kar ve zarar dağılımı yapmaları gerektiğini, fakat ek protokolden sonra müvekkili firmanın daha düşük bir şekilde fatura kesmesi için formulize edilmiş bir durumun ortaya çıktığını, ayrıca idare kurulu tarafından Denge İnşaat'ın adi ortaklığa olan 7.176.524,87 TL borcun 28.07.2022 tarihinde Akventure A.Ş.'...
Bu hükme göre adi ortaklık mallarının üzerinde, adi ortaklığı oluşturan gerçek ve tüzel kişilerin elbirliği ile mülkiyet hakları bulunmaktadır. Herhangi bir şeyin tamamının veya hissesinin üzerinde adi ortaklığın mülkiyetinin var olabilmesi için, bu şeyin adi ortaklık adına kayıtlı olması gerekmektedir. Takip dosyasının incelenmesinde; borçlunun 1/2 hissesinin bulunduğu taşınmazlar üzerine de haciz konulduğu anlaşılmaktadır. Haciz uygulanan taşınmaz hisselerin ise adi ortaklık adına değil, borçlu şirketin adına kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda haciz konulan taşınmazların adi ortaklık adına kayıtlı olduğundan bahsedilemez. O halde haczin taşınmazlar yönünden borçluya ait 1/2 hissesi üzerine konulduğu anlaşılmış olup, haciz konulan taşınmazlar adi ortaklık adına kayıtlı olmadığından mahkemece şikayetin taşınmazlar yönünden reddi gerekirken yazılı şekilde tümden kabulü isabetsizdir....
Bu hükme göre adi ortaklık mallarının üzerinde, adi ortaklığı oluşturan gerçek ve tüzel kişilerin elbirliği ile mülkiyet hakları bulunmaktadır. Herhangi bir şeyin tamamının veya hissesinin üzerinde adi ortaklığın mülkiyetinin var olabilmesi için, bu şeyin adi ortaklık adına kayıtlı olması gerekmektedir. Takip dosyasının incelenmesinde; borçlunun 1/2 hissesinin bulunduğu taşınmazlar üzerine de haciz konulduğu anlaşılmaktadır. Haciz uygulanan taşınmaz hisselerin ise adi ortaklık adına değil, borçlu şirketin adına kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda haciz konulan taşınmazların adi ortaklık adına kayıtlı olduğundan bahsedilemez. O halde haczin taşınmazlar yönünden borçluya ait 1/2 hissesi üzerine konulduğu anlaşılmış olup, haciz konulan taşınmazlar adi ortaklık adına kayıtlı olmadığından mahkemece şikayetin taşınmazlar yönünden reddi gerekirken yazılı şekilde tümden kabulü isabetsizdir....
Adi ortaklık sözleşmesi yazılı yapılabileceği gibi sözlü de yapılabilir. Ancak, ihtilaf çıktığında, adi ortaklık ilişkisinin varlığını ispat yükü iddia edene düşer. Somut olayda davacı taraf, taraflar arasında adi ortaklık ilişkisi olduğunu ve bunun sözlü sözleşmeye dayandığını iddia ettiğine göre iddiasını ispatla yükümlüdür. Dosya kapsamından davacının iddialarını ispat için, dava dilekçesi ekinde davacıya ait banka hesap dökümlerini, davacı tarafından davalının ortağı olduğu beyan edilen Aymina İnş.Turz. San. Tic. A.Ş. adına düzenlenen mal satışına ilişkin fatura ile cari hesap ekstresini ibraz ettiği görülmüştür. Sunulan belgelerde davacı ile davalı arasında adi ortaklık bulunduğuna ilişkin herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Yine mahkemece taraflara ait banka kayıtları celp edilmiş olup banka kayıtlarında da taraflar arasında adi ortaklık bulunduğuna dair herhangi bir ödeme bilgisi bulunmamaktadır....
Tarafların beyanları ve dosya kapsamından taraflar arasındaki adi ortaklık ilişkisi sonlandırıldığına göre davacı-birleşen dosya davalısı şirketin adi ortaklık sözleşmesi gereği yaptığı teminat mektubu avans ödemeleri ve diğer masraflar ve bunların dışındaki katkı payları ile varsa davalı-birleşen dava davacısı adi ortak şirketin, adi ortaklık ilişkisine para, emek ve hizmet suretiyle yaptığı katkıların karşılığı belirlenip davalının adi ortaklık nedeniyle elde ettiği kazanç miktarı da tespit edildikten sonra yanlar arasındaki adi ortaklık sözleşmesi ile Türk Borçlar Kanununun adi ortaklığa ilişkin 620 ve devamı maddelerindeki düzenlemelerine göre Mahkemece adi ortaklık tasfiye edilerek asıl ve birleşen davada sonucuna uygun karar verilmesi ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 643. maddesi gereğince zararın da ortaklar arasında paylaştırılması gerektiği gözönünde tutularak davanın sonuçlandırılması gerekirken, eksik inceleme ve yanlış değerlendirme ile tasfiye işlemi yapılmaksızın sadece...
Dava dilekçesindeki açıklamalar, davalının cevabı ve tüm dosya kapsamından davacı ... ile davalı ... arasındaki adi ortaklığa sadece 5590 adet derinin işlenmesi ve satılması ile sınırlı olarak kurulmuş olup, yarı mamül hale getirilmiş olmakla birlikte ortaklığın sona erdiği de anlaşılmaktadır. Dairemizin hükmüne uyulan 31.01.2018 tarihli bozma ilamında uyuşmazlığın 07.01.2014 tarihli sözleşme ve adi ortaklık hükümlerine göre çözümlenmesi gereğine işaret edilmiştir. Davacı adi ortak ... ve kefil olarak senedi imzalayan ...’ın senet nedeniyle borçlu bulunulmadığının tespitini isteyebilmesi için üstlendikleri yükümlülüklerin tamamını ifa etmeleri zorunlu olmayıp kısmen ifa halinde dahi ifa edilen kısımla ilgili menfi tespit isteminde bulunulabileceği gibi az yukarıda da açıklandığı üzere adi ortaklık sona erdiğinden 6098 sayılı BK’nın 644. ve devamındaki adi ortaklık ve tasfiye hükümlerine göre sözleşme de dikkate alınarak tasfiyenin mahkemece yapılması gerekir....
